LIVE: Ndizen tensionet/ Diversantët ukrainas futen në dy fshatra ruse, ka të vrarë - Putin me vendim urgjent

Një anëtar i parlamentit federal të Gjermanisë ka thënë të mërkurën se vendi i tij ka “frikë” se kush mund të zëvendësojë presidentin rus Vladimir Putin nëse ai largohet nga pushteti.

Alexander Müller, një anëtar i Partisë Demokratike të Lirë dhe Komitetit të Mbrojtjes të Bundestagut, i bëri komentet për Kyiv Post ndërsa diskutonte për luftën në Ukrainë.

Müller përshkroi atë që ai ndjente se ishte ndjenja e përgjithshme në vendin e tij në raport me luftën në Ukrainë, e cila filloi më 24 shkurt të vitit të kaluar.

Gjermania ishte një aleat i hershëm i presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky në konflikt dhe dha shpejt ndihmë financiare, si dhe pajisje bazë si helmeta.

Ndërsa lufta vazhdoi, Gjermania filloi të dërgonte armë të rënda në Kiev, si raketahedhës, armë kundërajrore dhe sisteme të mbrojtjes ajrore.

Pas disa hezitimeve fillestare, Gjermania njoftoi në janar se do t’i përgjigjej thirrjes së Zelensky dhe do të sigurojë tanke Leopard 2.

“Aktualisht mbështetja jonë është shumë e madhe”, tha Müller. “Por ne gjithashtu kemi frikë nga ajo që vjen pas Putinit. Nëse Putini humbet pushtetin papritur, ata që vijnë pas tij nuk do të ishin më të mirë”.

“Unë mendoj se kur Ukraina të fitojë, diçka do të ndodhë në Rusi, por ne nuk e dimë se çfarë saktësisht”, ka thënë më tej Müller, duke shtuar se Federata Ruse mund të shpërbëhet nëse humbet luftën. “Mund të ketë rajone separatiste, të cilat mund të shkëputen nga Rusia. Askush nuk e di”.

Müller gjithashtu përmendi disa pasardhës të mundshëm të Putinit, duke përmendur ish-presidentin rus Dmitry Medvedev, shefin e Grupit Wagner, Yevgeny Prigozhin, si dhe Shefin e Shtabit të Përgjithshëm të Federatës Ruse, Valery Gerasimov.

“Ata janë të gjithë më të këqij”, citohet të ketë thënë Müller. “Ne nuk mund t’i shohim gjërat që ndryshojnë për mirë në Rusi. Kështu që ne kemi frikë nga ajo që vjen pas Putinit”.

Kremlini nuk ka komentuar ndonjë pasardhës të mundshëm të Putinit, megjithëse presidenti rus e hapi këtë temë gjatë një sesioni pyetje-përgjigje në TV shtetëror në qershor 2021, kur tha se lideri i ardhshëm do të vinte përmes zgjedhjeve.

Zëvendës Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s ka thënë se Moldavia nuk do të ishte “e dobët ushtarakisht” pavarësisht statusit të saj neutral, nëse Moska do të përpiqej të sulmojë ish-shtetin sovjetik.

Sipas Newsweek, përcjell Telegrafi, Mircea Geoană, duke folur për një stacion televiziv rumun, tha se “klauzola e neutralitetit” në kushtetutën e vendit të Evropës Lindore “duhet të respektohet”.

Kjo klauzolë thotë se Moldavia do të ruajë “neutralitetin e përhershëm”, i cili mund të përmbyset vetëm përmes një referendumi.

Por trupat ruse janë vendosur prej kohësh në rajonin e shkëputur moldav të Transnistria pas një lufte në fillim të viteve 1990 dhe lufta në Ukrainë ka nxitur spekulime mbi fatin e fqinjit pro-evropian të Ukrainës.

Bëhet fjalë për vendin e Evropës Lindore që mori statusin e kandidatit për në BE në të njëjtën kohë me Ukrainën, në qershor të vitit 2022.

“Ne duhet të pranojmë faktin se Republika e Moldavisë ka, pas luftës në Transnistria, 30 vjet më parë, një klauzolë neutraliteti në Kushtetutë”, tha Geoană. “Pra, kjo duhet respektuar”.

Megjithatë, qeveria moldave në Kishinau, e udhëhequr nga presidentja Maia Sandu, e kupton “se të jesh neutral nuk do të thotë që duhet të jesh i dobët ushtarakisht”, vazhdoi Geoană.

