Studiuesit përdorën imazhe me dron për të analizuar shtrirjen e plotë të një fortese masive 3000-vjeçare në malet e Kaukazit Jugor.
Ata shpresojnë se dhjetëra mijëra artefakte të varrosura në vendbanim do të ndihmojnë në rrëfimin e historisë së njerëzve që jetonin dikur atje.
Në vitin 2018, studiuesit zbuluan një kep të fortifikuar midis dy grykave të thella në Kaukaz. Vendi kishte mure të brendshme dhe të jashtme të fortesës, dhe mbetjet e strukturave të lashta prej guri të dukshme për studiuesit. Por ishte shumë e madhe për t'u hartuar në këmbë, kështu që studiuesit nga Universiteti Cranfield iu drejtuan teknologjisë për ndihmë.
Studiuesit përdorën 11.000 imazhe të shkrepura me dron për të hartuar strukturën, pas së cilës kuptuan se Dmanisis Gora ishte ndoshta fortesa më e madhe e këtij lloji në rajon.
"Kjo ishte ajo që ndezi idenë e përdorimit të një droni për të vlerësuar vendin nga ajri. Droni bëri gati 11.000 fotografi të cilat u bashkuan duke përdorur softuer të avancuar për të prodhuar modele të lartësisë digjitale me rezolucion të lartë që tregon çdo pikë sikur po shikoni drejt poshtë," tha Nathaniel Erb-Satullo, ligjërues i lartë në shkencën e arkitekturës pranë Institutit Forensik Cranfield.
Vendi i zbuluar doli të ishte më shumë se 40 herë më i madh se sa mendohej.
"Madhësia e jashtëzakonshme e Dmanisis Gora ndihmon në shtimin e dimensioneve të reja në modelet e grumbullimit të popullsisë në Euroazi dhe më gjerë. Dmanisis Gora nuk është vetëm një gjetje e rëndësishme për rajonin e Kaukazit Jugor, por ka një rëndësi më të gjerë për diversitetin në strukturën e vendbanimeve në shkallë të gjerë dhe proceset e formimit të tyre," ," shkruajnë autorët në studim.
Sipas tyre, dy muret e fortifikuara funksiononin së bashku për mbrojtje. Të dyja ishin bërë me gurë të ashpër dhe llaç, duke krijuar mburoja të trasha gjashtë metra kundër forcave të jashtme.
"Nëse pushtimi i kalasë së brendshme dhe vendbanimit të jashtëm do të ishin afërsisht bashkëkohorë, siç sugjerojmë ne," shkruanin autorët në studim, "ky vendbanim do të ishte një nga më të mëdhenjtë e njohur në epokën e bronzit të vonë dhe hekurit të Kaukazit Jugor".
Ekipi beson se Dmanisis Gora vazhdoi të zgjerohej me kalimin e kohës, pasi grupet e lëvizshme baritore iu bashkuan vendbanimit, por një pjesë e popullsisë mund të ketë qenë sezonale.
Ekipi shpreson të studiojë më tej vendin për të kuptuar funksionet e zonave specifike dhe për të mësuar për gjithçka, nga dendësia dhe intensiteti i popullsisë deri te lëvizjet e bagëtive dhe praktikat bujqësore.
