LIVE: Qeveria e përkohshme në Siri do të krijohet deri më 1 mars 2025/ Kjo është lëvizja e fundit nga udhëheqësit e BE-së!

Krerët e shteteve dhe qeverive të BE-së do të diskutojnë situatën në Siri pas përfundimit të qeverisjes së Bashar Assadit në samitin përfundimtar të vitit më 19 dhjetor, njoftoi presidenti i Këshillit Evropian Antonio Costa.

“Siria do të jetë një temë në Këshillin e ardhshëm Evropian më 19 dhjetor”, shkroi ai në faqen e tij X.

Sipas Costa, ai mbetet “në kontakt të ngushtë me liderët në Lindjen e Mesme për këtë çështje, për të vlerësuar situatën”.

“Respektimi i të drejtave të njeriut dhe mbrojtjes së pakicave, si dhe integriteti territorial i vendit janë çelësi për BE-në”, shtoi ai.

Mohammed Al-Bashir është emëruar në krye të qeverisë së përkohshme të Sirisë, e cila do të formohet nën udhëheqjen e tij brenda tre muajve.

“Me vendim të komandës kryesore, ne jemi autorizuar për të formuar një qeveri të përkohshme.

Kjo është planifikuar paraprakisht të bëhet deri më 1 mars 2025,” tha Al-Bashir, shkruan CNN.

Ai vuri në dukje se vendimi u mor më 10 dhjetor gjatë një takimi midis përfaqësuesve të udhëheqjes së armatosur të opozitës, anëtarëve të “qeverisë së shpëtimit” të opozitës dhe përfaqësuesve të ish-qeverisë.

Izraeli shkatërroi flotën siriane gjatë natës, tha ministri izraelit i Mbrojtjes, Israel Katz.

Operacioni dukej se ishte pjesë e një fushate më të gjerë për të eliminuar kërcënimet strategjike ndaj Izraelit, dhe erdhi pasi IDF-ja shënjestroi bazat ajrore dhe laboratorët shkencorë në Siri.

Katz, i cili po vizitonte një bazë detare në Haifa, paralajmëroi udhëheqësit rebelë sirianë që ndjekin Assadin se rruga e tyre do të përfundojë si lideri i rënë.

Ai tha gjithashtu se ka urdhëruar ushtrinë të krijon një “zonë sterile të mbrojtjes” në Sirinë jugore, pa praninë e përhershme izraelite.

“Kjo ishte për të parandaluar çdo kërcënim terrorist ndaj Izraelit”, tha ai.

Mohamed al Bashir është emëruar kryeministër i përkohshëm i qeverisë kalimtare siriane.

Përmes një deklaratë televizive është njoftuar se al Bashir do të mbajë rolin deri më 1 mars 2025.

Mohamed al Bashir drejtoi qeverinë e shpëtimit të udhëhequr nga rebelët, përpara se ofensiva e rrufeshme të përfshinte edhe Damaskun.

Në anën tjetër, rebelët kanë urdhëruar luftëtarët të tërhiqen nga qytetet.

Ata gjithashtu urdhëruan vendosjen e njësive policore dhe forcave të sigurisë së brendshme të lidhura më Hayat Tahrir al-Sham.

Shpërthime të fuqishme janë dëgjuar të martën në Damask, teksa ka raportime se Izraeli është duke goditur në mënyrë sistematike qendra të ushtrisë siriane, pas rrëzimit të regjimit brutal të Bashar al-Assadit.

Vëzhguesi Sirian për të Drejta të Njeriut, organizatë me bazë në Londër, ka thënë përmes një deklarate se Izraeli “ka shkatërruar shumicën e qendrave të rëndësishme ushtarake në Siri”, derisa trupat ushtarake izraelite janë pozicionuar në zonë neutrale afër Rrafshnaltës së Golanit, të aneksuar nga Izraeli.

Qeveria izraelite e ka arsyetuar pozicionimin ushtarak, duke përmendur “arsye të sigurisë”.

Vëzhguesi Sirian ka thënë se Izraeli i ka kryer mbi 250 sulme ajrore në territorin sirian në dy ditët e fundit, me qëllim të shkatërrimit të kapaciteteve ushtarake të Sirisë.

“Izraeli i ka shkatërruar qendrat më të rëndësishme ushtarake në Siri, përfshirë aeroportet siriane dhe magazinat e tyre, radarët, stacionet e sinjaleve ushtarake, dhe shumë depo të armëve dhe municionit”, sipas organizatës britanike.

Këto raportime kanë ardhur teksa kryeministri izraelit, Benjamin Netanyahu, ka thënë se Izraeli është duke “transformuar fytyrën e Lindjes së Mesme” dhe po mposht armiqtë “hap pas hapi”.

