LIVE: Alarm i frikshëm, sulmet ruse rrezikojnë katastrofë nukleare e radioaktive-Dalin detaje nga plani Merkel- Macron për Putinin

Më shumë se 15,000 njerëz janë zhdukur gjatë luftës në Ukrainë, ka thënë një zyrtar në Komisionin Ndërkombëtar për Personat e Zhdukur (ICMP).

Sipas Reuters, Organizata me bazë në Hagë, e krijuar në vazhdën e luftërave ballkanike të viteve 1990, hapi një zyrë në Kiev në korrik për të ndihmuar Ukrainën për të dokumentuar dhe gjurmuar personat e zhdukur, përcjell Bota sot.

Drejtori i programit të ICMP-së për Evropën, Matthew Holliday, tha se ishte e paqartë se sa njerëz ishin transferuar me forcë, po mbaheshin në paraburgim në Rusi, ishin gjallë dhe të ndarë nga anëtarët e familjes së tyre, ose kishin vdekur dhe ishin varrosur në varre të improvizuara.

Procesi i hetimit të të zhdukurve në Ukrainë do të zgjasë me vite edhe pas ndalimit të luftimeve, tha Holliday për Reuters në një intervistë. Shifra prej 15,000 është konservatore kur merret parasysh se vetëm në qytetin port të Mariupolit, autoritetet vlerësojnë se deri në 25,000 njerëz janë ose të vdekur ose të zhdukur.

NANTUCKET, Masaçusets – Presidenti i Shteteve të Bashkuara Joe Biden tha të enjten se tavanet e çmimit për naftën ruse, të propozuara nga vendet e G7ës, po vazhdojnë të shqyrtohen. Ai shtoi se bisedoi me Sekretaren e Thesarit, Janet Yellen, për këtë çështje.

“Po, janë ende të vlefshme”, u tha Presidenti Biden gazetarëve gjatë një vizite me rastin e Festës së Falenderimeve në një stacion zjarrfikësish në Ishullin Nantucket.

Qeveritë e Bashkimit Evropian pritej të rifillonin bisedimet mbrëmjen e së enjtes apo të premten, pasi nuk arritën një marrëveshje të mërkurën për nivelin e tavanit të çmimit që i duhet vendosur naftës ruse që transportohet nga deti.

Administrata e Presidentit Biden e percepton kufizimin e çmimeve si një mënyrë për t’i ulur Rusisë të ardhurat nga nafta, që është një burim kryesor financimi i luftës që ajo po bën në Ukrainë, por ndërkohë dëshiron të ruajë vazhdimësinë e furnizimit dhe të shmangë rritjen e mëtejshme të çmimeve.

Grupi i Shtatëshes (G7), ku marrin pjesë edhe Shtetet e Bashkuara, si dhe i gjithë Bashkimi Evropian dhe Australia, pritet të zbatojnë më 5 dhjetor tavanin e çmimit për naftën ruse që eksportohet përmes detit.

Rreth 70% - 85% e naftës së papërpunuar eksportohet nga Rusia në anije me kontenierë. Thelbi i vendosjes së tavanit të çmimit është se ndalon transportin, sigurimin dhe ri-sigurimin nga kompanitë e siguracioneve për ngarkesat e naftës së papërpunuar ruse në mbarë globin, nëse nuk shitet nën çmimin e vendosur nga G7 dhe vendet aleate./VOA

Ish-kancelarja gjermane Angela Merkel ka thënë se ajo kishte planifikuar të zhvillonte bisedime evropiane me Vladimir Putin vitin e kaluar, por në fund e kuptoi se "nuk kishte më forcë për t'i dhënë fund" atij, përcjell Bota sot.

Në një intervistë me revistën e lajmeve Der Spiegel, zonja Merkel, e cila u tërhoq nga politika vitin e kaluar pas 16 vitesh në pushtet, tha se ajo dhe presidenti francez Emmanuel Macron kishin planifikuar të zhvillonin një format të pavarur bisedash me liderin rus brenda Këshillit Evropian në vitin 2021.

"Por unë nuk kisha më forcë për të vazhduar, sepse në fund të fundit, të gjithë e dinin: unë do të largohet në vjeshtë," tha ajo.

Duke iu referuar vizitës së saj të lamtumirës në Moskë në gusht 2021, ish-kancelarja, e cila flet rrjedhshëm rusisht, shtoi: "Ndjenja ishte shumë e qartë: "Për sa i përket politikës së pushtetit, ju keni mbaruar".

