LIVE: E dhimbshme/ Thellohet bilanci i jetëve të humbura nga tërmeti

Autoriteti i Menaxhimit të Fatkeqësive dhe Emergjencave të Turqisë (AFAD), ka thënë se deri më tani ka pasur 243 pasgoditje në rajonin kufitar turko-sirian.

Shefi i AFAD-it, Yunus Sezer dha shifrën e përditësuar sot në mëngjes, një ditë pasi një tërmet i fuqishëm goditi rajonin duke vrarë mijëra persona në Turqi dhe Siri, shkruajnë mediat e huaja.

Rula Amin, zëdhënëse e UNHCR-së për Lindjen e Mesme dhe Afrikën e Veriut, tha se me kaq shumë pasgoditje dhe lëkundje, njerëzit kishin shumë frikë të qëndronin në shtëpitë e tyre.

Por ata nuk kishin ku të shkonin në kushtet e motit të ftohtë.

Një zjarr i madh ka shpërthyer që mbrëmë në portin e Iskenderun (Alexandretta).  

Ky i fundit një qytet bregdetar në Turqinë juglindore dhe në afërsi të kufirit me Sirinë, i goditur nga tërmeti.

Një tërmet i ri i fuqishëm ka goditur Turqinë Lindore. Sipas Qendrës Sizmologjike Evropiane-Mesdhetare, magnituata ka qenë 5.7 rihter.

Shërbimi Gjeologjik i Shteteve të Bashkuara raportoi më herët se një tjetër tërmet kishte rënë me magnitudë 5.4 të shkallës Rihter.

Tërmeti i fundit është shënuar me rreth blu në kufirin e provincave Malatya dhe Adiyaman.

Ndërsa rrathët portokalli përfaqësojnë pasgoditje dhe tërmete të tjera.

Prof. Dr. Naci Görür, anëtari i Akademisë së Shkencave për Tokën në Turqi, i cili më 3 shkurt u shpreh i shqetësuar për rajonin e Kahramanmarain pas një tërmeti 4,2 Rihter, tashmë ka ngritur shqetësimin për rajonin e Marmarasë.

Në një intervistë për një televizion në Turqi, Görür ngriti shqetësimin për Stambollin. Ai u shpreh se ky qytet është i frikshëm dhe nuk ka siguri për më shumë se 400 mijë persona. Ai i referohet dy kompanive që kanë bërë studime, duke thënë se 75% e ndërtesa në Stamboll nuk do ta përballonin një tjetër tërmet.

“Më shumë se 400 mijë njerëz nuk kanë siguri për jetën. Mendoni se cilësia e ndërtesave është më e mirë se në Kahramanmara?

"Stambolli duhet të përgatitet për një tërmet. Ai nuk është i përgatitur. Është e nevojshme që ta bëjmë këtë sa më parë. Stambolli na tremb. Mundësia e një tërmeti të fuqishëm në çdo kohë deri në vitin 2029 është 62%."

Më shumë se 4,890 persona kanë humbur jetën dhe 20,426 të tjerë janë plagosur pasi një nga tërmetet më të fortë goditi dje Turqinë, lëkundjet e të cilit u ndjenë dhe në Siri, ndërsa 5,775 ndërtesa janë shembur.

Tërmeti me magnitudë 7.8 goditi pak pas orës 4 të mëngjesit të së hënës me orën lokale, 23 kilometra (14.2 milje) në lindje të Nurdagi, provincën Gaziantep, në një thellësi prej 24.1 kilometrash (14.9 milje), tha Shërbimi Gjeologjik i Shteteve të Bashkuara (USGS). Nurdagi ndodhet përgjatë kufirit Turqi-Siri dhe tërmeti u ndje në disa vende të rajonit, duke përfshirë Sirinë dhe Libanin.

Në Turqi, raportohet për 3,381 të vdekur dhe 11,119 të plagosur, ndërkohë, në Siri, 1,136 njerëz persona kanë vdekur dhe 1,280 janë plagosur.

Vdekjet u raportuan në Aleppo, Latakia, Hama dhe Tartus. Rreth 11 minuta pas goditjes së tërmetit kryesor, pasgoditja më e fortë prej 6.7 ballë goditi rreth 32 kilometra (20 milje) në veriperëndim të epiqendrës së tërmetit kryesor. Një tjetër tronditje e fortë me magnitudë 5.6 ka ndodhur 19 minuta pas tërmetit kryesor, ndërsa rreth orës 13:25 dje Turqia u godit sërish nga një tërmet i fuqishëm me magnitudë 7.5.

Tërmeti goditi para agimit të së hënës, kur banorët me siguri ishin në gjumë dhe të papërgatitur për ndikimin.

Ekipet e kërkim-shpëtimit janë dërguar në jug të vendit, tha ministri i brendshëm i Turqisë, Suleyman Soylu. AFAD, agjencia e fatkeqësive, tha se kishte kërkuar ndihmë ndërkombëtare përmes Qendrës së Koordinimit të Reagimit Emergjent (ERCC), programi humanitar i Bashkimit Evropian.

Gati 1,000 vullnetarë kërkim-shpëtimi janë vendosur nga qyteti më i madh i Turqisë, Stambolli, sipas guvernatorit të tij Ali Yerlikaya. Nërkohë kërkimet-shpëtimet vijojnë dhe në Siri. Pjesa më e madhe e Sirisë veriperëndimore, e cila kufizohet me Turqinë, kontrollohet nga forcat anti-qeveritare në mes të një lufte të përgjakshme civile që filloi në 2011.

Shpëtuesit po garojnë me disa faktorë në rrugën e tyre tani, tha një ekspert i kujdesit kritik.