“Të jesh neutral nuk do të thotë që nuk keni forca për të mbrojtur territorin dhe popullsinë tënde”.

Por zëvendëssekretari i përgjithshëm i NATO-s vuri në pikëpyetje aftësinë e Moskës për të angazhuar forca të tjera në Transnistria, që do të “do të thoshte pushtimin e të gjithë Ukrainës, përfshirë Odesën, për të bërë një lidhje me ato atje”.

Qyteti port i Ukrainës, Odesa, është vendbanimi kryesor më i afërt në Ukrainë me Transnistrinë dhe kryeqytetin e saj, Tiraspol.

Ndryshe, Moldavia ka ndjerë disa nga pasojat e luftës në Ukrainë dhe disa raketat hynë në hapësirën ajrore të Moldavisë muajin e kaluar.

Si pasojë, të hënën, transportuesi ajror hungarez Wizz Air njoftoi se nuk do të kryejë fluturime nga kryeqyteti moldav nga 14 marsi, duke përmendur shqetësimet për sigurinë e hapësirës ajrore të vendit për shkak të luftës në vazhdim.

Por autoriteti i aviacionit civil të vendit tha se do të ndërmarrë “të gjitha veprimet e nevojshme” për të kthyer transportuesin në Kishinau sa më shpejt të jetë e mundur.

Ndërkohë më 23 shkurt, ministria ruse e mbrojtjes tha se qeveria e Ukrainës po planifikonte një operacion “mashtrues” kundër Transnistrisë “në të ardhmen e afërt” duke pretenduar se trupat ukrainase do të mbanin uniforma ruse për të hyrë në rajonin e shkëputur, sipas medias shtetërore.

Kjo u hodh poshtë nga Kishinau.

Të nesërmen, Rusia paralajmëroi se çdo sulm ndaj forcave ruse të stacionuara në Transnistria do të “konsiderohet sipas ligjit ndërkombëtar si një sulm ndaj Federatës Ruse”.

Ndërkohë rreth dhjetë ditë më parë, Sandu akuzoi Kremlinin për komplot për të dërguar “diversantë” me veshje civile për “përmbysjen e rendit kushtetues” në Moldavi. Moska e mohoi këtë.

Veç këtyre, më herët gjatë muajit, presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky tha se Kievi kishte “përgjuar planin e shkatërrimit të Moldavisë nga inteligjenca ruse”. 

Nafta ruse po gjen ende rrugën e saj drejt blerësve në mbarë botën. Por edhe ata që kalojnë ditët e tyre duke gjurmuar lëvizjen e tij nëpër oqeane, luftojnë për të gjetur saktësisht se kush e transporton atë, shkruan CNN, përcjell Bota sot.

Ndërsa sanksionet perëndimore kundër Rusisë janë përshkallëzuar për shkak të pushtimit të saj në Ukrainë, më shumë anije i janë bashkuar një flote ekzistuese të cisternave misterioze, të gatshme për të lehtësuar eksportet e naftës të Rusisë.

Individët e industrisë vlerësojnë madhësinë e asaj flote "hije" në afërsisht 600 anije, ose rreth 10% të numrit global të cisternave të mëdha. Dhe numrat vazhdojnë të rriten.

Kush zotëron dhe operon shumë nga këto anije mbetet një enigmë. Ndërsa tregtimi i naftës ruse u bë më kompleks gjatë vitit të kaluar, shumë transportues perëndimorë tërhoqën shërbimet e tyre. Lojtarë të rinj, të panjohur u futën, me kompani guaska në Dubai ose Hong Kong të përfshira në disa raste. Disa blenë varka nga evropianët, ndërsa të tjerë përgjuan anije të vjetra, kërcitëse që përndryshe mund të kishin përfunduar në skrap.

"Ju keni hyrë më thellë në artet e errëta," i tha CNN një ekzekutiv i lartë në një firmë tregtare nafte, duke iu referuar këtij rrjeti të errët.