"Për Putinin, vetëm fuqia ka rëndësi."

Kryebashkiaku i Kievit, Vitali Klitschko, ka bërë të ditur se furnizimi me ujë është rikthyer në çdo lagje të kryeqytetit ukrainas.

“Furnizimi me ujë është rikthyer në të gjitha rrethet e kryeqytetit. Por do të duhet pak kohë që sistemi i furnizimit me ujë të funksionojë me kapacitet të plotë”, tha ai.

Aktualisht, disa konsumatorë mund të kenë ende presion të ulët të ujit në sistem, veçanërisht ata banorë të Kievit që jetojnë në katet e sipërme të ndërtesave të larta, bëri të ditur Klitschko.

Uji në Kiev u ndal ditën e djeshme pas bombardimeve në rajon. Klitschko u kërkoi banorëve të rezervonin ujë.

Administrata rajonale e Kievit tha të mërkurën se i gjithë rajoni i Kievit, miliona njerëz ishin plotësisht pa energji elektrike dhe uji gjithashtu u ndërpre pasi raketat ruse shënjestruan infrastrukturën kritike.

Rusia mund të kishte shkaktuar një “katastrofë bërthamore dhe radioaktive” me sulmet e saj pas të cilave të gjithë termocentralet bërthamore të Ukrainës u shkëputën nga rrjeti elektrik për herë të parë në 40 vjet.

Kjo sipas shefit të energjisë bërthamorë të Ukrainës.

Agjencia e lajmeve Reuters raporton se Petro Kotin, kreu i kompanisë së energjisë bërthamore Energoatom, tha se stacioni i madh i energjisë bërthamore në rajonin e Zaporizhzhia të Ukrainës jugore, i cili ka qenë jashtë funksionit që nga shtatori, ishte shkëputur gjithashtu nga rrjeti të mërkurën dhe arriti të funksiononte falë rezervave nga gjeneratorët me naftë.

Ai shtoi se uzina e Zaporizhzhia-s, e cila u pushtua nga forcat ruse menjëherë pasi Rusia pushtoi Ukrainën nëntë muaj më parë, ishte rilidhur në rrjet deri të enjten në mëngjes dhe se gjeneratorët rezervë ishin fikur.

Deklarata: “Ekziston një rrezik real që të shkaktohet një katastrofë bërthamore dhe rrezatimi nga sulmet në të gjithë territorin e Ukrainës me raketa lundrimi dhe balistike ruse dhe një rrezik i madh për dëmtimin e centraleve bërthamore. Rusia duhet të përgjigjet për këtë krim të turpshëm.”

Zyrtarët ukrainas thanë të mërkurën se tre termocentrale bërthamore në territorin e mbajtur nga forcat ukrainase ishin fikur pas valës së fundit të sulmeve me raketa ruse në objektet energjetike të Ukrainës.

Secila palë ka fajësuar tjetrën për bombardimin e kompleksit të uzinës Zaporizhzhia.

Ish-kryeministrit britanik Boris Johnson i është dhënë titulli qytetar nderi i kryeqytetit të Ukrainës.

Duke njoftuar lajmin, kryebashkiaku i Kievit, Vitali Klitschko tha se Boris Johnson ishte një “mik i madh i Ukrainës”.

“Johnson ka bërë dhe, jam i sigurt, do të vazhdojë të bëjë gjithçka që është e mundur për të siguruar që Britania e Madhe dhe liderët botërorë të ofrojnë ndihmën e nevojshme për Ukrainën. Faleminderit për mbështetjen! Ne e presim përsëri në Kiev për t’ia dhënë këtë çmim”, tha ai.

Johnson ishte një nga liderët e parë botërorë që vizitoi Kievin që nga fillimi i luftës, duke mbërritur në kryeqytetin ukrainas në fund të prillit.

Edhe pse u detyrua të largohej nga posti i kryeministrit, ai ka vazhduar të tregojë mbështetje për Ukrainën.

Udhëheqësit polakë vlerësuan sot se do të ishte më mirë që sistemi kundërajror, të cilin Gjermania i ofroi Polonisë, t’i jepej Ukrainës për mbrojtje kundër Rusisë.

Gjermania tha në fillim të kësaj jave se i kishte ofruar avionë Varshavës Eurofighter dhe sisteme Patriot për të mbrojtur territorin polak pasi dy persona u vranë pranë kufirit me Ukrainën pas asaj që besohej të ishte një raketë e humbur ukrainase.

