Në seancën e sotme në procedurën kundër Sladjan Trajkoviqit, i cili akuzohet për krime lufte të kryera gjatë luftës në Kosovë, dëshmuan Gani Hasani, Haki Kasumi dhe Xhevdet Halili, duke paraqitur deklaratat e tyre mbi trajtimin e civilëve shqiptarë nga forcat serbe.
Gani Hasani, dëshmitari i parë në seancën e sotme, shpjegoi përvojat e tij gjatë luftës në Kosovë, në periudhën 1998-1999. Hasani tregoi se më 4 dhe 5 mars 1999, forcat ushtarake dhe policore serbe hynë në zonën ku jetonte dëshmitari, në fshatin Vrnicë.
Sipas tij, ai dhe familja e tij, së bashku me civilët tjerë të kombësisë shqiptare, u dërguan në Vushtrri, ku më pas u shpërndanë në lokacione të ndryshme.
“Ne u dërguam në Vushtrri, unë me fëmijët dhe gruan shkova te vjehrri. Vëllezërit e tjerë shkuan te motra jonë që jetonte në Vushtrri. Në ditën e Bajramit, u shfaq një njeri që shiste cigare, kur unë me vjehrrin dolëm për t’i blerë. Në atë moment, erdhi një mjet transporti, në të cilin ishin dy policë që nuk i kam njohur. Na thanë se kishim 15 minuta për të larguar nga makinat, ndryshe ‘do të dimë çfarë na pret’”, tha Hasani.
Një muaj më vonë, Hasani ishte dëshmitar i kërcënimeve të tjera nga forcat serbe, të cilat detyruan civilët të kalonin kufirin në Maqedoni, ku qëndruan disa ditë. Hasani tregoi se më 22 maj 1999, pasi civilët ishin grupuar nga kufiri i Maqedonisë dhe u kthyen në Vushtrri, erdhi një rrethim i ri.
Sipas fjalëve të tij, ndodhi një shtypje, ku njerëzit dërgoheshin në varrezat e qytetit në Vushtrri, ndaheshin në grupe, vihen në gjunjë, dhe shumë prej tyre dërgoheshin në kamionë dhe më pas në lokacione të ndryshme.
Hasani po ashtu tregoi se gjatë asaj kohe, ai njohu disa policë në turmën e masës, përfshirë Sasha Miloviqin dhe Sladjan Trajkoviqin, të cilët i kishte njohur nga më parë, por nuk mundi të konfirmonte se ata kishin marrë pjesë konkretisht në ndonjë veprim të dhunshëm.
Dëshmitari përmendi gjithashtu se shumë civilë kishin frikë se do të ekzekutoheshin dhe dëshmonin kërcënime, duke parë armë dhe mitraloza në afërsi. Ai tha se momenti më i vështirë për të ishte kur mori vesh nga njerëzit e rrethit se grupi në të cilin ndodheshin fëmijët nën 18 vjeç, përfshirë edhe djalin e tij, do të ekzekutohej.
Për djalin e tij, dëshmitari tregoi se gjatë ngjarjeve në varrezat e qytetit, djali i tij i moshës 16 vjeçare u nda nga ai, por më vonë, pas luftës, u kthye në shtëpi me mavijosje që, sipas dëshmisë, ishin shkaktuar gjatë qëndrimit të tij në burgun e Smrekovnicës.
Hasani gjithashtu konfirmoi se Trajkoviqi, i cili ishte në uniformë policie, “ndihmoi në njëfarë mënyre familjen e tij”, edhe pse kjo nuk ishte e dukshme drejtpërdrejt – sipas sjelljes dhe trajtimit të tij, mund të supozohet se Trajkoviqi ndihmoi. Dëshmitari në seancën e sotme nuk mundi të konfirmonte asnjë veprim konkret nga Sladjan Trajkoviqi.
Dëshmitari i dytë, Haki Kasumi, një oficer i gjatë i policisë, tha se arriti të njohë Sladjan Trajkoviqin në mesin e forcave serbe.
Sipas tij, ai e njihte Trajkoviqin nga më parë dhe tha se e kishte parë atë gjatë ngjarjeve kritike në uniformë policie, pa maskë ose kapelë, dhe se ‘identifikimi i të akuzuarit nuk ishte problem’.