Flota nën radar është rritur në rëndësi pasi Moska përpiqet të shmangë punën me transportuesit perëndimorë, dhe pasi klientët në Kinë dhe Indi zëvendësojnë ata në Evropë, të cilëve tani u është ndaluar të blejnë naftë ruse në det dhe produkte të rafinuara si nafta. Dorëzimi për blerësit më të largët kërkon varka shtesë - dhe pronarë anijesh të gatshëm të përballen me kompleksitetin e shtuar dhe rrezikun ligjor, veçanërisht pasi Grupi i Shtatë vendeve vendosi kufij çmimesh për naftën ruse. Zgjerimi i flotës në hije thekson ndryshimet dramatike që ka sjellë lufta e Rusisë në tregun global të naftës. Në përpjekjen e tij për të vazhduar funksionimin, eksportuesi i dytë më i madh në botë i naftës së papërpunuar ka riformuar modelet e vjetra të tregtimit dhe ka ndarë në dysh sistemin energjetik të botës.

"Është flota që nuk bën asnjë biznes rus, dhe më pas është flota që po bën pothuajse ekskluzivisht biznes rus," tha Richard Matthews, kreu i kërkimit në EA Gibson, një ndërmjetës ndërkombëtar i anijeve. Vetëm disa anije, shtoi ai, po bëjnë "pak nga të dyja".

"Anije gri" dhe "anije të errëta"

Ndërsa Evropa e ka hequr veten nga energjia ruse, blerësit në Azi kanë ndërprerë marrëveshjet. Kina rriti importet e naftës ruse në 1.9 milionë fuçi në ditë mesatarisht në vitin 2022, 19% më shumë nga viti 2021, sipas Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë. India rriti blerjet edhe më shumë, duke shënuar një rritje prej 800% në një mesatare prej 900,000 fuçi në ditë.

Eksportet e naftës ruse në Kinë dhe Indi arritën të dyja nivelet rekord në janar pasi ndalimi i Evropës për naftën ruse në det hyri në fuqi, sipas Kpler, një kompani të dhënash dhe analitike. Eksportet drejt Turqisë, një tjetër klient kryesor, gjithashtu vazhduan me shpejtësi. (Ndalimi i produkteve të naftës së rafinuar nuk filloi deri në shkurt.)

Plotësimi i këtyre porosive kërkon varka të përshtatshme për udhëtimin. Flota kombëtare e Rusisë nuk ka mjaftueshëm anije. Këtu hyn "flota hije".

Matthew Wright, analist i lartë i mallrave në Kpler, i rendit varkat që lëvizin naftën ruse në dy kategori: "anije gri" dhe "anije të errëta". Anijet gri janë shitur që nga pushtimi - kryesisht nga pronarë në Evropë firmave në Lindjen e Mesme dhe Azi që nuk ishin aktive më parë në tregun e cisternave. Anijet e errëta, nga ana tjetër, janë veteranë të fushatave të Iranit dhe Venezuelës për të shmangur sanksionet perëndimore që kohët e fundit kanë kaluar në transportimin e naftës së papërpunuar ruse.

"Shpesh ka disa prova që ata kanë maskuar aktivitetet e tyre duke fikur transponderin e tyre AIS," tha Wright për anijet "e errët", duke iu referuar teknologjisë që ndihmon në identifikimin dhe lokalizimin e anijeve.

Anija mallrash me gaz natyror të lëngshëm (LNG) 'Cygnus Passage' nga Rusia në një terminal të operuar nga China Petrochemical Corporation (Sinopec Group) më 7 janar 2021, në Tianjin, Kinë.

Kina po ndihmon për të mbështetur ekonominë ruse.

Ndërsa vendet perëndimore kanë ndaluar shumicën e importeve të naftës ruse, nuk ka asnjë rregull që i pengon anijet perëndimore t'u dorëzojnë blerësve si Kina dhe India, ose të ofrojnë shërbime të tilla si sigurimet - për sa kohë që respektohen kufijtë e çmimeve të G7. Anijet me pronarë evropianë përbënin 36% të tregtisë së papërpunuar ruse në janar, sipas Kpler.

Por rreziqet ligjore dhe reputacionin e dështimit në përputhje me kufijtë e çmimeve janë të mëdha. Në të njëjtën kohë, Rusia është e etur të ndalojë së punuari me transportuesit perëndimorë. Kjo ka çuar në zhvillimin e një grupi të ri, përbërja e të cilit është më e zymtë - dhe historia më e kontrolluar.

“Flota e errët që ka transportuar naftën venezueliane dhe iraniane në nivel global është diçka që ne të gjithë prisnim të rritej, dhe ajo ka rritje”, tha Janiv Shah, analist i lartë në Rystad Energy, një konsulencë.