Ministri polak i Mbrojtjes Mariusz Blazczak fillimisht tha se e kishte marrë ofertën gjermane me "kënaqësi".

Megjithatë, pas një sulmi raketor rus në Ukrainë të mërkurën, i cili vrau disa njerëz në Kiev, udhëheqësit polakë thanë se do të ishte më mirë nëse sistemet e mbrojtjes do të vendoseshin në Ukrainën perëndimore.

Ambasadori i Ukrainës në Varshavë, Vasyl Zvarich falënderoi Blazhcak, duke thënë në Twitter se Ukrainës i duhen sa më shumë armë mbrojtëse.

Vendimi i Polonisë për të mos pranuar sistemin gjerman Patriot u kritikua nga opozita polake.

Hungaria do t’i dërgojë 187 milionë euro ndihmë financiare Ukrainës,  si pjesë e një pakete të planifikuar të mbështetjes së BE-së. Qeveria e kryeministrit Viktor Orban ka thënë se ishte e gatshme të paguante pjesën e tij  për Ukrainën.

Orban u vu nën presion për të kërkuar falje në fillim të kësaj jave pasi postoi një foto të tij të veshur me një shall që tregonte hartën e Hungarisë, e cila përfshinte edhe pjesë të Ukrainës dhe vendeve fqinje.

Hungaria ka qënë më e tërhequr për sa i përket ndihmës për Ukrainën. Orban është përpjekur kryesisht të qëndrojë jashtë konfliktit, një pozicion që shihet si një tradhti nga vendet e tjera europiane.

Hungaria ka refuzuar të lejojë dërgesat e armëve të destinuara për Ukrainën të kalojnë nëpër territorin hungarez dhe ka bllokuar vendosjen e sanksioneve të BE-së kundër Rusisë në sektorin e energjisë.

Zyrtarët nga administrata e presidentit Joe Biden vlerësojnë se presidenti rus Vladimir Putin mund të përdorë armë kimike në Ukrainë nëse trupat ruse vazhdojnë të humbasin territorin në Ukrainë.

Ata konfirmuan se administrata Biden po përpiqet të përgatitet për një ngjarje të tillë përmes investimeve në prodhimin e sistemeve për zbulimin e shpejtë të një sulmi kimik, shkruan Politico.

Ata pretendojnë se nuk kanë inteligjencë për të sugjeruar se një sulm kimik është i pashmangshëm. Përkundrazi, shumë zyrtarë të Ministrisë së Mbrojtjes presin që luftimet të ndalen gjatë muajve të dimrit dhe asnjëra palë nuk do të jetë në gjendje të kapë shumë terren.

Megjithatë, në rast të humbjeve të vazhdueshme në fushën e betejës ose kolapsit të plotë të ushtrisë ruse, disa zyrtarë të lartë besojnë se Moska mund të përdorë përdorimin e armëve kimike, përfshirë ato të përdorura në helmimin e Alexei Navalny.

Zyrtari i paidentifikuar tha se një sulm i tillë mund të përfshijë kimikate që janë të lehta për t'u fshehur, duke e bërë të vështirë për vendet perëndimore të provojnë fajin rus.

Ekspertët janë të bindur se rusët mund të përdorin kimikate në një sulm me viktima masive, megjithëse Moska dihet se përdor agjentin nervor Novichok kundër një ose dy personave në të njëjtën kohë.

Ata theksojnë mundësinë që disa kimikate mund të shndërrohen në aerosole ose të përdoren në municione për të dëmtuar një grup të madh njerëzish.

Këshilli i Sigurisë Kombëtare nuk pranoi të komentojë mbi spekulimet për një sulm të mundshëm kimik. Amerikanët janë të vetëdijshëm për faktin se Rusia po investon burime të konsiderueshme për të forcuar aftësitë e armëve të saj kimike.

Senatorët u informuan këtë vjeshtë për rezervat e armëve kimike të Rusisë dhe kërcënimet në Ukrainë.

Parashikimet pesimiste detyruan administratën Biden të përmirësonte zbulimin dhe përgatitjen për një sulm të mundshëm kimik. Një zyrtar i Departamentit të Mbrojtjes konfirmoi se Pentagoni dërgoi ekipe në vendet e Evropës Lindore këtë vjeshtë për të rifreskuar forcat e tyre të armatosura mbi procedurat në rast të një kërcënimi kimik ose biologjik.

