Presidenti i sapozgjedhur i Shteteve të Bashkuara duhet të dijë se me cilën Europë duhet të merret. Për momentin ai nuk ka as një numër për të telefonuar”, shkruan analistja Jette Christensen, shkrimtare, politologe dhe kryetare e Këshillit Kombëtar Zgjedhor "Çfarë të thuash nëse një president i sapozgjedhur amerikan telefonon?
Një shënim i përbashkët duhet të jetë gati në tavolinën e çdo menaxheri të Europës përpara se të ndodhë thirrja, kurse për BE-në, duhet të ketë marrëveshje se çfarë duhet të shkruhet në atë shënim! Pothuajse gjysmë viti pas zgjedhjeve të BE-së, pas 26 seancave dëgjimore me mbi 70 orësh pyetje, Ursula von der Leyen ende nuk e ka komisionin e saj të ri.
Nëse një president i sapozgjedhur në SHBA kërkon mungesë vendosmërie dhe aftësie për t'u kthyer shpejt në një kohë kërkuese politike, ka mjaft gjetje në vendosjen e lidershipit të ri në BE. Kuvendi shtyu miratimin e disa prej kandidatëve, mes të cilëve edhe zëvendëspresidentja për politikën e jashtme dhe sigurinë, Kaja Kallas. Në seancë, ajo u përgjigj se nuk e di se çfarë e ndan atë nga paraardhësi i saj, përveç se ato janë të ndryshme.
Mbetet shumë për të bërë që parlamenti të përmbushë afatin për miratimin e komisionit, i cili është caktuar për 27 nëntor. Ka shumë kohë deri në Krishtlindje për BE. SHBA zgjedh, BE-ja reagon! Marrja e diçkaje konkrete nga komisionerët e ardhshëm ka qenë si kapja e mizave të përditshme, por konteksti i seancave dëgjimore ka qenë se siguria e BE-së nuk mund të varet nga disa mijëra vota në një shtet të sharrës së Amerikës. Këtu duhet marrë përgjegjësi për sigurinë vetanake, kurse aleanca me SHBA-në duhet të jetë e fortë.
Sloganet si "BE nuk duhet të reagojë më ndaj asaj që bën SHBA, por të krijojë një drejtim vetin", janë në kontrast të plotë me realitetin. Kandidatët ishin praktikuar të thoshin sa më pak që të ishte e mundur jashtë letrave të tyre shumë të rrumbullakësuara Nuk është vetëm Parlamenti i BE-së që ka nevojë për përgjigje të qarta për pozicionin e BE-së për sigurinë dhe ekonominë e Europës! Presidenti i sapozgjedhur i Shteteve të Bashkuara duhet të dijë se me cilën Europë duhet të merret. Tani për tani ai nuk ka as një numër për të telefonuar.
Një ditë pasi Donald Trump u zgjodh president i Shteteve të Bashkuara, komisioneri i ri dhe i pari i mbrojtjes së BE-së, Andrius Kubillus, u vu në skarë dhe u miratua nga parlamenti. Gjatë seancës dëgjimore, Gjermania kaloi në një krizë qeveritare. Bilanci i vështirë politik i afrimit të mbështetjes për Ukrainën nga një buxhet me deficit përbën pjesën qendrore të shpjegimit për krizën. Në listën e detyrave të Kubillus është sigurimi i mbështetjes për Ukrainën - në një kohë kur jo vetëm Gjermania po lufton me buxhetin e saj familjar.
Ai duhet të bindë se mbështetja e Ukrainës deri në një fitore të vërtetë, dhe jo një "paqe" të diktuar nga Putini, është në politikën e sigurisë dhe interesin ekonomik të BE-së. Ai gjithashtu ka përgjegjësi parësore për realizimin e planit për marrjen e borxhit të përbashkët për rritjen e prodhimit të materialit mbrojtës. Këto janë detyra mjaftë të vështira për Europën dhe vendimtare për marrëdhëniet e tyre me Shtetet e Bashkuara nën udhëheqjen e Donald Trump! Donald Tusk i Polonisë ka ftuar shefin e NATO-s Mark Rutte, Emmanuel Macron të Francës, Keir Starmer të Britanisë dhe vendet baltike për bisedime mbi situatën gjeopolitike. Gjeorgjia Meloni e Italisë ka folur si me Donald Trump ashtu edhe me Elon Musk. Tusk e ka telefonuar Putinin dhe i është konfirmuar se Ukraina ende nuk mund ta marrë lirinë e saj me drogë.
Viktor Órban dhe Danimarka Mette Fredriksen kanë folur të dy me presidentin e sapozgjedhur të Shteteve të Bashkuara. Edhe pse nuk ka minuta stenografi të bisedave, është e vështirë të imagjinohet se ato kishin të njëjtin mesazh. Tanësia e kësaj do të thotë se është shumë e paqartë për Ursula von der Leyen e cila synon të ketë Donald Trumpin si çelësin e kësaj çështje të nxehtë.
Kjo nuk është vetvetja, sepse është e zënë duke mbledhur një ekip. Ndërsa e përbashkëta e Meloni dhe Tusk është se, asnjërit prej tyre nuk i është dhënë përgjegjësi as për sigurinë, as për mbrojtjen apo politikën e jashtme në Komisionin e ri Europian. Ndërkohë, disa pëshpëritin për britanikun Keir Starmer, kryeministër i një vendi jashtë BE-së, si një zë i ri nga Europa. Çfarë kuptimi ka të shpenzojsh gjysmë viti për ngritjen e një komisioni me zhvillimin e seancave dëgjimore një orëshe për kandidatët, nëse është dikush tjetër që përfundon në krye? Për të ndërtuar lidhje dhe angazhime, Europa varet nga Donald Trump i cili e sheh bashkëpunimin me Europën si pozitiv për interesat amerikane. Entuziazmi i tij për marrëveshje me organizata dhe sindikata është i dobët, prandaj edhe këtë herë, si herën e kaluar, ka pasur një radhë të gjatë shtetesh individuale që vrapojnë drejt SHBA-së me një listë dëshirash për të lidhur marrëveshje dypalëshe. Ajo që ka BE-ja, dhe për sa i përket Norvegjisë, janë gjithashtu çështje në interesin amerikan për të bashkëpunuar.
Bashkëpunimi strategjik, zhvillimi teknologjik i mbrojtjes dhe mënyra për lidhjen transatlantike mund t'u shërbejë të dyja palëve, por kjo varet nga një listë jo shteruese e ndarjes së përgjegjësive, marrëdhënieve me Kinën, lëvizshmërisë ushtarake, industrisë së mbrojtjes, sigurisë kibernetike dhe parandalimit strategjik.
Georgia Meloni ka vlerësime krejtësisht të ndryshme politike për këtë, nga danezja Mette Fredriksen. A ka diçka që BE-ja ka mësuar pas presidencës së Hungarisë me BE-në?, A është kjo vlerë që kushdo që flet në emër të BE-së përfaqëson në fakt një qëndrim të unifikuar nga shtetet anëtare? Përgjegjësive për të menaxhuar sigurinë dhe punët e jashtme duhet t'u jepet më shumë vlerë sesa aftësisë për pozicionim!Ursula von der Leyen duhet të vendosë se cili zë flet kur Trump thërret!
