Sekretari i përgjithshëm i NATO-s Mark Rutte ishte i qartë për nevojën për një rritje të buxheteve ushtarake pas raporteve se Aleanca Veri-Atlantike do të vendosë një objektiv të ri shpenzimesh prej tre për qind të produktit të brendshëm bruto deri në vitin 2030.
Ai tha se vendet e NATO-s duhet t'u kthehen buxheteve të mbrojtjes të epokës së Luftës së Ftohtë për të shmangur Rusinë.
“Qeveritë duhet të bëjnë më shumë urdhra dhe kontraktorët e mbrojtjes duhet të marrin më shumë rreziqe,” deklaroi Rutte në paraqitjen e tij të parë publike në Bruksel pas marrjes së detyrës, duke shtuar se "është koha për të kaluar në një mentalitet të kohës së luftës."
Premtimi aktual i NATO-s është shpenzimi i të paktën dy për qind të produktit të brendshëm bruto për mbrojtjen të shteteve anëtare të Aleancës.
“Është e vërtetë që ne shpenzojmë më shumë në mbrojtje tani sesa kemi bërë një dekadë më parë. Por ne ende po shpenzojmë shumë më pak se gjatë Luftës së Ftohtë. Edhe pse kërcënimet ndaj lirisë dhe sigurisë sonë janë po aq të mëdha – nëse jo më të mëdha. Gjatë Luftës së Ftohtë, evropianët shpenzuan shumë më tepër se 3 për qind të produktit të brendshëm bruto për mbrojtje”, tha ish-kryeministri holandez.
Shpenzimet në rritje të Rusisë për mbrojtjen tregojnë se Kremlini po përgatitet për një konflikt afatgjatë si me Ukrainën ashtu edhe me vendet e tjera evropiane, tha Rutte, duke cituar shifra që vlerësojnë shpenzimet ushtarake të Moskës në më shumë se 1/3 e buxhetit të shtetit ose mbi 6% të produktit bruto të brendshëm.
Shefi i NATO-s Mark Rutte kishte edhe një mesazh për prodhuesit e armëve: “Guxoni të bëni inovacione dhe të rrezikoni! … Vendos ndërrime shtesë dhe linja të reja prodhimi”.
"Ne nuk jemi gati për atë që do të na vijë pas katër deri në pesë vjet," tha ai.
Ndryshe, ekziston një konsensus në rritje midis aleatëve se objektivi aktual prej dy për qind është i pamjaftueshëm për të zbatuar planet rajonale të mbrojtjes dhe përmbushur objektivat e aftësive të NATO-s.
Komisioni Evropian vlerëson se shpenzimet e mbrojtjes të BE-së gjatë dekadës së ardhshme duhet të rriten me 500 miliardë euro.
Ministri i Financave i Polonisë Andrzej Jan Domański tha këtë javë se dy opsione janë në tryezë për financimin e përbashkët të BE: Së pari, vendet e BE-së mund të lëshojnë borxh të përbashkët, megjithëse kjo do të kërkonte një vendim unanim të vështirë për t'u arritur. Një opsion i dytë do të ishte krijimi i një mjeti për qëllime të veçanta që vendet mund ta mbështesin mbi baza vullnetare.
Megjithatë, vendet si Gjermania janë shumë të rezervuara ndaj ideve të tilla dhe BE-ja nuk ka gjasa të bëjë propozime të guximshme përpara zgjedhjeve gjermane në shkurt, tha ai.
Në fillim të viteve 1980, përpara rënies së Bashkimit Sovjetik, anëtarët evropianë të NATO-s shpenzonin mesatarisht rreth 3.8 për qind të produktit të brendshëm bruto për mbrojtjen.
