Në një garë të ngushtë, "ndeshja" ose përballja e së martës, sipas ekspertëve, analistëve dhe komentatorëve politikë në SHBA, ka të ngjarë të mos ndikojë shumë te votuesit e pavendosur, por kjo nuk do të thotë se ka pak aksione.
Të dy "kampet" strategjike (republikani dhe demokrat) po përgatiten për një përballje që thuhet se do të jetë më e mirë se ajo që konsiderohet si e modës së vjetër të mesperëndimit për debatin e zëvendëspresidentit të së martës (1 tetor 2024) midis demokratit Tim Walz, guvernator i Minesotës, dhe senatorit amerikan J.D. Vance (R-Ohio).
Por nëse i referohemi fushatave të deritanishme, ato nuk janë ndonjë tregues domethënës, pasi nuk është e sigurt të vihet bast për asgjë në lidhje me debatin e sotëm, duke pasur parasysh edhe debatin e parë dhe me gjasë të vetme ballë për ballë mes kandidates së zëvendëspresidentes Kamala Harris dhe ish-presidentit Donald Trump.
Në atë që deri më tani ka qenë një garë si "thikë me dy presa", nuk ka gjasa që debati, i cili fillon në orën 9 të mbrëmjes, të ndikojë në vendimet e votuesve, veçanërisht pasi shumica e votuesve e kanë vendosur tashmë se për kë do të votojnë.
Por ndërsa të dy kandidatët për nënpresident kërkojnë të qetësojnë bazën e partisë së tyre dhe të forcojnë imazhin e tyre (si dhe atë të Harris dhe Trump), ka ende shumë për të parë.
Pyetja që është bërë nga të gjithë sot është: Kjo është një garë super e ngushtë. Realisht, sa mund të lëvizë "gjilpërën e matësit" ky debat i VP?
Duke iu referuar analistëve, ekspertëve dhe komentatorëve politikë, përgjithësisht është se nuk duhet të presim që debati i VP të lëvizë mjaftueshëm opinionin për të ndikuar në rezultatin e zgjedhjeve, por votuesit mund të marrin në konsideratë "kontestet" nga debati krahas fenomeneve më të gjera të fushatës, të cilat mund të kenë efekte të vogla, por të dallueshme në preferencat dhe pjesëmarrjen e votuesve.
Disa komentatorë politikë thanë se debatet e VP rrallë kanë ndikimin që kanë debatet presidenciale. Edhe debatet e paharrueshme (si debati Lloyd Bentsen-Dan Quayle në 1988) nuk funksionuan gjithmonë në favor të "fituesit". I vetmi debat që bën përjashtim nga kjo është ndoshta performanca e dobët e Admiral James Stockdale në 1992. "Është e vështirë të imagjinohet se Ross Perot do të fitonte ato zgjedhje, por shfaqja e dobët e Admiral Stockdale dëmtoi më tej përpjekjet e Perot".
Megjithatë, fushatat e Harris dhe Trump do të marrin çdo avantazh që mund të marrin. Së paku, kjo është një mundësi e rëndësishme për çdo fushatë që të ritheksojë rastin e saj për të forcuar dhe emocionuar më tej bazën e saj. Në një garë kaq të ngushtë, ka rëndësi edhe nxjerrja e votuesve të vendosur.
Korniza e përgjigjeve të këtij debati mendohet se do të jetë "e çuditshme" për t'u përdorur nga demokratët dhe republikanët që ta ringjallin këtë debat pas dy debateve të "pa qarta" të kandidatëve për president.
Duket se debati i sotëm i dy kandidatëve për zëvendës president po "trondit" Vance dhe Walz; secili për "hesap" të vetin do t’i vendos ata në pozitën e sikletshme që duhet të mbrojnë normalitetin e tyre, gjë që është vetëshkatërruese dhe i detyron ata të humbasin kohë duke mbrojtur imazhet e "bosave" të tyre dhe jo politikat e tyre. Harris u pa si fituese e debatit të saj, duke u futur nën lëkurën e Trumpit në debatin e parë dhe të vetëm, mesa duket, të këtyre zgjedhjeve.
Pas kësaj, mendohet se Walz do të përpiqet ta vendosë Vance në një pozicion të ngjashëm. Ashtu si Trump, Vance ka një reputacion se është paksa me "lëkurë të hollë". Megjithatë, sa herë që ai kritikohet në këtë fushatë, ai duket se dyfishohet, një taktikë që mund t'i kthehet mbrapsht në një debat si ky "ballë për ballë". Ai ndoshta nuk do të marrë të njëjtin lloj kalimi që disa po i japin Trumpit për performancën e tij të fundit. Por ekziston një pyetje e vërtetë nëse Vance do të ndihet i detyruar jo vetëm të mbrohet, por të përfshihet vërtet në atë argument aq shumë sa të dominojë performancën e tij në debat.
