Mbrëmjen e së premtes ka ndodhur një sulm shpërthyes në një kanal ujor që lidh rezervuarin e Gazivodës, që ndodhet në veri të Kosovës, me sistemin e tubacionit të ujit për kryeqytetin e Kosovës, Prishtinë. Pati një shpërthim të madh. Sulmi la 200,000 familje në disa qytete pa ujë dhe u ndërpre gjithashtu energjia elektrike. Është dëmtuar edhe furnizimi me ujë i termocentralit në Obiliq.
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, akuzoi strukturat serbe se qëndrojnë pas sulmit në kanalin Ibro Lepenc.
“Ne besojmë se nuk mund të ketë adresë tjetër përgjegjësie dhe faji për organizimin dhe orkestrimin e këtij sulmi përveç Beogradit zyrtar dhe strukturave të tij kriminale, të udhëhequra nga Milan Radoiçiq, me mbështetjen e institucioneve serbe dhe presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuçiq. ”, tha Kurti.
“Lufta hibride"
Kryeministri njoftoi të premten në mbrëmje se do të takohet me komandantin e Forcave të Kosovës (Kfor) të udhëhequra nga NATO. Në orët e hershme të mëngjesit të së shtunës, nga ora 01:30, në Prishtinë është mbajtur mbledhja e jashtëzakonshme e Këshillit të Sigurimit. Kjo miratoi masa shtesë rreth objekteve dhe shërbimeve me rëndësi jetike, si ura, nënstacione, ambiente pritëse, liqene dhe kanale.
Qeveria e Kosovës beson se sulmi shpërthyes është pjesë e një fushate destabilizuese nga Serbia. Ajo theksoi se shpërthime tashmë kishin ndodhur në veri të Kosovës më 26 dhe 28 nëntor. Këto sulme synojnë të nxisin pasigurinë në mesin e serbëve në veri. Kurti beson se incidentet janë pjesë e një lufte hibride kundër Republikës së Kosovës.
Krahasimi me Ukrainën
Për “sulm kriminalo-terrorist” folën edhe presidentja e Kosovës Vjosa Osmani dhe ministri i Brendshëm Xhelal Sveçla. Qeveria e Kosovës madje beson se përfshirja e Rusisë është e mundshme.
“Ekziston gjithashtu një lidhje e mundshme me sulmet agresive të Rusisë ndaj objekteve energjetike të Ukrainës këtë javë, të cilat lanë më shumë se një milion familje ukrainase pa energji pak para dimrit”, thuhet në një deklaratë të qeverisë.
“Institucionet e Kosovës mbeten maksimalisht të përkushtuara për të garantuar sigurinë dhe mirëqenien e qytetarëve dhe për të garantuar që autorët e këtyre akteve të kundërligjshme të mbajnë përgjegjësi para ligjit”, thuhet në njoftim.
“Po ashtu u bëjmë thirrje qytetarëve që të mos bien në dezinformata dhe keqinterpretime të luftës hibride kundër vendit dhe popullit tonë.
Policia e Kosovës ka konfirmuar se rreth orës 19:00 është sulmuar dhe dëmtuar kanali i ujit të Lepencit në fshatin Donje. Kjo është infrastrukturë kritike për shtetin e Kosovës. Menjëherë më pas janë bërë përgatitjet për rehabilitimin e kanalit të ujit. Njësia e policisë për eksplozivët filloi hetimet në vendin e ngjarjes. U informuan edhe organizatat ndërkombëtare. Sipas burimeve lokale të pakonfirmuara, bastisjet do të kryhen në disa komunitete në veri të Kosovës.
Bastisjet në veri të Kosovës
Zyra Serbe për Kosovën, pjesë e qeverisë serbe, tha se sulmi ishte "një sulm i papranueshëm" që kërcënonte nevojat themelore të popullit serb. Autoriteti në mënyrë indirekte fajësoi qeverinë e Kosovës për sulmin. Zyra tha se shkatërrimi i kanalit ishte një përpjekje për të "krijuar justifikim për agresion të mëtejshëm kundër serbëve".
Qeveria serbe prej kohësh pretendon se serbët po shtypen nga autoritetet e Kosovës. Beogradi asnjëherë nuk e ka njohur shtetin e Kosovës dhe po tenton të cenojë integritetin territorial dhe sovranitetin e Kosovës përmes iniciativave të shumta ndërkombëtare. Zgjedhja e Donald Trump si presidenti i ardhshëm i SHBA-së shihet edhe në Ballkan si një mundësi për qeverinë serbe, e cila mban kontakte të ngushta me rrethinat e Trump, për të pohuar më fort interesat e saj. Në këtë kontekst, sulmi shihet si përgatitje e terrenit për hapa të mëtejshëm.
Kufij të zhvendosur
Administrata e parë e Trump tashmë i dha Serbisë mbështetje për ndarjen e veriut të Kosovës nga shteti i Kosovës dhe bashkimin me Serbinë. Shumica e serbëve jetojnë në veri të Kosovës, por ka edhe shumë burime natyrore. Shumë vëzhgues politikë tani kanë frikë se përpjekje të tilla do të bëhen sërish nën administratën e dytë Trump dhe se kufijtë e rinj mund të përcaktohen në Ballkan bazuar në kriteret etnike, gjë që do të ishte jashtëzakonisht e rrezikshme, veçanërisht për shtetin e Bosnjës dhe Hercegovinës.
Hera e fundit që ka pasur një sulm terrorist nga milicitë serbe ndaj policisë së Kosovës në veri të Kosovës ishte në shtator të vitit 2023. Një polic dhe tre terroristë u vranë. Kreu i bandës që kreu sulmin ishte Milan Radoiçiq. Më pas ai dhe anëtarët e tjerë të bandës ikën në Serbi dhe po ecin lirshëm atje. BE-ja ka premtuar të hetojë sulmin terrorist dhe të publikojë një raport mbi të. Megjithatë, kjo nuk ndodhi kurrë.
Në vitet e fundit, qeveria e Albin Kurtit është përpjekur të forcojë dhe zgjerojë praninë e autoriteteve shtetërore kosovare në veri të Kosovës – sigurisht edhe për shkak se në Prishtinë ka frikë se mund të ketë sërish përpjekje për të ndarë Kosovën. Veprimet e Kurtit janë kritikuar vazhdimisht si nga SHBA ashtu edhe nga përfaqësues të rëndësishëm të BE-së. Në të njëjtën kohë, ndaj regjimit të Vuçiqit u zbatua një politikë qetësuese, e cila kohët e fundit është intensifikuar sepse BE-ja dhe veçanërisht Gjermania duan të blejnë litium nga Serbia.
