Për shumë njerëz, festat e fundvitit janë periudha më e mrekullueshme, por ky nuk është rasti për të gjithë. Për njerëzit që jetojnë me çrregullim bipolar ose depresion, kjo periudhë përfaqëson një fazë delikate në të cilën simptomat rrezikojnë të përforcohen. Ata me çrregullim humori do të duhet të përgatiten për të përballuar një sfidë të madhe.
Ekspertët na japin një shpjegim se përse këto sëmundje përforcohen gjatë periudhës së fundvitit. Sipas Anna de Simone, psikologe, shkaku i atribuohet dy faktorëve që ndërhyjnë në jetën e përditshme dhe në mënyrë të pavetëdijshme të këtyre personave. Festat e fundvitit, Krishtlindja apo Viti i Ri, bien në fund të vitit. Fundi i vitit përfaqëson mbylljen e një cikli dhe kështu, është e pashmangshme të bësh një bilanc të sukseseve apo dështimeve, të asaj që ke dhe asaj që ka humbur. Ata që vuajnë nga vetëvlerësimi i ulët ose priren të jenë shumë të rreptë me veten, pavarësisht nga faktet, rrezikojnë ta humbasin këtë ekuilibër thotë psikologia.
Krishtlindja si dhe Viti i Ri, kulturalisht, propozohen si festa të lumtura, ndaj për ata që nuk ndihen të tillë, priren të amplifikojnë çdo shqetësim dhe jo vetëm kaq, çdo shqetësim në këtë periudhë për ta merr një rëndësi më të madhe. Nga paratë (dhuratat që jepen për festa) te vetmia (festat kalohen me të dashurit), nga puna deri te humbja e një njeriu të dashur (edhe nëse ikja daton shumë vite më parë). Këto sipas psikologes Simone, ndodhin kryesisht si shtjellime të pavetëdijshme, domethënë nxisin një gjendje shqetësimi ku personi nuk është në gjendje të identifikojë shkaqet. Me fjalë të tjera, personi percepton vuajtje të forta ose (në rastin e bipolarizmit) priret të vuajë stres më të madh pa qenë në gjendje t’ia atribuojë atë ndonjë shkaku të saktë.
Ata që jetojnë me çrregullim bipolar ose depresion në përgjithësi kanë tashmë trajtim për të ndjekur. Gjatë periudhës festive, disa psikiatër parashikojnë një ndryshim në terapinë farmakologjike dhe përgjithësisht takimet me psikoterapistin vazhdojnë ose intensifikohen edhe gjatë pushimeve. Për ata që vuajnë nga çrregullimi bipolar, stresi i festave mund të jetë një shkak që mund të çojë një fazë maniake. Paralelisht, vetmia më e perceptuar gjatë periudhës së festave mund të shkaktojë një fazë depresive ose të përforcojë simptomat e depresionit tek ata që jetojnë me këtë çrregullim të humorit. Por çfarë na këshillon ekspertja e shkencave dhe e teknikave psikologjike?
Sfida numër 1. Mos e izoloni veten
Ata që vuajnë nga depresioni, në momentet më të vështira, do të dëshironin të zhduken, të dimërojnë dhe t’i shpëtojnë çdo situate sociale. Ndërsa ky qëndrim mund të ndihmojë në menaxhimin e stresit për ata që vuajnë nga ankthi social, nuk është i dobishëm për ata që vuajnë nga depresioni i lidhur me ndjenjat e vetmisë. Të izolosh veten do të thotë të ushqesh simptomat e tua dhe t’i përjetosh festat me më shumë peshë dhe dekurajim. Mundohuni të rrethoheni nga të dashurit tuaj, sikur të ishte një ilaç që mund t’ju ndihmojë të mbijetoni.
Sfida numër 2. Mos u krahaso
Rrjetet sociale si Facebook dhe Instagram janë të shkëlqyera për të vazhduar me jetën e miqve tuaj. Por ka një anë negative: mund të të bëjnë të ndihesh i/e papërshtatshme nëse i përdor si mjet krahasimi.
Dilni nga ky rreth vicioz dhe ndaloni çdo lloj krahasimi.
Sfida numër 3. Kërkojini këshillë psikoterapistit ose psikiatrit tuaj
Një person me çrregullim bipolar ose që merr terapi antidepresive, gjatë periudhës së festave duhet t’i përmbahet trajtimit të përshkruar ose të rrisë dozat nëse këshillohet nga psikiatri. Ata që vuajnë nga depresioni dhe po i nënshtrohen terapisë farmakologjike mund të mendojnë se “barnat psikotrope duket se nuk funksionojnë, kështu që pse të vazhdojnë t’i marrin ato?”. Nuk ka asgjë më pak të mençur sesa ndërprerja ose modifikimi i një trajtimi farmakologjik në mënyrë të pavarur. Qëndroni në planin e rënë dakord me psikiatrin dhe mos hezitoni të kërkoni këshilla nga psikoterapisti duke shqyrtuar mundësinë e shtimit të një seance terapie shtesë.
Sfida numër 4. Planifikoni pushimet tuaja
Nëse ata që vuajnë nga depresioni priren të izolohen, ata që vuajnë nga çrregullimi bipolar duhet të përballen me stresin dhe pasojat e tij. Periudha e festave është shumë e egër: ju nxitoni nga një shtëpi në tjetrën për të uruar miqtë dhe të afërmit, keni tendencën të dilni dhe të qëndroni vonë natën, cilësia dhe sasia e gjumit zvogëlohet dhe hipomania është prapa jush! Planifikoni një axhendë angazhimesh, duke i dhënë vetes pushime relaksuese midis njërit angazhim dhe tjetrit. Zgjidhni gjërat që dëshironi të bëni dhe ndoshta provoni të hiqni dorë nga diçka.
Sfida numër 5. Mos harroni moderimin
Ndërsa planifikimi mund t’ju ndihmojë të mbani nën kontroll stresin, ka diçka tjetër që duhet të mbani mend gjithashtu. Pushimet e fundvitit mund të duken si një kohë e mirë për t’i dhënë vetes “diçka më shumë”, në çdo fushë të jetës tuaj. Një gotë shtesë në bar, dhurata ekstra, mbrëmjeje të vona, shpenzime, takime romantike… cilado qoftë zona në fjalë, mbani mend këtë fjalë “moderim”. T’i rezistosh tundimit për ta tepruar është zhgënjyese, por mos harroni se ekziston një vijë e qartë midis së drejtës dhe së gabuarës. Mbajeni gjithmonë në mendje këtë dhe mos harroni të merrni përgjegjësinë për veprimet tuaja.
Sfida numër 6. Ji mirënjohës dhe shpërndarje atë
Kjo këshillë vlen për të gjithë, pavarësisht nëse keni humor depresiv ose ndiheni sikur jeni në prag të një faze maniake… mos harroni ta ndani. Ndani mendimet, emocionet dhe momentet. Mundohuni të jeni mirënjohës për ato gjëra që i merrni si të mirëqena çdo ditë. Filloni një ditar mirënjohjeje dhe përpiquni të gjurmoni emocionet tuaja ndërsa i përjetoni ato. Provoni të praktikoni mirënjohjen me këtë ushtrim: 5 minuta në ditë për të ndërtuar një jetë të lumtur.
