Në librin e tij magjistral “Stalin”, historiani Stephen Kotkin deklaroi qëllimin e tij për të shkruar një “histori të botës nga zyra e Stalinit”. Duke adoptuar këtë perspektivë, cili është këndvështrimi nga zyra e presidentit rus Vladimir Putin këto ditë? Më konkretisht, nëse Putini fiton në luftën e ndezur në Ukrainë, atëherë çfarë do të bëjë ai më pas?
Pikëpamja nga zyra e Putinit sot është përgjithësisht pozitive. Kjo u reflektua në bisedën e fundit të Putinit me vetëbesim dhe energji, madje edhe mendjemadh, me sipërmarrësit dhe shkencëtarët e rinj rusë më 9 qershor. Mendjemadhësia e tij është disi e justifikuar. Rusia tani kontrollon afërsisht 20 përqind të Ukrainës nga 7.2 përqind para pushtimit të shkurtit. Sipas Qendrës së pavarur Levada, vlerësimi i miratimit të Putinit është 83 për qind, më i larti që nga korriku 2017. Monedha ruse, rubla, është më e fortë tani se në çdo kohë që nga shkurti 2020.
Më e rëndësishmja, tani duket se nuk ka asnjë alternativë të qëndrueshme ndaj Putinit si lider i Rusisë, të paktën në afatin e afërt. Nuk ka njeri që, në sytë e publikut rus, do ta bëjë Rusinë më të fortë. Kundërshtarët e mundshëm të Putinit janë ose të vdekur, të burgosur, të internuar ose të heshtur. Momenti i rrezikut maksimal për mbretërimin e Putinit duket se ka kaluar.
Sigurisht, e parë nga zyra e Putinit, Rusia mbetet një vend i trazuar dhe do të mbetet i tillë për ca kohë. Sipas Fondit Monetar Ndërkombëtar (FMN), ekonomia ruse pritet të tkurret me 8.5 për qind në vitin 2022, ndërsa çmimet e konsumit parashikohen të rriten me 21.3 për qind. Dhe vdekshmëria e tepërt e Rusisë nga COVID-19 është më e larta nga çdo ekonomi e madhe, duke krijuar pasiguri dhe stres të panjohur në shoqërinë e saj.
Por, në ekuilibër, pamja nga zyra e Putinit sugjeron se është koha për të pyetur: Çfarë ndodh më pas?
Ashtu si me oligarkët e tjerë, Putini është një mjeshtër oportunist dhe nuk ka gjasa të bëjë ndonjë lëvizje të dukshme. Megjithatë, tre drejtime të gjera mund të dalin në pah nga zyra e Putinit: aventura e radhës, një alternativë ndaj Kombeve të Bashkuara dhe sigurimi i trashëgimisë së brendshme.
Aventura e ardhshme e Putinit mund të jetë pushtimi i një vendi tjetër aty pranë. Nuk ka gjasa që ai të zgjedhë të pushtojë anëtarët e NATO-s, si Polonia, Lituania apo Letonia, e fundit prej të cilave ka një popullsi të konsiderueshme rusisht-folëse. As përfitimi nuk është i lartë për Putinin nga zgjerimi i pushtimit rus të Gjeorgjisë apo Moldavisë.
Në vend të kësaj, në përputhje me qëllimin e tij të deklaruar për t’u mbledhur në tokat ruse, lëvizja e radhës e Putinit mund të jetë në jug dhe në lindje, në Kazakistan. Aktualisht, 3.8 milionë folës rusë jetojnë atje, që përfaqësojnë rreth 21 për qind të popullsisë. Rusia ka pasur prej kohësh pretendime territoriale në Kazakistanin verior, ku kozakët krijuan vendbanime që në vitin 1584. Këto pretendime u artikuluan nga Rusia kur Bashkimi Sovjetik u shpërbë në 1991 dhe u shfaqën në komplotet separatiste ruse që dolën në Oral (Uralsk) dhe Oskemen ( Ust-Kamenogorsk) në Kazakistanin verior gjatë viteve 1990. Mundësia e një inkursioni ushtarak rus në Kazakistan u bë reale në janar 2022, kur trupat ruse nën kujdesin e Organizatës së Traktatit të Sigurisë Kolektive (CSTO) hynë për një kohë të shkurtër në vend në përgjigje të trazirave antiqeveritare. 39,000 personeli ushtarak aktiv i Kazakistanit nuk do të ishte një sfidë e rëndësishme as për ushtrinë e degraduar të Rusisë.
