Donald Trump po bën saktësisht atë që ka premtuar. Me një ritëm të shpejtë, ai po zbaton politikat që ka premtuar në fushatën e tij, duke nisur një luftë tregtare të ashpër, duke forcuar kufizimet për emigracionin dhe duke çmontuar pjesë të rëndësishme të administratës federale. Këto lëvizje kanë sjellë trazira dhe risqe jo vetëm për SHBA-në, por edhe për botën mbarë.
Lufta tregtare dhe pasojat ekonomike
Një nga politikat më të debatuara të administratës Trump ka qenë vendosja e tarifave të larta mbi importet nga Kanadaja, Meksika dhe Kina. Presidenti ka shpallur tarifa prej 25% për mallrat nga Kanadaja dhe Meksika (për momentin të pezulluara), si dhe 10% mbi importet kineze. Ai ka argumentuar se këto masa do të mbrojnë industrinë amerikane dhe do të rrisin prodhimin vendas.
Por, këto tarifa kanë shkaktuar reagime të ashpra nga partnerët tregtarë të SHBA-së. Kanadaja ka njoftuar masa “hakmarrëse” mbi më shumë se 100 miliardë dollarë importe nga SHBA, ndërsa Meksika ka premtuar një reagim të ngjashëm. Këto veprime pritet të ndikojnë në çmimet e konsumit në SHBA, duke i bërë produktet më të shtrenjta për qytetarët amerikanë.
Ish-sekretari i Thesarit, Larry Summers, ka paralajmëruar se këto tarifa mund të shkaktojnë një rritje të inflacionit dhe një dëm të konsiderueshëm për ekonominë amerikane. Ekspertët ekonomikë gjithashtu po paralajmërojnë se kjo luftë tregtare mund të çojë në humbjen e mijëra vendeve të punës dhe në një recesion të mundshëm global.
Zhvlerësimi i marrëveshjeve ndërkombëtare
Trump ka tronditur marrëdhëniet ndërkombëtare duke shpallur daljen nga marrëveshjet dhe traktatet e rëndësishme. Një nga veprimet më drastike ka qenë tërheqja nga Marrëveshja e Tregtisë së Lirë të Amerikës së Veriut (NAFTA), të cilën ai e kishte quajtur “marrëveshjen më të keqe të bërë ndonjëherë”.
Ndërkohë, ka kërcënuar se do të rimarrë kontrollin e Kanalit të Panamasë, një veprim që mund të shkaktojë tensione të mëdha gjeopolitike. Sekretari i Shtetit, Marco Rubio, ka paralajmëruar Panamanë se SHBA do të marrë “masat e nevojshme” për të mbrojtur interesat e saj, duke përmendur faktin se kompani me qendër në Hong Kong kanë investuar në dy porte kryesore pranë kanalit.
Këto veprime po shqetësojnë aleatët e SHBA-së, të cilët po shohin një prishje të rendit ndërkombëtar të krijuar për disa dekada. Analistët paralajmërojnë se një izolim i mundshëm i Amerikës mund të çojë në dobësimin e pozitës së saj globale dhe në forcimin e fuqive si Kina dhe Rusia.
Masat ndaj emigracionit
Një tjetër fushë ku Trump po vepron me vendosmëri është emigracioni. Ai ka urdhëruar dëbimin masiv të emigrantëve të paligjshëm, duke prekur veçanërisht mbi 300,000 venezuelianë që kishin fituar status në SHBA. Ky vendim është pritur me shqetësim nga organizatat e të drejtave të njeriut, të cilat paralajmërojnë se dëbimi i këtyre personave në një vend të tronditur nga kriza humanitare do të ketë pasoja katastrofike.
Në të njëjtën kohë, administrata e tij ka forcuar sigurinë në kufirin jugor, duke penguar hyrjen e emigrantëve dhe duke ndërtuar barriera të reja. Këto politika kanë ndezur debate të mëdha brenda vendit, me kritikët që i cilësojnë si “të pamëshirshme” dhe “të padrejta”.
Goditje ndaj administratës federale dhe medias
Trump ka nisur gjithashtu një pastrim të gjerë në administratën federale. Më shumë se një duzinë prokurorësh që kishin ndjekur çështjet e 6 janarit 2021 janë shkarkuar, ndërsa janë kërkuar emrat e agjentëve të FBI-së që kanë hetuar çështjet kundër tij.
Ndërkohë, Elon Musk, i cili ka marrë një rol të pazakontë në këtë administratë, ka fituar qasje në sistemet e pagesave të qeverisë, një veprim që ka ngritur shqetësime për konflikt interesi dhe për abuzim të mundshëm me fondet publike. Ai gjithashtu ka sulmuar publikisht Agjencinë Amerikane për Zhvillim Ndërkombëtar (USAID), duke e quajtur një “organizatë kriminale” dhe duke kërkuar mbylljen e saj.
Reagimi i aleatëve
Kanadaja dhe Meksika kanë reaguar ashpër ndaj politikave të Trump. Kryeministri kanadez, Justin Trudeau, e ka quajtur këtë një “sulm të drejtpërdrejtë ndaj sovranitetit kanadez” dhe ka theksuar se vendi i tij nuk do të lejojë asnjë kërcënim ndaj pavarësisë së tij ekonomike dhe politike.
Në një deklaratë të ashpër, ish-ministrja e Financave e Kanadasë, Chrystia Freeland, ka thënë: “Amerikanët do të habiten nga reagimi ynë. Ne jemi të lënduar, por mbi të gjitha, jemi të zemëruar dhe të bashkuar.”
Meksika, nga ana tjetër, ka deklaruar se sovraniteti i saj nuk është i negociueshëm dhe ka kërkuar që çështjet të zgjidhen përmes diplomacisë dhe jo konfrontimit.
Çfarë do të ndodhë?
Me gjithë polemikat, mbështetësit e Trumpit vazhdojnë ta shohin atë si një lider të vendosur, i cili nuk ka frikë të përballet me burokracinë dhe elitën ndërkombëtare. Senatorët republikanë, si JD Vance dhe Marco Rubio, kanë mbështetur lëvizjet e tij, duke thënë se ai po bën atë që çdo president duhet të bëjë: të zbatojë vullnetin e popullit që e zgjodhi.
Megjithatë, pasojat e këtyre politikave janë ende të paqarta. Ndërsa Trump vazhdon të mbajë premtimet me një ritëm të shpejtë, pyetja kryesore mbetet: a do ta bëjë kjo Amerikën më të fortë, apo më të izoluar? Nëse historia ka treguar diçka, është se vendimet e mëdha kanë gjithmonë pasoja të paparashikueshme. Dhe për momentin, e gjithë bota po përgatitet për atë që do të vijë. / bota.al
