LIVE: Britanikët interceptojnë dy aeroplanë luftarakë rusë dhe një spiun mbi Detin Baltik – Mercenarët rusë në luftimet në Sudan!

Pasi kanë shpërthyer betejat në Sudan midis ushtrisë dhe Forcave paraushtarake të Mbështetjes së Shpejtë (RSF), pyetjet janë ngritur mbi përfshirjen e Grupit Wagner, një organizatë e fuqishme mercenare ruse që ka qenë aktive në Sudan prej vitesh, përcjell Bota sot.

Çfarë është Grupi Wagner?

Grupi erdhi për herë të parë në vëmendjen e gjerë në vitin 2014, kur mercenarët e Wagner mendohet se ishin përfshirë në aneksimin rus të Krimesë dhe luftimet në Ukrainën lindore.

Ata gjithashtu besohet se kanë qenë të përfshirë në luftën siriane, duke mbështetur forcat e armatosura ruse, të cilat ndërhynë në anën e presidentit Bashar al-Assad në vitin 2015.

Grupi Wagner drejtohet nga Yevgeny Prigozhin, një ish i burgosur i cili dikur shërbente në Kremlin, duke i dhënë atij pseudonimin "kuzhinieri i Putinit". Pasuria e tij u rrit dhe gjithashtu ushtria e tij private. Shpejt u shfaq në vendet afrikane si Libia, ku luftoi në luftën civile në mbështetje të një gjenerali renegat, Khalifa Haftar.

Ajo ka pasur gjithashtu një prani në Mali, Republikën e Afrikës Qendrore dhe Sudan, ndërsa Rusia kërkon të sigurojë një furnizim me burime, si nafta dhe ari, nga Afrika.

Grupi Wagner ka luajtur një rol shumë publik në pushtimin rus të Ukrainës dhe dyshohet se ka mbledhur fonde për veten dhe Rusinë gjatë operacioneve të saj jashtë shtetit.

Artikullin e plotë mund ta lexoni KETU

Ministri i Jashtëm ukrainas Dmitro Kuleba ka qenë sot në Irak për herë të parë që nga fillimi i luftës me shpresën për të fituar mbështetje diplomatike, përcjell Bota sot.

Bagdadi ka propozuar një armëpushim dhe ka ofruar të ndërmjetësojë mes Kievit dhe Moskës për t'i dhënë fund konfliktit.

Por kryediplomati i Ukrainës këmbëngul se vendi i tij nuk do të përfshihet në bisedimet e paqes nëse Rusia nuk tërhiqet nga territori i saj.

Iraku "ka përvojë në komunikim me vendet që kanë tension mes tyre" dhe "është i gatshëm të jetë në shërbim të paqes", tha ministri i jashtëm i Irakut Fuad Hussein në një konferencë shtypi në kryeqytet.

Kuleba tha se Ukraina e sheh "Irakun si një vend që është i aftë të ndërtojë ura", por tha se ishte e rëndësishme të theksohet se "Ukraina dëshiron paqen dhe Rusia dëshiron luftë".

“Ne kemi nevojë që Rusia të pajtohet me një fakt shumë të thjeshtë se ajo duhet të ndalojë luftën dhe të tërhiqet”, shtoi ai.

Aeroplanë luftarakë britanikë Typhoon kanë interceptuar dy aeroplanë luftarakë rusë si dhe një aeroplan spiun të Moskës, që fluturonte afër hapësirës ajrore të NATO-s mbi Detin Baltik.

Në interceptimin e tre aeroplanëve rusë mbi Gjirin e Finlandës, morën pjesë pilotët e Forcave Ajrore Mbretërore britanike (RAF) dhe Forcave Ajrore gjermane.

Forcat ajrore britanike kanë njoftuar se një nga aeroplanët rusë është identifikuar si një aeroplan spiun që fluturoi nga Rusia në enklavën e Kaliningradit, e cila ndodhet afër Polonisë.

Atje ai u prit nga dy aeroplanë luftarakë rusë, të cilët fluturuan në jug me të përmes zonës veriperëndimore të zonës së fluturimit të Estonisë. Forcat britanike dhe ato gjermane përcollën aeroplanët rusë përpara se t’i dorëzonin misionin  forcave ajrore suedeze.

“Ne shpesh shohim aeroplanë ushtarakë rusë që fluturojnë mbi Detin Baltik, kështu që ky ishte një interceptim rutinë për ne. Pavarësisht kësaj, rëndësia e interceptimit të këtyre aeroplanëve dhe angazhimi ynë për mbrojtjen kolektive të hapësirës ajrore të NATO-s, mbetet i palëkundur dhe i vendosur”, u tha nga forcat ajrore britanike.

Ministri i infrastrukturës i Ukrainës, Oleksandr Kubrakov do të vizitojë Turqinë nesër për të diskutuar statusin e një marrëveshjeje që lejon eksportin e sigurt të grurit gjatë kohës së luftës nga disa porte ukrainase të Detit të Zi, përcjell Bota sot.

