Liderët e Bashkimit Evropian dhe Ballkanit Perëndimor u takuan sot në samitin në Bruksel ku përmes një deklarate u dakorduan për përshpejtimin e procesit të zgjerimit dhe vendeve të rajonit iu kërkohet t’i zgjidhin mospajtimet.
Samiti u kryesua nga presidenti Antonio Costa, për herë të parë në cilësinë e tij të re si president i Këshillit Evropian.
Takimi shërbeu si një mundësi për të ndjekur momentin e ri për partneritetin strategjik midis BE-së dhe Ballkanit Perëndimor, duke përfshirë një reflektim se si të thellohet ky partneritet drejt një të ardhmeje të përbashkët në BE.
Temat kryesore të diskutimit ishin rritja e integrimit BE-Ballkani Perëndimor përmes planit të rritjes, thellimi i angazhimit politik dhe politik në fusha të shumta, duke përfshirë politikën e jashtme dhe të sigurisë, ndërtimi i një themeli ekonomik për të ardhmen dhe zbutja e ndikimit të luftës së agresionit të Rusisë kundër Ukrainës, bashkëpunimi në menaxhimin e migracionit dhe luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar.
Në fund të samitit u publikua deklarata përfundimtare ku thuhet se “ne ndajmë një të ardhme të përbashkët dhe përballemi me sfida urgjente që mund t'i kapërcejmë vetëm së bashku. Ne u detyrohemi qytetarëve tanë të ndërtojmë një të ardhme paqeje dhe prosperiteti, të bazuar në parime dhe vlera të përbashkëta dhe në interesa të përbashkëta.”
BE-ja është e përkushtuar për të sjellë partnerët e Ballkanit Perëndimor më afër BE-së gjatë procesit të zgjerimit teksa plani i rritjes synon të integrojë më tej partnerët e Ballkanit Perëndimor në tregun e vetëm të BE-së përmes avancimit të bashkëpunimit ekonomik rajonal.
“Ne përgëzojmë pesë prej partnerëve për përgatitjen dhe paraqitjen e agjendave të tyre të reformës, të miratuara nga Komisioni, të cilat do të jenë baza e zbatimit të Planit të Rritjes. Plani i rritjes ka potencialin për të dyfishuar rritjen ekonomike në rajon gjatë dekadës së ardhshme dhe për të përshpejtuar konvergjencën socio-ekonomike midis Ballkanit Perëndimor dhe BE-së, me kusht që partnerët të zbatojnë reformat në lidhje me BE-në të cilat i kanë përcaktuar në agjendat e tyre respektive të reformave”, thuhet në deklaratë.
BE pret nga partnerët e Ballkanit Perëndimor për të çuar përpara integrimin ekonomik rajonal përmes Tregut të Përbashkët Rajonal, një parakusht për integrim më të ngushtë me tregun e përbashkët të BE-së.
BE-ja thotë se synon të thellojë më tej angazhimin e saj politik dhe politik me partnerët e Ballkanit Perëndimor në fusha të tilla si politikën e jashtme dhe të sigurisë, sigurisë dhe mbrojtjes, bashkëpunimi dhe qëndrueshmëria ndaj kërcënimeve hibride dhe kibernetike për të kundërshtuar ndërhyrjen dhe dezinformimin e huaj, kontaktet mes njerëzve dhe masat për të rinjtë përmes kërkimit, inovacionit, arsimit dhe politikave sociale.
Në deklaratën e Brukselit, udhëheqësit e BE-së mirëpritën që Partneritetet e Sigurisë dhe Mbrojtjes u ranë dakord me partnerët e parë këtë vit dhe se mbështetja e Mjetit Evropian të Paqes po përforcon sigurinë dhe qëndrueshmërinë në rajon.
“Më shumë integrim ndërton partneritet të vërtetë strategjik. Një partneritet strategjik që e sheh Ballkanin Perëndimor të lidhur me Bashkimin Evropian në dënimin e luftës së agresionit të Rusisë dhe mbështetjen për Ukrainën, duke përfshirë mbështetjen ushtarake. Dhe një partneritet strategjik, në të cilin ne përforcojmë sigurinë dhe qëndrueshmërinë në Ballkanin Perëndimor, përmes Mjetit Evropian të Paqes”, tha presidenti i Këshillit Evropian Antonio Costa.
Udhëheqësit theksuan gjithashtu rëndësinë e pajtimit, marrëdhënieve të mira fqinjësore dhe tejkalimit të mosmarrëveshjeve dhe çështjeve të rrënjosura në trashëgiminë e së kaluarës për stabilitetin rajonal.
BE-ja thotë se do të vazhdojë të mbështesë partnerët e saj të Ballkanit Perëndimor për të ndihmuar në zbutjen e ndikimit që ka në ekonomitë, shoqëritë dhe sigurinë e tyre lufta e agresionit të Rusisë kundër Ukrainës, si dhe do të vazhdojë angazhimin e saj përmes instrumentin për ndihmën e para-anëtarësimit, planin ekonomik dhe investues, paketën e mbështetjes së energjisë.
Në deklaratë thuhet po ashtu se BE-ja dhe Ballkani Perëndimor kanë një përgjegjësi të përbashkët për adresimin e sfidave të përbashkëta si menaxhimi i migracionit, politika e vizave, lufta kundër terrorizmit dhe ekstremizmit të dhunshëm, luftimi i krimit të organizuar dhe korrupsionit, drejtësia dhe shteti i së drejtës.
Në deklaratën e Brukselit, BE-ja përshëndeti faktin që njerëzit nga i gjithë rajoni i Ballkanit Perëndimor tani janë në gjendje të udhëtojnë pa viza në zonën Shengen, si dhe përparimin e bërë drejt përafrimit të shpejtë me politikën e vizave të BE-së nga disa partnerë të Ballkanit Perëndimor.
Të pranishëm në samit nga Ballkani ishin presidentja e Kosovës Vjosa Osmani, kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, kryeministri i Maqedonisë së Veriut, Hristijan Mickoski, kryesuesja e Presidencës së BeH Zhelka Cvijanoviq, presidenti i Malit të Zi, Jakov Millatoviq dhe ai i Serbisë Aleksandar Vuçiq.
Në takim morën pjesë edhe presidenti i Këshillit Evropian, Antonia Costa, si organizator i takimit, presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, presidentja e Parlamentit Evropian, Roberta Metsola, dhe shefja e diplomacisë evropiane Kaja Kallas.
