LIVE: Nuk ndalen mizoritë e Putinit ndaj ukrainasve/ Vjen mbështetja e madhe nga Amerika – Zelensky paralajmëron rusët!

Kina ka mirëpritur marrëveshjen për eksportin e grurit nga portet ukrainase dhe shpreson se konflikti midis Rusisë dhe Ukrainës të përfundojë sa më shpejt të jetë e mundur, shkruan la repubblica.

Kështu ka deklaruar zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme, Wang Wenbin, duke komentuar pikën e kthesës në negociatat e paralajmëruara nga Turqia.

“Ne mirëpresim vendimin,” tha zëdhënësi, duke shtuar se Kina shpreson që palët e përfshira të gjejnë zgjidhjen dhe t’i japin fund konfliktit sa më shpejt të jetë e mundur.

Komuniteti ndërkombëtar, shtoi Wang, “duhet të vazhdojë të mbështesë dialogun dhe procesin e negociatave Rusi-Ukrainë dhe të përpiqet për rezultate më pozitive”.

Organizata Human Rights Watch (HRW) ka akuzuar Rusinë se kryerje të torturave, ndalime të paligjshme dhe zhdukje me forcë të civilëve në zonat e pushtuara të Ukrainës jugore, përkatësisht në rajonet e Hersonit dhe Zaporizhjas.

Në raportin e publikuar më 22 korrik, HRW tha se shkeljet e pretenduara të kryera nga forcat ruse, që përfshijnë torturim të të burgosurve ukrainas të luftës që mbahen nga rusët, përbëjnë krime lufte.

“Forcat ruse kanë kthyer zonat e pushtuara në jug të Ukrainës në një humnerë frike dhe paligjshmërie të egër”, tha Yulia Gorbunova nga HRW.

“Tortura, trajtime jonjerëzore, por edhe ndalime të paligjshme të civilëve, janë në mesin e krimeve të mundshme të luftës që ne kemi dokumentuar, dhe autoritetet ruse duke t’iu japin fund menjëherë këtyre abuzimeve dhe duhet ta kuptojnë se ata mund dhe do të mbahen përgjegjës”.

HRW tha se për të përpiluar raportin ka biseduar me 71 persona nga Hersoni, Melitopoli, Berdijanska, Skadovsku dhe dhjetë qytete të tjera në rajonet Herson dhe Zaporizhja.

Dëshmitarët kanë përshkruar 42 raste kur trupat ruse kanë mbajtur civilët në mënyrë arbitrare, i kanë torturuar dhe disa prej të ndaluarve është raportuar se janë zhdukur. Tre anëtarë të Forcave të Mbrojtjes Territoriale, që kishin statusin e të burgosurve të luftës, po ashtu janë torturuar. Ky prej tyre kanë vdekur, tha HRW.

Në mesin e metodave të torturës që janë përshkruar nga personat me të cilët ka biseduar HRW, përfshijnë edhe rrahje, nganjëherë me shkop bejsbolli, tortura me elektro-shok që shpesh kanë shkaktuar thyerje të brinjëve dhe dëmtime në pjesë të tjera të trupit.

Viktimat e brutalitetit të trupave ruse, që më pas janë liruar nga mbajtja, është dashur të trajtohen në spital.

HRW tha se këto abuzime kishin pasur për qëllim jo vetëm për të marrë informacione nga të ndaluarit, por po ashtu për të instaluar frikë në mesin e qytetarëve në mënyrë që ata ta pranojnë pushtimin rus.

Tamila Tasheva, përfaqësuesja e përhershme për Ukrainën në Krime, tha për HRW se sipas vlerësimeve të paktën 600 persona janë zhdukur me forcë qëkur Rusia nisi pushtimin e paprovokuar të Ukrainës në fund të shkurtit.

Sipas ligjit ndërkombëtar humanitar ndalimi i paligjshëm, zhdukja me dhunë janë të ndaluara dhe përbëjnë krime lufte.

Tregtia ndërmjet Rusisë dhe Shqipërisë duket se i ka rezistuar disi sanksioneve, teksa shihet se në 6-mujorin e parë të vitit 2022, importet në sasi nga Rusia kanë shënuar rënie me 60 për qind në 6-mujorin e parë, sipas të dhënave zyrtare të INSTAT.

Në vlerë rënia ka qenë disi më e ulët me rreth 19%, pasi çmimet e mallrave që blihen në Rusi ka pësuar rritje të ndjeshme këtë vit sidomos pas luftës në Ukrainë.

Në të kundërt eksportet shqiptare në Rusi ndonëse me vlerë tejet modeste, me vetëm 12 milionë lekë janë rritur me rreth 55% këtë vit. Në janar-qershor 2022 ato arritën në 12, 3 milionë lekë nga 7.9 milionë lekë që ishin në të njëjtën periudhe të një viti më parë.