Debati presidencial kishte disa aksione mjaft të larta për secilën palë: Harris po hynte me idenë se do të bënte më mirë kundër Trumpit. Duket se ka qenë kështu, por rishikimet do të ishin rrëqethëse nëse "urtësia konvencionale" do të ishte e gabuar.
Walz ndoshta është në një situatë të ngjashme. Ai e ka bërë mirë rolin e tij deri më tani, por një fazë debati është një mjedis shumë më pak falës. Për Walz, një "debatues i keq" i vetë-rrëfyer, pasojat negative të një debati të dobët janë domethënëse kur shumë presin që ai të bëjë mirë. Analistët thonë se kjo mund të zbehtë entuziazmin në anën e demokratëve.
Por cila mund të jetë strategjia e J.D. Vance për debatin, duke prekur shqetësimet e bazës së tij dhe të Trumpit?
J.D. Vance ka një mundësi që të përqendrohet dhe të fillojë të diskutojë politikën që ai dhe Trumpi mund të fitojnë në: ekonominë. Do të ishte e zgjuar që ai të tregonte se çfarë mund të bëjnë ai dhe Trumpi për t'i bërë jetën e qytetarëve mesatarë materialisht më të mirë, pasi kjo është ajo që njerëzit duan të dëgjojnë. Shumë njerëz mendojnë se kjo është ajo që ai do të bëjë në të vërtetë, por le të presim debatin e sotëm në orën 9.
Derisa deri tani ai ka pasur të njëjtën mundësi në çdo angazhim duke folur për javë të tëra dhe mendohet se e ka kapitalizuar atë, Walz pritet të përdorë të njëjtën strategji që ka përdorur gjatë fushatës: demonizimin e njerëzve që janë më pak të fuqishëm se ai.
Disa komentues të këtyre debateve mendojnë se më shumë nga kjo varet nga ajo që fushata e Trumpit mendon se mund të dalë më mirë nga ky debat. Nëse emocionimi i bazës së tyre do të thotë më shumë nga pretendimet e Vance, atëherë përsëritja e tyre mund të jetë një taktikë "fituese" në sytë e Trumpit dhe ekipit të tij. Nëse ata synojnë votuesit e pavendosur ose duan të paraqesin një ton më pak partizan, Vance mund të flasë më shumë për prejardhjen e tij, përvojat personale dhe të tregojë se ai është larg nga një "karikaturë" e supozuar dhe se mund të bashkohet me shqetësimet dhe betejat e shumë amerikanëve.
Në përgjithësi, një pyetje tjetër që bëjnë gazetarët është se çfarë do të duhet të bëjë secili kandidat për të “fituar” këtë debat?
Sipas ekspertëve, analistëve dhe komentatorëve politikë në SHBA, të dy këta kandidatë po vlerësohen për personalitetin e tyre dhe Vance vuan nga një deficit i madh pëlqyeshmërie. Pra, Vance mund të "fitojë" nëse ai nuk shfaqet si një fanatik i etur për pushtet, me të cilin votuesit nuk do të dëshironin të identifikoheshin. Walz fiton duke mos kryer një falsifikim të madh që do të ulte vrullin e Harris dhe duke qëndruar konsistent me markën e tij: dashamirësinë e mesperëndimit.
Por disa të tjerë mendojnë se një pjesë e kësaj është një pyetje se çfarë do të thotë të fitosh.
Nëse është thjesht duke forcuar bazat e tyre përkatëse, ata thjesht duhet të bëjnë mirë për veten e tyre dhe të mos duken si të ngarkuar shumë për të bër për "bosët" e tyre.Për të fituar votuesit e pavendosur, situata është pak më komplekse. Që Vance të fitojë, mendoj se ai duhet t'i përmbahet pikave të tij të të folurit dhe të rimarrë imazhin e Elegjisë Hillbilly: dikush që mund të flasë për amerikanin "mesatar" dhe nuk përcaktohet nga Projekti 2025, "zonjat mace pa fëmijë", etj.
Për Walz-in, mendohet se ai duhet të tregojë se personaliteti i tij popullor mund të funksionojë në një mjedis më të vështirë, kombëtar dhe politik. Ai duhet të japë mesazhin se bileta e Harris-Walz ka plane për të ndihmuar të gjithë amerikanët. Nëse ai mund ta largojë Vance-in nga loja e tij dhe të hedhë dyshime mbi aftësitë drejtuese të biletës së GOP, kjo do të jetë një performancë pozitive për të.
Pra, si konkluzion, le të "ngulitemi" me sy e veshë pas ekranit në orën 9 me kohën në SHBA dhe orën 3 të pas mesnatës në Shqipëri e Kosovë, për debatin e shumëpritur të VP mes Walz dhe Vance.