Uashingtoni ka thënë, po ashtu, se i ka kryer rreth 75 sulme ajrore kundër militantëve të grupit ekstremist Shteti Islamik (IS), të cilët kanë ende prezencë në Siri, me qëllim që grupit t’i pamundësohet nisja e ndonjë trazire pas rrëzimit të Assadit.

Ndërkohë, udhëheqësit e rinj de facto në Damask kanë nisur përpjekjet për të stabilizuar situatën, teksa bota po shikon me vëmendje zhvillimet atje.

Rebelët e udhëhequr nga grupit militant, Hayat Tahrir al-Sham (HTS) kanë thënë më 9 janar se do të përdorin të drejtën e amnistisë për të gjithë personelin ushtarak të rekrutuar gjatë regjimit të Assadit.

Bashar al-Assad është ngjitur në pushtet në vitin 2000, pas vdekjes së babait të tij, Hafez al-Assad, i cili ka qenë në krye të shtetit prej vitit 1970.

Kryeministri sirian, Muhammad Ghazi al-Jalali – i cili ka qëndruar në pozitën e tij dhe është zotuar se do të bashkëpunojë me liderët e rinj – ka thënë se shumica e ministrave të kabinetit janë ende në pozitat e tyre. Jalali është thënë të jetë takuar edhe me liderët e rinj.

“Jemi duke punuar që periudha e tranzicionit të jetë e shpejtë dhe të shkojë mirë”, ka thënë ai në disa komente për televizionin Sky News Arabia.

HTS është e shpallur organizatë terroriste nga Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian.

Në vjetët e fundit, grupi i ka prishur lidhjet që ka pasur me Al-Kaidën dhe ka mëtuar të shpërfaqë veten si alternativë pragmatike përballë Qeverisë siriane.

Megjithatë, disa grupe për të drejta të njeriut dhe qeveritë perëndimore kanë pikëpyetje për lidhjet e këtij grupi me organizatat tjera terroriste./REL

Irani kaloi dekada duke ndërtuar të ashtuquajturin bosht të rezistencës, të përbërë nga përfaqësuesit e tij të armatosur rajonalë.

Ky rrjet përbën motorin kryesor të përpjekjeve të Teheranit për t’iu kundërvënë Izraelit dhe Shteteve të Bashkuara dhe për të ushtruar ndikimin e tij në të gjithë Lindjen e Mesme.

Por, rënia e Qeverisë së presidentit sirian, Bashar al-Assad - aleat i Teheranit - i shkaktoi dëme të pariparueshme rrjetit, thonë ekspertët.

Për Iranin, Siria siguronte një korridor të rëndësishëm tokësor për në Levant - rajonin që i ofronte mbështetje logjistike boshtit.

Korridori, i njohur gjithashtu si Gjysmëhëna Shiite, lidhte Teheranin me grupin e armatosur libanez, Hezbollah - një aleat ky i rëndësishëm dhe, njëherësh, pjesë integrale e boshtit.

“Nuk ka bosht pa qasje”, thotë Ali Vaez, drejtor i Projektit për Iranin në Grupin Ndërkombëtar të Krizave në Bruksel.

“Humbja e aftësisë për ta mbështetur Hezbollahun me logjistrikë do të thotë humbje e thellësisë strategjike të Iranit”, sipas tij.

Korridori i thyer

Duke vënë në dukje rëndësinë e Sirisë, Irani shpenzoi miliarda dollarë për ta mbajtur Assadin në pushtet.

Teherani ndërhyri ushtarakisht në luftën civile të Sirisë në vitin 2013 dhe luajti rol kyç në mbështetjen e forcave të Assadit.

Ai dislokoi qindra oficerë të Korpusit të Gardës Revolucionare Islamike (IRGC) për të rekrutuar dhe trajnuar dhjetëra mijëra luftëtarë shiitë - vendas dhe të huaj.

Pas humbjes së korridorit tokësor, që lidh anëtarët e boshtit nga Irani me Libanin, “ka të ngjarë të shohim një rezistencë shumë të zvogëluar në muajt dhe vitet e ardhshme”, thotë Farzan Sabet, bashkëpunëtor i lartë kërkimor në Institutin e Gjenevës IHEID.

Boshti, sipas tij, do të ketë “një kapacitet dukshëm më të ulët për të kryer operacione ushtarake në të ardhmen”.

Në kulmin e tij, boshti ishte aktiv në Territoret e Pushtuara Palestineze, Liban, Irak, Siri dhe Jemen, dhe kishte për qëllim t’i siguronte Iranit aftësi për të goditur armiqtë e tij jashtë kufijve.

