(E plotësuar) - Qeveria e Pedro Sánchez përgatit një kthesë historike në qëndrimin e Spanjës për Kosovën me një njoftim që do të përfshijë njohjen e parë de facto të këtij territori ballkanik që nga pavarësia e saj nga Serbia në vitin 2008, shkruan media spanjolle The Objective.
Sipas Objective, burime diplomatike sigurojnë se mund të jetë hapja e një zyre tregtare apo kulturore në kryeqytetin e Kosovës, siç ndodhi gjatë regjimit të Frankos me BRSS dhe vendet e tjera komuniste, pa nënkuptuar njohjen e plotë, por nga Zyra për Informim Diplomatik (OID) kanë thënë se këto opsione nuk janë në tavolinë për momentin dhe se të tjera janë duke u studiuar.
Sic shkruan mediumi spanjoll, Sekretari i Shtetit për Bashkimin Evropian, Juan González-Barba, e bëri të qartë këtë të premte në një kolokium të Institutit Mbretëror Elcano mbi proceset e zgjerimit në Ballkan, se Spanja nuk do ta njohë diplomatikisht Kosovën përderisa nuk ka marrëveshje dypalëshe ndërmjet Prishtinës dhe Beogradit, por për herë të parë hapi derën për të bërë një gjest me autoritetet e Kosovës.
Në këtë kuptim, numri tre i Punëve të Jashtme theksoi se Spanja dëshiron të jetë “më e përfshirë” në rajon dhe se kjo strategji do të ishte e çalë nëse Kosova vazhdon të injorohet “plotësisht”.
“Duhet të ketë një marrëveshje të caktuar kompromisi dhe aktualisht po shqyrtojmë modalitete të ndryshme pa i njohur shtetet anëtare”, tha ai, duke iu referuar Kosovës dhe duke peshuar secilën fjalë të tij para një auditori me diplomatë dhe ambasadorë ballkanikë.
González-Barba theksoi se ky vendim spanjoll "do të merret së shpejti dhe do të shpallet", duke lënë të kuptohet se hapi diplomatik është i afërt.
“Sigurisht, ne do të përpiqemi të vendosim në katror rrethin. Ne duam që vendimi të kuptohet nga Serbia, partneri ynë kryesor në Ballkanin Perëndimor”, shtoi ai, duke e ditur se sa e mprehtë është kjo çështje në Beograd, shkruan The Objective, përcjellë “Bota sot”.
“Ne duam të kontribuojmë në përpjekjet e të gjitha vendeve anëtare dhe të të dërguarit të Përfaqësuesit të Lartë - ish-ministrit të Jashtëm sllovak, Miroslav Lajcak - për të arritur marrëveshje ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës dhe shpresojmë që përpjekjet tona do të njihen dhe vlerësohen nga vendet e mbetura të Ballkanit”, përfundoi ai.
Spanja, në një grup të vogël të BE-së
Spanja është një nga pesë vendet e BE-së - së bashku me Greqinë, Sllovakinë, Qipron dhe Rumaninë - që nuk e njohin pavarësinë e Kosovës. Pikërisht, zëdhënësi i PNV në Kongresin e Deputetëve, Aitor Esteban, i kërkoi Sanchezit javën e kaluar që Spanja ta njohë Kosovën si shtet pas pavarësisë së saj nga Serbia.
“Njihni Kosovën një herë, nëse jeni përballur edhe në futboll”, këmbënguli Esteban para kreut të Ekzekutivit në seancën plenare në të cilën u diskutua samiti i fundit BE-Ballkani Perëndimor që u mbajt në Slloveni më 6 tetor.
Sánchez ishte presidenti i parë spanjoll që u ul në një samit ballë për ballë përballë një lideri të Kosovës, pavarësisht se nuk kishte flamuj apo simbole. Mariano Rajoy ka lënë një samit të ngjashëm në Bullgari në vitin 2018 për të shmangur takimin me liderin e Ksoovës në mes të krizës katalanase, ndërsa takimi i mëparshëm me Ballkanin në vitin 2020 është mbajtur me videokonferencë për shkak të zgjerimit të koronavirusit.
Sic shkruan The Objective, qeveria aktuale e konsideron këtë situatë të përfunduar, pasi mbështet dialogun ndërmjet Serbisë dhe Kosovës, me të cilin BE-ja aspiron të normalizojë marrëdhëniet, dhe faktin se ka pasur edhe përplasje sportive, siç janë ndeshjet e futbollit në kuadër të kualifikimeve për Botërori i Katarit në vitin 2022. Për këtë arsye, Madridi shfaq një pragmatizëm më të madh me Kosovën, ndonëse u mbrojt se pjesëmarrja spanjolle në samitin BE-Ballkan nuk nënkuptonte njohje zyrtare.
Dialogu me Serbinë
Hapja e një zyre ekonomike apo kulturore në Kosovë do të lejonte – edhe pse është vetëm hapi i parë – zbarkimin e diplomatëve të parë spanjollë në territor. Kosova përfaqëson një qendër nervore për zhvillimin e politikave evropiane në Ballkan, dhe trupat dhe komandantët e NATO-s janë aktivë në këtë zonë. Prandaj, për Spanjën hyrja në rajon ka një vlerë të dyfishtë në lidhje me peshën e saj në politikën e jashtme evropiane dhe marrëdhëniet e saj me Shtetet e Bashkuara.
Vende të tjera mund të mirëpresin hyrjen në zonë të një aleati të interesuar për forcimin e bashkëpunimit evropian, siç mëson kjo gazetë nga burime diplomatike. Edhe pse qeveria do të duhet të zgjidhë pengesën serbe. Spanja ka marrëdhënie historikisht të mira me Serbinë dhe qeveria e saj këmbëngul që aleatët e saj të refuzojnë një njohje formale të shtetit të ri pas konfliktit që tronditi rajonin në fund të viteve 1990. Ndërkohë, brenda vendit, partitë nacionaliste baske dhe katalane e kanë kritikuar gjithmonë Qeverinë për refuzimin e njohjes së Kosovës.
Për më tepër, çështja ekonomike mbetet. Ballkani është një rajon që tërheq investime nga vendet më të afërta evropiane, por qeveria mund të përfitojë nga kthesa e saj diplomatike për të forcuar aktivitetin e kompanive spanjolle. Së fundmi, për shembull, linja ajrore gjermane Euroëings njoftoi se nga shkurti i vitit 2022 do të hapë linjat e para ndërmjet Madridit dhe Prishtinës./ Bota sot