Pas nisi lufta në Ukrainë në fund të shkurtit të këtij viti, Rusia u përfshi në një seri sanksionesh nga shtete e tjera Europiane shumica e të cilave ishin në fushën e tregtisë. Por burimet nga Dogana pohuan se, gruri që është produkti më i importuar nga Rusia ka vijuar normalisht pasi qeveria shqiptare nuk e ka përfshirë atë në sanksionet tregtare.

Të dhëna më të detajuara tregojnë së rënia e sasive të importeve vjen kryesisht prej sasive më të pakta të grurit dhe naftës.

Tregtarët shqiptarë të frikësuar nga efektet e luftës kanë tentuar të diversifikojnë burimet e furnizimit. Një sasi e gruri që vinte nga Rusia tashmë blihet në Serbi dhe nafta nga tregjet e tjera të Europës.

Para luftës Shqipëria importonte nga Rusia rreth 40 për qind të sasitë të grurit dhe 10 për qind të naftës.

Në 6- mujorin e parë 2022 u importua nga Rusia 27 % të sasisë totale të grurit. Importet e grurit nga Rusia në gjysmën e parë të vitit kanë shënuar rënie me 35 % në raport me vitin e kaluar por ato kishin një pozicion të rëndësishëm në importet totale të drithërave me 27%, nga rreth 40% që ishin vitin e kaluar.

Të dhëna më të detajuara tregojnë se që kur nisi lufta, importet e drithërave që dominohen nga gruri hasën në vështirësi gjatë muajit prill, ndërsa përgjatë majit importet e grurit rus vijuan në sasi normale.

Një kilogram grurë nga Rusia u importua mesatarisht ketë vit me 43 lekë që ishte vitin e kaluar me një rritje 38% në krahasim me të njëjtën periudhe të vitit 2021.

Një tonë grurë në bursa po tregtohet rreth 826 dollarë me rritje vjetore 50%. Niveli më i lartë u shënua në muajin mars sapo nisi lufta në Ukrainë me mbi 1300 dollarë për tonë duke shënuar rekord që nga viti 2008 kur bota u përball me krizë ekonomike globale.

Çmimet e larta të drithërave kudo në botë kanë rritur shqetësimet për një krizë ushqimesh në vendet më të ardhura të ulëta. Shqipëria si një ndër vendet më nivelet më të larta të varfërisë relative në Evropë, pasi rreth një e katërta e popullsisë së vendit jeton me më pak se 5 dollarë në ditë.

Shefi i shërbimit të inteligjencës së jashtme britanike beson se Rusia e ka humbur aftësinë e saj për të spiunuar në Evropë "përgjysmë", pas dëbimit të më shumë se 400 oficerëve të inteligjencës ruse nga qytetet anembanë Evropës dhe arrestimit të disa spiunëve të fshehtë që paraqiteshin si civilë.

Që kur Rusia pushtoi Ukrainën në shkurt, vendet evropiane kanë dëbuar "në veri të 400 oficerëve të inteligjencës ruse që veprojnë nën mbulimin diplomatik" në të gjithë bllokun, tha Richard Moore, kreu i MI6, shërbimi i inteligjencës së jashtme të Mbretërisë së Bashkuar, Jim Sciutto të CNN në Forumin e Sigurisë në Aspen.

"Dhe ne mendojmë, në Mbretërinë e Bashkuar, kjo ndoshta ka ulur përgjysmë aftësinë e tyre për të bërë biznesin e tyre për të spiunuar për Rusinë në Evropë," tha Moore, shkruan CNN, përcjell “Bota sot”.

Një numër “ilegalësh” ose spiunësh rusë që veprojnë nën mbulesë të thellë dhe duke u maskuar si civilë të zakonshëm, janë ekspozuar dhe arrestuar gjithashtu muajt e fundit, shtoi ai.

I pyetur nëse lufta në Ukrainë e ka bërë Rusinë një "mjedis të pasur me objektiva" për Mbretërinë e Bashkuar dhe aleatët e saj për të rekrutuar asete të mundshme, Moore do të thoshte vetëm se "është shpresa jonë" që rusët në shërbimet e inteligjencës dhe diplomatike "do të reflektojnë mbi asaj që po dëshmojnë në Ukrainë” dhe vendosin të “goditin kundër sistemit” siç bënë shumë gjatë Pranverës së Pragës në 1968.

“Dera jonë është gjithmonë e hapur,” tha ai./M.H.

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky tha se ekipi i tij i sigurisë kombëtare beson se "ne kemi një potencial të rëndësishëm për avancimin e forcave tona në front dhe për shkaktimin e humbjeve të reja të rëndësishme për pushtuesit".

Zelensky foli në video-mesazhin e tij të përditshëm pas takimit me shefat e inteligjencës, komandantin e forcave të armatosura dhe ministrat e Brendshëm dhe të Mbrojtjes, shkruan CNN, përcjell “Botaa sot”.

"Ne përcaktuam detyrat në disa fusha taktike për të forcuar pozicionet tona. Dhe gjithashtu përpunuam tërësisht çështjen e sigurimit të trupave me armë moderne - intensiteti i sulmeve ndaj armikut ende duhet të rritet," tha Zelensky.