Por, qasja e tij pësoi një sërë pengesash goditëse në muajt e fundit.

Siria tani drejtohet efektivisht nga organizata Hayat Tahrir al-Sham (HTS) - e shpallur terroriste nga SHBA-ja - dhe aleatët e saj, disa nga të cilët janë të lidhur me Turqinë, rivalen e Iranit.

HTS-ja mori pushtetin në Damask më 8 dhjetor.

Hezbollahu, në anën tjetër, u dobësua rëndë pas luftës njëvjeçare me Izraelin, i cili vrau udhëheqësin e grupit, Hassan Nasrallah.

Lufta shkatërruese e Izraelit në Rripin e Gazës pakësoi gjithashtu aftësitë e Hamasit - organizatë e shpallur terroriste nga SHBA-ja dhe fuqi të tjera dhe njëherësh anëtare e boshtit.

Ngjarjet në Siri “me siguri se do t’i kufizojnë edhe më shumë aftësitë e Iranit për të ruajtur ndikimin e tij rajonal”, thotë Raz Zimmt, studiues i lartë në Institutin për Studime të Sigurisë Kombëtare në Izrael.

Opsionet “shumë të këqija” të Iranit

I dobësuar në aspketin rajonal, Irani duhet të marrë tani vendime të vështira, përfshirë rishqyrtimin e strategjisë së tij të mbrojtjes e ndoshta edhe zhvillimin e një bombe bërthamore, thonë ekspertët.

Zimmt thotë se Irani ka dy “opsione shumë të këqija” - të mos bëjë asgjë dhe të pranojë se mbrojtja e tij kundër Izraelit është komprometuar, ose të krijojë armë bërthamore dhe ta ekspozojë veten ndaj mundësisë së një sulmi izraelit.

Gjërat duken po aq të zymta edhe për boshtin e rezistencës, thotë Sabet, duke shtuar se Teherani do të jetë nën trysni për t’i kufizuar aktivitetet e tij rajonale.

Sabet thotë se Irani do të përpiqet të shfrytëzojë çdo kaos të mundshëm në rajon, përfshirë Sirinë e pas Asadit, për ta rikthyer ndikimin e tij.

"Nëse lufta civile në Siri nuk zgjidhet shpejt dhe nuk krijohet një rend i ri, ai vend mund të bëhet pikërisht lloji i mjedisit ku Republika Islamike ka lulëzuar historikisht”, thotë Sabet./REL

Mediat siriane raportojnë se avionët luftarakë izraelitë kanë kryer dhjetëra sulme në të gjithë vendin, përfshirë kryeqytetin Damask.

Observatori Sirian për të Drejtat e Njeriut (SOHR) me bazë në Mbretërinë e Bashkuar tha se kishte më shumë se 100 sulme ndaj objektivave ushtarakë.

Një qendër kërkimore me lidhje të dyshuara me prodhimin e armëve kimike ishte në mesin e vendeve të goditura, sipas raporteve të mediave lokale, shkruan BBC, përcjell "Bota sot".

Izraeli thotë se po vepron për të ndaluar rënien e armëve "në duart e ekstremistëve" pas përmbysjes së regjimit të Asadit.

Të hënën, Këshilli i Sigurimit i OKB-së u takua për të diskutuar situatën në vend pas rënies së presidentit Bashar al-Assad dhe tha se ata do të punojnë për një deklaratë në ditët në vijim.

Shumë në Siri po festojnë një kthesë politike mahnitëse dhe të papritur që e kapi shumë botën në befasi, shkruan CNN, transmeton "Bota sot".

Abu Mohammad al-Jolani, udhëheqësi i grupit rebel islamik Hayat Tahrir al-Sham (HTS), shpalli fitoren për "të gjithë kombin islamik" të dielën, në fjalimin e tij të parë publike që nga grushti, për të cilin ai tha se "shënon një kapitull të ri në historia e rajonit.”

“Zemra ime e kishte mall për këtë moment”, shtoi Jolani. "Nuk ka asnjë familje të vetme në Siri që lufta të mos e ketë prekur."

Por ndryshimi në pushtet është i mbuluar gjithashtu nga pasiguria. Është e paqartë se si do të dukej një sistem i ri qeverisës në Siri, si do të funksionojë duke pasur parasysh grupet dhe interesat e ndryshme të përfshira, dhe nëse rirenditja e pushtetit do të çojë vetëm në paqëndrueshmëri të mëtejshme.

Sekretari amerikan i Mbrojtjes Lloyd Austin paralajmëroi të hënën se ISIS mund të përpiqet të "përfitojë" nga një vakum pushteti në vend.