Ministria e Mbrojtjes e Turqisë ka thënë se Kubrakov do të takohet me ministrin turk të mbrojtjes Hulusi Akar në qytetin qendror të Turqisë, Kayseri.

Përditësimi vjen pasi Ukraina tha sot se marrëveshja e grurit ishte në rrezik të "mbylljes" pasi Rusia bllokoi inspektimet e anijeve pjesëmarrëse në ujërat turke.

Marrëveshja e eksportit të grurit të ndërmjetësuar nga OKB-ja u rinovua për 60 ditë muajin e kaluar, por Rusia ka sinjalizuar se mund të mos pranojë ta zgjasë më tej nëse Perëndimi nuk heq pengesat për eksportin e grurit dhe plehrave ruse.

Një nismë e ndërmjetësuar nga OKB-ja që lejon eksportin e sigurt të drithit të Ukrainës në Detin e Zi është në rrezik të një “shuarje”, ka thënë Kievi.

Portet ukrainase të Detit të Zi u bllokuan pas pushtimit të Rusisë vitin e kaluar, por qasja në tre prej tyre u lirua korrikun e kaluar sipas një marrëveshjeje midis Moskës dhe Kievit që u ndërmjetësua nga OKB-ja dhe Turqia.

Marrëveshja, e cila synonte të ndihmonte në lehtësimin e një krize globale ushqimore, u zgjat muajin e kaluar, por Ukraina ka thënë se numri i anijeve të mallrave, të cilat kalojnë përmes Bosforit që transportojnë produkte bujqësore ukrainase është jashtëzakonisht i ulët.

“Për herë të dytë në nëntë muaj të funksionimit të nismës së grurit, një plan inspektimi (për anijet pjesëmarrëse) nuk është hartuar dhe asnjë anije e vetme nuk është inspektuar”, tha Ministria e Restaurimit e Ukrainës.

“Iniciativa e grurit nën kërcënimin e mbylljes”, shtoi kjo ministri, shkruan Skynews.

Duke theksuar pengesën në Bosfor, Bridget Brink, ambasadorja e ShBA-së në Ukrainë, tha se mbi 50 anije po prisnin miratimin për të shkuar në portet e Ukrainës për të ngarkuar grurë.

Rusia nuk iu përgjigj komenteve të Brink apo ministrisë, por Kremlini ka thënë se perspektivat për një rinovim të marrëveshjes së grurit “nuk janë aq të ndritshme”.

Moska thotë se një marrëveshje e veçantë, sipas së cilës OKB-ja ra dakord të ndihmojë Rusinë me eksportet e saj të ushqimit dhe plehrave, nuk po funksionon.

Një numër në rritje i komponentëve nga Kina janë gjetur në armët ruse, ka thënë një këshilltar i lartë në zyrën e Volodymyr Zelensky.

Vladyslav Vlasiuk, i cili këshillon shefin e shtabit të presidentit për politikën e sanksioneve, tha se kur bëhej fjalë për armët e marra nga fusha e betejës, trupat e armatosura po vazhdonin “të gjenin pajisje elektronike të ndryshme”.

Ai i tha Reuters: “Tendenca është tani që ka më pak komponentë të prodhuar nga perëndimi, por më shumë – jo e vështirë të merret me mend se cili vend – ka bërë komponentë. Sigurisht, Kina”.

Kina, e cila e ka pozicionuar veten si ndërmjetëse gjatë luftës, ka mohuar vazhdimisht dërgimin e pajisjeve ushtarake në Rusi që nga fillimi i agresionit në Ukrainë nga Moska vitin e kaluar.

Por informatat e mbledhura nga ekspertët ukrainas nga fusha e betejës kanë pohuar se komponentë të prodhimit kinez u gjetën në një sistem navigimi në dronët ajror Orlan që kishin përdorur më parë një sistem zviceran.

Ekspertët gjithashtu raportuan se gjetën pjesë kineze në sistemin e kontrollit të zjarrit në tanket ruse që kishin përdorur më parë pjesë të prodhimit francez.

“Ne po mbledhim shumë gjëra të ndryshme, të prodhuara nga Kina”, shtoi zoti Vlasiuk.

Sky News thotë se nuk ka qenë në gjendje të verifikojë në mënyrë të pavarur këto inforamta.

Ndërsa ministria e Jashtme e Kinës i tha Reuters: “Gjatë historisë, Kina ka nisur një bashkëpunim normal tregtar me të gjitha vendet, përfshirë Rusinë, mbi bazën e barazisë dhe përfitimit reciprok”.

“Sa i përket eksporteve të artikujve ushtarakë, Kina ka adoptuar gjatë gjithë kohës një qëndrim të kujdesshëm dhe të përgjegjshëm. Pozicioni dhe veprimet e Kinës kanë qenë gjithmonë të tilla”. 

Dy stacione kyçe të furnizimit me energji elektrike në Rusi janë shkatërruar mes një sulmi të dyshuar me dron ukrainas.