Ai tha se shefi i tij i shtabit Andriy Yermak dhe komandanti i forcave të armatosura gjeneral Valery Zaluzhny patën një tjetër bisedë me këshilltarin e sigurisë kombëtare të SHBA-së, Jake Sullivan dhe kryetarin e Shefit të Shtabit të Përbashkët, Gjeneral Mark Milley.

“Dhe nesër presim lajme për shtetin tonë nga Turqia në lidhje me zhbllokimin e porteve tona”, tha Zelensky.

Duke renditur vendet e goditura nga forcat e artilerisë dhe raketave ruse të enjten, Zelensky tha se çdo sulm "është një argument që Ukraina të marrë më shumë HIMARS dhe armë të tjera moderne dhe efektive".

Ai gjithashtu përshëndeti një rezolutë të propozuar në Senatin e SHBA që do të njihte veprimet e Rusisë kundër Ukrainës si gjenocid./M.H.

Një raund i ri bisedimesh midis Turqisë, Rusisë dhe Ukrainës për eksportin e grurit ukrainas do të zhvillohet të premten në Turqi, sipas një zyrtari të lartë ukrainas.

“Pas negociatave, një dokument mund të nënshkruhet, që do të përmbajë detyrimet e palëve në lidhje me funksionimin e sigurt të rrugëve të eksportit në Detin e Zi”, tha të enjten në mbrëmje Oleg Nikolenko, zëdhënësi i Ministrisë së Punëve të Jashtme të Ukrainës, shkruan CNN, përcjell “Bota sot”.

Nikolenko theksoi se delegacioni ukrainas "do të mbështesë vetëm ato vendime që do të garantojnë sigurinë e rajoneve jugore të Ukrainës, pozicionet e forta të Forcave të Armatosura të Ukrainës në Detin e Zi dhe eksportin e sigurt të produkteve bujqësore ukrainase në tregjet botërore. "

Zyrtarët turq, ukrainas dhe rusë zhvilluan bisedimet e fundit me mbështetjen e Kombeve të Bashkuara për çështjen e eksporteve të drithërave më shumë se një javë më parë, më 13 korrik.

Duke folur në atë kohë, Sekretari i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara, António Guterres tha se megjithëse takimet kishin provuar se Rusia dhe Ukraina mund të bisedojnë, ka ende "një rrugë të gjatë për të bërë" për të ndërmjetësuar paqen midis dy vendeve.

Të enjten, Zëvendës Zëdhënësi i Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së, Farhan Haq tha se OKB-ja po përpiqet të arrijë një "marrëveshje që do të lejonte ushqimin dhe plehrat ukrainase dhe ruse të arrijnë tregjet globale".

Megjithëse asnjë marrëveshje nuk është zyrtarizuar, Haq tha në një konferencë se OKB-ja është "shpresë" dhe do të presë "të shohë se çfarë do të ndodhë" kur bisedimet të rifillojnë të premten.

Shtetet e Bashkuara të Amerikës mirëpresin “marrëveshjen në parim” të ndërmjetësuar nga OKB-ja dhe Turqia midis Rusisë dhe Ukrainës për të lejuar transportin e sigurt të grurit ukrainas nga portet e bllokuara, por janë të fokusuara në “mbajtjen e Rusisë përgjegjëse për zbatimin e kësaj marrëveshjeje dhe për të mundësuar grurin ukrainas të të shkojë në tregjet botërore”, tha të enjten zëdhënësi i Departamentit të Shtetit, Ned Price.

“Ka kaluar shumë kohë që Rusia e ka vendosur këtë bllokadë”, u shpreh Price në një konferencë të Departamentit të Shteti

Zyrtarët evropianë të njohur me diskutimet shprehën optimizëm për marrëveshjen, por përmendën shqetësimet për zbatimin e saj. Zyrtarët thanë se Rusia nuk ka gjasa të ndjekë marrëveshjen pa asnjë problem.

Price vuri në dukje “kjo është shumë herët” kur u pyet për detajet e “marrëveshjes në parim”.

“Sapo janë shfaqur raporte, por mund të them se gjatë gjithë këtyre diskutimeve ne kemi mbështetur Sekretarin e Përgjithshëm të OKB-së, kemi mbështetur aleatët tanë turq, sigurisht që kemi mbështetur partnerët tanë ukrainas në përpjekjet e tyre edhe në këtë. Ne jemi informuar nga OKB në faza të ndryshme. Ekspertët tanë kanë krahasuar shënimet dhe kanë ndarë shënimet me ekspertët e tyre. E njëjta gjë vlen edhe me aleatët tanë turq dhe partnerët tanë ukrainas”, shtoi Price, shkruan CNN.

Zyrtarët perëndimorë akuzuan Moskën për “armatosje” të furnizimeve ushqimore, derisa udhëheqësit dhe ekspertët paralajmëruan për një krizë katastrofike ushqimore pasi miliona tonë drithë ukrainas nuk janë në gjendje të arrijnë në tregun global për shkak të luftës.