Marrëveshjet e ardhshme midis dy vendeve duhet të bazohen në vlerat dhe qëllimet evropiane në mënyrë që t'i afrohen hyrjes në BE, shkruan DerStandard, transmeton Bota sot.
Javët e fundit, janë shfaqur një numër mom-paper-a diskutimi jozyrtare që konsiderohen prova për përparimet diplomatike - mbi ndryshimet e kufijve. Shkas ishte mungesa e progresit në dialogun midis Serbisë dhe Kosovës për një zgjidhje të çështjes së hapur të njohjes së Kosovës nga Serbia. Ideja e ndryshimeve të kufirit nuk është vetëm dritëshkurtër dhe e vjetëruar pasi rrezikon efekte negative në stabilitetin e rajonit, por - dhe më e rëndësishmja - ajo shërben si një pretekst për të fshehur fokusin në sfidat kryesore.
Në vend që të merret me ide të rrezikshme të shkëmbimit territorial, BE duhet të sigurojë integrimin dhe zbatimin e të gjitha marrëveshjeve ekzistuese midis Serbisë dhe Kosovës - në veçanti Marrëveshjen e Brukselit, Marrëveshjen e vitit 2015 për Komunitetin e Komunave Serbe në Kosovë, angazhimet për vlerat demokratike të planit të Ahtisaarit, baza e pavarësisë së Kosovës - në mënyrë që të mos kopjohet ajo që është arritur tashmë.
Rruga për në BE
Marrëveshjet e ardhshme midis dy vendeve duhet të bazohen në njohjen e vlerave dhe qëllimeve themelore evropiane, mbi të gjitha respektimin e dinjitetit njerëzor dhe të drejtave të njeriut, lirisë, demokracisë, barazisë dhe sundimit të ligjit. Nëse këto vlera dhe qëllime pranohen dhe zbatohen, Kosova dhe Serbia jo vetëm që mund t'u sigurojnë qytetarëve të tyre një koncept të vlefshëm për mirëqenien e tyre, pavarësisht në cilin vend janë, por gjithashtu t'i afrojnë ata me qëllimin e pranimit në BE .
Mënyra për në BE duhet të sqarohet si për Serbinë ashtu edhe për Kosovën. Të dy vendet kanë nënshkruar dy deklarata, një në Vjenë në 2015 dhe një në Londër në 2018 si pjesë e Procesit të Berlinit, në të cilën vendet angazhohen të mos pengojnë procesin e pranimit të vendeve të tyre fqinje për shkak të problemeve të tyre bilaterale. BE duhet të sigurojë që këto deklarata nga ministrat e jashtëm të gjashtë vendeve të Ballkanit Perëndimor të zbatohen dhe respektohen. Tani që pesë shtete anëtare të BE nuk e njohin pavarësinë e Kosovës - Qipro, Greqia, Rumania, Sllovakia dhe Spanja - dhe kështu bllokojnë rrugën e saj drejt BE-së, Komisioni duhet të angazhohet për një zgjidhje të këtij problemi si pjesë e procesit të normalizimit.
Çelësi i normalizimit
Për të avancuar zhvillimin në rajon, dialogu midis Serbisë dhe Kosovës nuk duhet të zhvillohet ekskluzivisht në një rreth të vogël të elitave politike në pushtet - as në nivelin lokal dhe as në atë ndërkombëtar - por duhet të përfshijë një proces më të gjerë që përfshin segmente të ndryshme të shoqërisë. Ky proces duhet të forcohet dhe promovohet nga BE në mënyrë që të bëhet më gjithëpërfshirëse dhe rreziku i retorikës nacionaliste të zvogëlohet përmes një shkëmbimi më të fortë të pozicioneve dhe mendimeve nga të dy vendet në të gjithë shoqërinë.
Në fund të fundit, si Serbia ashtu edhe Kosova do të gëzojnë përfitimet e heqjes së kontrolleve kufitare brenda BE-së. Prandaj, çelësi për normalizimin e marrëdhënieve Kosovë / Serbi është bashkëpunimi, jo ndarja dhe krijimi i kufijve të rinj. Për të mirën e qytetarëve serbë dhe kosovarë, ky bashkëpunim duhet të bazohet në një angazhim të ndershëm ndaj vlerave të përbashkëta evropiane, të përballet me të kaluarën me një dialog konstruktiv dhe të përbashkët dhe të krijojë hapësirën më të madhe të mundshme për aktorë të ndryshëm për të rimenduar të ardhmen e rajonit.