Ose ndoshta Putini mund të lëvizë më tej për të ndërtuar arkitekturën e rendit të ri ndërkombëtar në zhvillim. Me Kombet e Bashkuara (OKB) si simbolin kryesor mbikombëtar të sistemit ndërkombëtar perëndimor të pas Luftës së Dytë Botërore, ndoshta ai parashikon një simbol të ri organizativ si një zëvendësim për OKB-në. Kjo organizatë e re mund të ketë rrënjë në Euroazi. Mund të imagjinohet integrimi, për shembull, i Bashkimit Ekonomik Euroaziatik dhe CSTO (të dyja të udhëhequra nga Rusia) dhe Bankës Aziatike të Investimeve në Infrastrukturë (e udhëhequr nga Kina). Ose arkitektura e rendit të ri mund të ketë më shumë një orientim global, bazuar në strukturën organizative të kombeve të BRICS (Brazili, Rusia, India, Kina dhe Afrika e Jugut). Ose ndoshta kërkohet një organizatë krejtësisht e re. Sidoqoftë, siç duket nga zyra e Putinit, kjo nismë do të kishte një kumbar: Putinin. Ai do të ishte i pranishëm në krijimin e rendit të ri.
Ose ndoshta masa e radhës e Putinit është të sigurojë trashëgiminë e tij të brendshme. Qëllimi kryesor këtu do të ishte përzgjedhja dhe përgatitja me kujdes e një pasuesi eventual që mund të ndërtonte mbi arritjet e tij. Duke pasur parasysh afinitetin e Putinit dhe identifikimin me Pjetrin e Madh, mendimi do të ishte gjetja e një pasardhësi për Putinin më shumë si Katerina e Madhe dhe më pak si burri i saj, Pjetri III i paefektshëm. Disa pasardhës të mundshëm përfshijnë kryeministrin aktual Mikhail Mishustin ose kolegun e tij oligark Yury Kovalchuk, megjithëse lufta në Ukrainë po përzien dhe ripërzien në mënyrë dinamike grupin e kandidatëve.
Një mënyrë tjetër në të cilën Putini mund të sigurojë trashëgiminë e tij të brendshme është krijimi i një kryeqyteti të ri rus përtej Uraleve, larg kërcënimeve të perceptuara ushtarake perëndimore dhe më afër epiqendrës së Euroazisë. Zhvendosja e disa funksioneve në qytete të tilla si Samara (ish Kuybyshev, kryeqyteti alternativ i Bashkimit Sovjetik nëse Moska do të binte në duart e nazistëve), Novosibirsk ose Vladivostok do të gjeneronte një aktivitet të ri të rëndësishëm ekonomik vendas dhe paralelisht me lëvizjen e vetë Pjetrit të Madh të kryeqytetit rus nga Moska në Shën Petersburg në 1712.
Çfarëdo drejtimi që ai të marrë, Putinit i duket gjithnjë e më e qartë se Rusia përfundimisht do të jetë në gjendje të shpallë një lloj fitoreje në Ukrainë. Ai duket i gatshëm të vazhdojë përpara dhe të anohet edhe më tej ndaj pasigurisë që kanë krijuar veprimet e tij. Pasiguri që krijon mundësi të reja për të dhe për Rusinë. Ç’pritet më tej? Më shumë ndryshim, jo më pak.
David Lingelbach është profesor i sipërmarrjes në Universitetin e Baltimores. Ai jetoi dhe punoi në Rusi nga viti 1994 deri në 1999, ku shërbeu si president i Bankës Amerikë-Rusi dhe punoi me Vladimir Putin. Ai po shkruan një libër për oligarkët, të cilët i ka studiuar për më shumë se një çerek shekulli.