Mungesa e ujit dhe oksigjenit janë pengesa kritike për mbijetesën, tha Dr Richard Edward Moon i Universitetit Duke, raporton BBC, transmeton "Bota sot".

Çdo i rritur humbet deri në 1.2 litra ujë në ditë.

"Kjo është urina, nxjerrja, avujt e ujit dhe djersa nëse ka. Në pikën ku janë humbur tetë litra, atëherë një person sëmuret rëndë," tha Dr Moon, i cili po fliste në BBC Newsday.

Për më tepër, tani është dimër në Turqi dhe Siri.

Një i rritur mesatar mund të tolerojë temperatura deri në rreth 21C pa humbur trupi aftësinë e tij për të mbajtur nxehtësinë. Por kur bëhet më ftohtë, është një histori tjetër.

"Në atë pikë, temperatura e trupit në thelb ndjek temperaturën e mjedisit. Dhe shkalla në të cilën mund të ndodhë kjo do të varet nga izolimi që mund të ketë personi, ose sa strehë mund të ketë nën tokë. Por në fund të fundit, shumë nga këto njerëzit fatkeq mund t'i nënshtrohen hipotermisë, "tha Dr Moon.

“Zemra ime është me ata që janë të bllokuar dhe gjithashtu me punëtorët që po bëjnë më të mirën për t'i nxjerrë nga telashet".

Stambolli ka dërguar rreth 13,000 personel shpëtimi në zonën e tërmetit herët në mëngjes, tha guvernatori Ali Yerlikaya.

Ekipi përbëhet nga staf dhe vullnetarë dhe u dërguan veçanërisht në provincën Hatay, shkruan BBC, përcjell "Bota sot".

Hatay ka pësuar dëme shkatërruese nga tërmeti i së hënës – i cili gjithashtu ndau në dysh pistën e aeroportit Hatay.

Të paktën 4,372 vdekje janë konfirmuar pas  një tërmeti të fuqishëm me magnitudë 7.8 ballë që  tronditi Turqinë dhe Sirinë herët të hënën.

Numri i Turqisë u rrit në 2,921 që nga mëngjesi i së martës, sipas Yunus Sezer, kreut të shërbimeve të fatkeqësive të Turqisë.

Një total prej 15,834 lëndimesh janë raportuar, tha Sezer në një konferencë për shtyp në Ankara.

Sezer tha se do të sigurojë një përditësim më të plotë në orën 6 të mëngjesit me kohën lokale (22:00 ET).

Në Siri, 1,451 vdekje dhe 3,531 të plagosur janë raportuar nga zyrtarët.

UNICEF tha se mijëra shtëpi me gjasë janë shkatërruar pas një tërmeti në Turqi dhe Siri të hënën.

“Mijëra shtëpi ka të ngjarë të jenë shkatërruar, duke lënë mijëra familje në të ftohtë. Stuhitë e forta të borës kanë goditur gjithashtu kohët e fundit disa pjesë të Sirisë dhe Turqisë me temperatura të tjera nën zero të parashikuara”, tha UNICEF në një deklaratë.

Të paktën 4,372 të vdekur janë konfirmuar pas një tërmeti të fuqishëm me magnitudë 7.8 ballë që tronditi Turqinë dhe Sirinë herët të hënën. Vetëm në Turqi, të paktën 5,606 ndërtesa u shembën, sipas Agjencisë së Menaxhimit të Fatkeqësive dhe Emergjencave të Turqisë. Ka raportime për shkatërrime të ngjashme në veri të Sirisë.

Ka gjithashtu të ngjarë që spitalet dhe shkollat, së bashku me objektet e tjera mjekësore dhe arsimore, të jenë “dëmtuar ose shkatërruar”, tha UNICEF.

UNICEF po punon me qeverinë turke dhe Menaxhimin e Fatkeqësive dhe Emergjencave të Turqisë për “nevojat e shfaqura që lidhen me përgjigjen më të gjerë humanitare”,thuhet në deklaratë, duke shtuar se grupi po përgatitet gjithashtu të mbështesë përpjekjet në Siri.

“Fëmijët në Siri vazhdojnë të përballen me një nga situatat humanitare më komplekse në botë. Një krizë ekonomike në përkeqësim, armiqësi të vazhdueshme të lokalizuara pas më shumë se një dekade konflikti të rëndë, zhvendosje masive dhe infrastrukturë publike të shkatërruar kanë lënë dy të tretat e popullsisë në nevoja për ndihmë… sëmundjet që vijnë nga uji përbëjnë një tjetër kërcënim vdekjeprurës për fëmijët dhe familjet e prekura”, tha UNICEF.

Udhëheqësit e Australisë dhe Zelandës së Re njoftuan të hënën një total prej 11.5 milionë dollarësh në ndihmë për viktimat e tërmetit shkatërrues në Turqi dhe Siri.

Gjatë një konference të përbashkët shtypi në Canberra të martën, kryeministri australian Anthony Albanese tha se vendi do të sigurojë një ndihmë fillestare prej 10 milionë dollarësh humanitare përmes Kryqit të Kuq, Gjysmëhënës së Kuqe dhe agjencive humanitare.

Kryeministri i Zelandës së Re Chris Hipkins, i cili është në vizitën e tij të parë shtetërore në Australi, tha se Wellington do të kontribuojë me 1.5 milionë dollarë.

Në një deklaratë të martën, Ministrja e Jashtme e Zelandës së Re Nanaia Mahuta tha se “kontributi humanitar do të mbështesë ekipet nga Gjysmëhëna e Kuqe Turke dhe Gjysmëhëna e Kuqe Arabe Siriane për të ofruar ndihma thelbësore si furnizime ushqimore, tenda dhe batanije dhe për të ofruar ndihmë mjekësore, psikologjike dhe mbështetje.”