Pas kësaj, civilët shqiptarë, të cilët ishin shpërndarë në varrezat e qytetit në Vushtrri, u ndanë në grupe dhe një grup, ku ndodhej dëshmitari, u dërgua në sallën sportive në Smrekovnicë, ku qëndruan rreth 10 ditë. Më pas, ky grup u dërgua në Shkollën e Mesme Teknike në Mitrovicë, ku qëndruan në bodrumin e shkollës.
Kur u pyet nga mbrojtësi i të akuzuarit, avokati Dejan Vasiq, pse kishte pritur më shumë se 20 vjet për të raportuar këtë krim, Kasumi tha se “nuk e dinte se Sladjan ishte polic” deri para 7-8 vjetësh, kur i tha nipi i tij. Ai gjithashtu shtoi se nuk donte të raportonte Trajkoviqin derisa të ishte i sigurt për praninë e tij në Mitrovicë, sepse asnjëherë nuk e kishte parë personalisht në uniformë policie pas luftës.
Dëshmitari i tretë, Xhevdet Halili, deklaroi se gjatë periudhës kritike ishte në fshatin e tij Reznik dhe rrethin e Vushtrrisë dhe se më pas u dëbua nga forcat policore serbe. Ai shpjegoi se gjatë ofensive në vitin 1999, ai ishte detyruar të largohej nga fshati i tij kur forcat serbe sulmuan. Sipas tij, shumë refugjatë që iknin nga fshatrat përreth erdhën në fshatin e tij, por të gjithë duhej të largoheshin nga Rezniku kur trupat serbe rrethuan fshatin.
Gjatë dëshmisë, ai tha se në vitin 1999, ndërsa po ikte me mikun e tij Ali Zeqiri, pa Trajkoviqin në uniformë, duke u treguar disa prej banorëve që të largoheshin nga shtëpitë e tyre. Dëshmitari theksoi se ishte vetëm disa metra larg Trajkoviqit, i cili ishte në uniformë policie dhe mbante armë. Halili megjithatë nuk ishte i sigurt nëse Trajkoviqi i pa ata.
Siç u paraqit nga avokati Dejan Vasiq, sipas një deklarate të mëparshme të dhënë në polici, gjatë luftës, kur lëvizte me Ali Zeqirin, ai tha se kishte frikë se Slladjan do t’i vriste ata, pasi kishin dëgjuar se njerëz të tjerë, pa lidhje me rastin e tyre, ishin vrarë. Megjithatë, dëshmitari sot nuk mundi të konfirmonte nëse ai ose Ali Zeqiri kishin bërë këto pohime.
I akuzuari Sladjan Trajkoviq, i bëri pyetje këtij dëshmitari në lidhje me marrëdhëniet e tyre private, dhe dëshmitari konfirmoi se pas luftës, ai dhe vëllai i tij e kishin vizituar Trajkoviqin në kafenenë e tij lokale në Mitrovicë, ku u përshëndetën, por theksoi se, megjithëse ishin mirënjohës për ndihmën që ai kishte dhënë për të afërmit e tyre, nuk e dinin me siguri për veprimet e tij të plota gjatë periudhës së luftës.Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës (PSRK) ngriti aktakuzën kundër Sladjan Trajkoviqit më 12 korrik 2023, duke e akuzuar për krim lufte kundër popullsisë civile.
Sipas aktakuzës, Sladjan Trajkoviq akuzohet se gjatë luftës në Kosovë, në periudhën 1998-1999, në fshatin Reznik, komuna e Vushtrrisë dhe fshatrat përreth, individualisht dhe në bashkëkryerje me persona të tjerë, ka kontribuar në kryerjen e krimeve të vrasjes, rrethimeve, rrahjeve, keqtrajtimit, arrestimeve, torturave, trajtimit çnjerëzor, mbajtjes në kushte robërie, deportimit dhe infiltrimit të mijëra civilëve shqiptarë, si dhe veprimeve të plaçkitjes, djegies dhe shkatërrimit të shtëpive të popullsisë civile shqiptare.
Për këto vepra, Trajkoviqi akuzohet për kryerjen e krimit të luftës kundër popullsisë civile, sipas nenit 142 të Kodit të Procedurës Penale të Jugosllavisë Socialiste dhe neneve përkatëse.