Jolani ka bërë përpjekje të mëdha për të qetësuar sirianë të krishterë dhe kurdë ndërsa ofensiva e tij u përhap në të gjithë vendin, por HTS ka një histori trajtimi të ashpër kundër armiqve politikë dhe është një pyetje e hapur nëse shtrirja e tij do të vazhdojë pasi sytë e botës të kenë u zhvendos diku tjetër.

Një video e shpërndarë nga rebelët të hënën tregon Jolanin duke u takuar me kryeministrin në largim të regjimit, Mohammad Ghazi al-Jalali, për të diskutuar transferimin e pushtetit. Mohammed al-Bashir, kryeministri i lidhur me HTS i Qeverisë së Shpëtimit, i cili administron zonën e Idlibit të mbajtur nga rebelët në Sirinë veriore, ishte gjithashtu në takim.

Takimi në Damask erdhi pasi kryeministri në largim u zotua të bashkëpunojë me rebelët dhe të miratojë "një tranzicion të qetë dhe sistematik të funksioneve të qeverisë" dhe të ruajë "objektet shtetërore", në një mesazh të regjistruar pasi rebelët pushtuan Damaskun.

Bota tani i njeh "ngjyrat" r diktatorit sirian Bashar al-Assad: trengjyrëshi rus.

Ikja e Asadit për në Moskë pas rënies së shpejtë të regjimit të tij do të thotë më shumë sesa thjesht humbje e një shteti klient për Kremlinin, raporton CNN, transmeton "Bota sot".

Rënia e Dhomës së Asadit i jep një goditje të madhe aspiratave të presidentit rus Vladimir Putin si ndërmjetës i fuqisë në Lindjen e Mesme – dhe ngre pyetje të reja në lidhje me brishtësinë e regjimit të tij.

Kundërshtarët e Putinit tashmë po brohorasin.

“Minus një diktator dhe aleat i Putinit”, shkroi aktivisti i shquar i opozitës ruse Ilya Yashin në X, duke postuar një foto të një pankarte të Asadit në flakë.

“Putini e ka hedhur Assadin nën autobus për të zgjatur luftën e tij në Ukrainë”, komentoi ish-ministri i Jashtëm ukrainas Dmytro Kuleba. "Burimet e tij janë të pakta dhe ai nuk është aq i fortë sa pretendon."

Për vëzhguesit e luftës së Rusisë ndaj Ukrainës, largimi i Asadit ngre disa paralele të habitshme historike.

Assad tani i bashkohet një homologu të dikurshëm ukrainas në mërgim: Ish-presidenti ukrainas Viktor Janukoviç u largua nga Ukraina për në Rusi në vitin 2014 pas javësh protestash në rrugë që kulmuan në një goditje të përgjakshme.

Sirianët tani po bredhin nëpër pallatin presidencial të braktisur të Asadit në Damask, ashtu siç ukrainasit ishin në gjendje të vizitonin territorin e Mezhyhirya, pasuria e mrekullueshme e pushtuar dikur nga Yanukovych.

Rebelët sirianë po u bëjnë thirrje forcave të sigurisë të regjimit të Asadit që të regjistrohen në atë që ata e quajnë "një qendër vendbanimi".

Komanda e Operacioneve Ushtarake, koalicioni rebel i përbërë nga Hayat Tahrir al-Sham (HTS), njoftoi hapjen e një "qendre vendosjeje për anëtarët e regjimit kriminal në Homs".

“Të gjitha forcat e regjimit të Asadit duhet të vizitojnë qendrën për të përfunduar procedurat e zgjidhjes dhe të marrin një letërnjoftim të përkohshëm përpara të shtunës, 14 dhjetor 2024”, thuhet në deklaratën e rebelëve. raportpn CNN, transmeton "Bota sot".

Ish-anëtarët e regjimit u kërkohet të sjellin të gjitha dokumentet, pajisjet e lëshuara nga regjimi dhe sendet zyrtare, ose do të ndiqen penalisht nëse japin informacion të rremë ose jo të plotë.

Më herët të hënën, rebelët lëshuan një amnisti të përgjithshme për ushtarët e rekrutuar në ushtrinë siriane, duke thënë, "atyre u jepet siguria për jetën e tyre dhe çdo dëm ndaj tyre është rreptësisht i ndaluar". Amnistia nuk vlen për oficerët dhe ushtarët që dolën vullnetarë për të shërbyer.

Aleanca e armatosur rebele sulmoi në të gjithë Sirinë për 11 ditë, duke përshkuar qytetet e mëdha në një ofensivë të shpejtë rrufe përpara se të merrte kontrollin e kryeqytetit, Damaskut, gjatë fundjavës.