Përveç kësaj, Shtetet e Bashkuara i kanë ofruar Kievit pajisje të mbrojtjes kimike, biologjike dhe bërthamore si pjesë e një pakete ndihme për sigurinë miliarda dollarëshe.

Zyrtarët e lartë mbështesin një ndryshim në qasjen e SHBA-së për përgatitjen dhe reagimin ndaj sulmeve të mundshme me armë kimike nga një sërë aktorësh, përfshirë Rusinë.

Administrata e Biden-it po zhvillon plane për të rritur investimet në kapacitetin prodhues për sistemet e zbulimit të hershëm dhe teknologjinë e veshur si maskat. Ata po përpiqen gjithashtu të gjejnë një model për të mbledhur inteligjencën më të mirë të mundshme mbi aftësitë dhe rezervat e vendeve.

SHBA në përgjithësi ka rritur përpjekjet për të monitoruar përdorimin e Novichok nga Rusia, pasi komuniteti ndërkombëtar e lidhi atë me helmimin e kritikut të Putinit, Navalny dhe ish-oficerit të inteligjencës ruse, Sergei Skripal.

Kujtojmë se në vitin 2018, Skripal dhe vajza e tij ranë në kontakt me Novichok, ndërsa Navalny u helmua në vitin 2020, por të tri viktimat i mbijetuan sulmit.

SHBA ka sanksionuar Rusinë për përdorimin e Novichok, duke synuar kryesisht entitetet e përfshira në zhvillimin e aftësive të armëve kimike të vendit.

Rusia ka qenë gjithashtu e lidhur me përdorimin e armëve kimike në Siri. Amerikanët kanë akuzuar Moskën se ka ndihmuar qeverinë siriane të mbulojë përdorimin e municioneve helmuese të ndaluara gjatë luftës civile.

Gregory Koblenz, drejtor i Programit të Biodefense në Universitetin George Mason, argumenton se substancat e përdorura për të zhvilluar armë kimike janë të lehta për t'u fshehur dhe se mbledhja e inteligjencës mbi zhvillimin e tyre, veçanërisht për qëllime fyese, është bërë gjithnjë e më e vështirë.

"Metodat tona tradicionale të inteligjencës në të cilat jemi shumë të mirë, si imazhet satelitore dhe inteligjenca e sinjaleve, nuk janë vërtet të dobishme për t'ju treguar se çfarë po ndodh brenda një prej këtyre objekteve kryesore biologjike. Për këtë ju duhet vërtet inteligjencë, e cila është shumë vështirë për t'u marrë”, tha Koblenz.

Në tetor, zyrtarët rusë akuzuan ukrainasit se planifikojnë të shpërthejnë një "bombë të pistë" dhe më pas ia fajësojnë rusët. Udhëheqësit perëndimorë hodhën poshtë pretendimet, duke paralajmëruar se Moska mund të përdorë akuzat e rreme si një justifikim për të përshkallëzuar konfliktin.

Gjatë krizës, zyrtarët amerikanë kanë bërë një sërë telefonatash me homologët e tyre ukrainas dhe rusë dhe shqetësimet rreth kërcënimit të mundshëm të një bombe të pistë janë "zvogëluar disi", konfirmoi një zyrtar i lartë i Departamentit të Mbrojtjes të SHBA-së.

Bashkimi Evropian po përgatit paketën e nëntë të sanksioneve kundër Rusisë në përgjigje të sulmeve të pamëshirshme ruse ndaj Ukrainës, tha sot presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen gjatë vizitës së saj në Finlandë.

"Ne po punojmë shumë për të goditur Rusinë aty ku dhemb, në mënyrë që të dobësojmë më tej kapacitetin e saj për të luftuar kundër Ukrainës. Kjo është arsyeja pse unë mund të njoftoj sot se po punojmë me shpejtësi të plotë për paketën e nëntë të sanksioneve," tha von der Leyen në një konferencë për shtyp.

"Përveç kësaj, jam i sigurt se shumë shpejt do të jemi në gjendje të miratojmë një kufi global të çmimit të naftës ruse së bashku me anëtarët e grupit G7 dhe partnerët e tjerë kryesorë.

Ne nuk do të pushojmë derisa Ukraina të kapërcejë Putinin dhe luftën e tij të paligjshme dhe barbare”, tha kreu i Komisionit Evropian.