Të hënën, në mesditë, Donald Trump do të bëjë betimin për herë të dytë si president i Shteteve të Bashkuara. Ceremonitë zyrtare në Capitol do të shënojnë fillimin e kapitullit të ri dhe më të rëndësishëm të historisë së tij si një politikan i ardhur nga jashtë establishmentit, ndikimi i të cilit në jetën e vendit ka pak paralele historike.
Trump në kulmin e vet politik
Në vigjilje të inaugurimit të tij të dytë, Trump është politikisht më imponues se kurrë. Këtë e tregojnë vizitat e shumta në klubin e tij Mar-a-Lago nga liderë të biznesit, udhëheqës të huaj dhe figura të tjera që kërkojnë të punojnë në harmoni me të. Opozita, edhe pse ende e shqetësuar, duket më e përmbajtur, duke reflektuar mbi humbjen e saj.
Pas fitores së tij në 2016 dhe humbjes katër vjet më vonë, disa spekuluan se Trump dhe Trumpizmi ishin thjesht një devijim. Por fitorja e tij e fundit në 2024 sugjeron për disa që katër vitet jashtë pushtetit ishin devijimi, ndërsa epoka Trump përbën normalitetin e ri.
Sfida të reja
Sfidat për një mandat të dytë
Trump përballet me sfida të mëdha ndërsa përpiqet të vendosë prioritete dhe të zbatojë strategjitë e tij. Historiania Beverly Gage ngre pyetjen: “A do të jetë një administratë me ambicie ideologjike dhe politike të larta, apo një administratë e ankesave të vogla dhe testimit të besnikërisë?” Kjo përplasje mes ambicies dhe ankesave mbetet thelbi i Trumpizmit.
Politikat ekonomike
Brenda administratës së tij ekzistojnë tensione mes fraksioneve me qëndrime të ndryshme mbi rolin e qeverisë në treg. Trump do të duhet të vendosë nëse do të anojë nga votuesit e klasës punëtore apo nga të pasurit që kanë ndikim mbi të, si Elon Musk.
Politika e jashtme: Një rend i ri botëror?
Trump do të përballet me pikat e nxehta në arenën globale, ku instinktet e tij mund të shkaktojnë ndryshime rrënjësore të aleancave tradicionale. Ndërsa ekipi i tij përpiqet të ruajë armëpushimin mes Izraelit dhe Hamasit, çështje të tjera, si Ukraina dhe NATO, priten të jenë burime mosmarrëveshjesh.
Pushteti dhe demokracia
Dëshira e Trump për hakmarrje dhe etja për pushtet unilateral përforcojnë shqetësimet mbi autoritarizmin e tij. Ky mandat i dytë mund të ketë pasoja të rënda për ndarjen e pushteteve dhe ushtrimin e demokracisë.
Nga abuzimet në mandatin e parë, tek rilindja politike
Në mandatin e tij të parë, Trump u shqua për një ekonomi të fortë (deri në pandeminë e vitit 2020), uljen e taksave dhe emërimin e tre gjyqtarëve konservatorë në Gjykatën e Lartë. Megjithatë, shpesh ai e humbte fokusin për shkak të karakterit të tij të paqëndrueshëm dhe ankesave të shumta.
Pasi humbi në 2020, katër vitet e ardhshme shënuan rënien dhe ngritjen e tij. Trump këmbënguli se zgjedhjet ishin manipuluar dhe kjo narrativë u bë themeli i kthimit të tij në skenën politike.
Trumpi u akuzua katër herë penalisht, por përkrahësit e tij u bënë më të bashkuar. Një vendim i Gjykatës së Lartë, që presidentët kanë imunitet të gjerë për veprimet në detyrë, ndihmoi kthimin e tij në pushtet.
Fitorja e zgjedhjeve të vitit 2024
Procesi i kandidimit për zgjedhjet e 2024 ishte një kurorëzim. Trump e rifitoi kontrollin mbi Partinë Republikane, e cila tani është tërësisht nën imazhin e tij. Një tentativë për atentat në qershor rriti mbështetjen për të. Pas humbjes së kandidaturës së Biden dhe fushatës së shkurtër të Kamala Harris, fitorja e tij ishte një nga rikthimet më të jashtëzakonshme në historinë presidenciale.
Fillimi i një epoke të re
Fitorja në zgjedhje me një diferencë të ngushtë në votat popullore dhe një fitore komode në kolegjin elektoral e bënë mandatin e tij të dytë më legjitim se të parin. Shpejtësia e emërimeve në administratë është një ndryshim i madh krahasuar me vitin 2016. Ndër emrat e zgjedhur janë Marco Rubio si Sekretar i Shtetit dhe Pete Hegseth si Sekretar i Mbrojtjes, të cilët kanë ngjallur debat mbi kualifikimet e tyre.
Urdhëra ekzekutivë dhe strategji e re
Këshilltarët e Trump janë duke përgatitur një seri urdhërash ekzekutivë mbi emigracionin, burokracinë dhe tema të tjera që do të shpallen menjëherë pas betimit të tij. Këto masa synojnë të forcojnë bazën dhe të dobësojnë opozitën.
Opozita që reagoi me protesta masive në 2016 duket sot më e heshtur. Një nga arsyet është njohja se strategjitë e mëparshme të saj nuk funksionuan.
Një botë që po ndryshon
Autoritarizmi është rritur në shumë vende demokratike, dhe besimi në demokraci si një sistem që punon për të mirën e përgjithshme ka rënë. Por a është Trump shkaktari apo ka përfituar nga këto forca globale?
Trump tani ka një zgjedhje: të zbusë impulset e tij autoritare për të siguruar një vend në histori apo të shënojë momentin kur Amerika humbi karakterin e saj të veçantë si demokraci. Historianët dhe qytetarët do të ndjekin nga afër këtë epokë të re të udhëheqjes Trumpiane. / bota.al