Sipas mediave të huaja, pamjet e publikuara tregojnë se si bombardimi i termocentraleve kishte krijuar një zjarr të madh, i cili u ngjit lart në qiellin e natës.

Shkatërrimi i vendeve në Igumenka dhe Dragunskoe – një çift fshatrash disa milje larg qytetit Belgorod – la mijëra pa energji elektrike në të gjithë rajonin Belgorod të Rusisë që kufizohet me Ukrainën lindore, sipas medias Baza e cila ka lidhje të ngushta me zbatimin e ligjit.

Dhe guvernatori rajonal i Belgorod konfirmoi sulmin mbrëmë vonë në një postim në Telegram.

“Në Belgorod dhe rajonin e Belgorodit, dy zjarre u regjistruan në objektet civile”, tha ai, duke shtuar se nuk kishte viktima.

Sulmet e dyshuara erdhën pasi Ukraina thuhet se po përgatit një kundërofensivë për të kthyer territorin e pushtuar nga forcat ruse.

Ukraina ka ndërtuar forcat e saj gjatë dimrit për një kundërofensivë të supozuar pranverore, megjithëse nuk dihet saktësisht se kur dhe ku ka të ngjarë të ndodhin sulmet.

Kryeministri Denys Shmyhal pretendoi javën e kaluar se kundërofensiva do të fillonte në ‘të ardhmen e afërt’, ndërsa presidenti Volodymyr Zelensky deklaroi në një fjalim televiziv këtë fundjavë se po bëheshin përgatitjet përfundimtare. 

Forcat ukrainase zmbrapsën disa sulme ruse në rajonin lindor të Donjeckut, njoftoi të hënën ushtria e Ukrainës.

Në raportin e saj ditor thuhet se ushtria ruse kreu 25 sulme raketore dhe 42 sulme ajrore në qytetet Zaporizhja dhe Komishuvaka në rajonin Zaporizhja, si dhe në qytetin Snihurivka në rajonin Mikollajiv.

“Në mesin e popullatës civile ka të vdekur dhe të plagosur. Ndërtesa të larta dhe private të banimit janë dëmtuar, ashtu si edhe institucione arsimore, spitale, kisha dhe objektiva të tjera të infrastrukturës civile”, tha ushtria pa e specifikuar numrin e viktimave.

Forcat ruse, pavarësisht humbjeve të konsiderueshme, vazhdojnë t’i përqendrojnë aksionet e tyre sulmuese në qytetet Liman, Bahmut, Avdijivka dhe Marinka në rajonin e Donjeckut.

Bahmuti, ku luftime të ashpra ka tash e sa muaj, dhe Avdijivka mbeten epiqendra të betejës në Ukrainën lindore, tha ushtria.

Në anën tjetër, Ministria e Mbrojtjes e Rusisë tha se luftëtarët e grupit mercenar Wagner kanë kapur dy blloqe të tjera të qytetit të Bahmutit.

Pretendimet e asnjërës palë nuk kanë mundur të verifikohen në mënyrë të pavarur.

Ukraina ka lënë të kuptohet se së shpejti do të nisë një kundërofensivë për të rikthyer më shumë territor.

Ky vend është nën pushtimin e plotë të ushtrisë ruse qysh nga shkurti i vitit të kaluar.

Me ndihmën e armatimit nga Perëndimi, ai ka arritur të rikthejë tashmë një përqindje të madhe territoresh nën kontrollin e vet.

Ministri i Jashtëm i Ukrainës pritet të bëjë vizitën e tij të parë në Irak që nga fillimi i pushtimit rus.

Dmytro Kuleba do të zbarkojë në Bagdad të hënën, ku do të zhvillojë bisedime me ministrin e Jashtëm të Irakut, si dhe kryeministrin Mohamed Shia al-Sudani, njoftoi agjencia e lajmeve AFP.

Vizita e tij vjen më pak se një javë pasi Sudani pati një telefonatë me Volodymyr Zelenskyy.

Iraku mban lidhje të mira ekonomike si me Kievin ashtu edhe me Moskën dhe ka adoptuar një qëndrim neutral që nga shpërthimi i luftës.

Komisioni Evropian i kundërshtoi ndalesat e vendosura nga Polonia dhe Hungaria mbi importet e grurit të Ukrainës.

Dy vendet thanë se masat janë të nevojshme për të mbrojtur sektorët e tyre bujqësorë nga importet e lira.

Ndalesat vlejnë për drithërat, produktet e qumështit, sheqerin, frutat, perimet dhe mishin, dhe do të jenë në fuqi deri në fund të qershorit.

Komisioni tha se nuk u takon shteteve anëtare që individualisht të bëjnë politika tregtare.

Ai tha se veprimet e njëanshme nuk do të tolerohen, por nuk specifikoi se çfarë masash do të marrë kundër Polonisë dhe Hungarisë.

“Në kohë të tilla sfiduese, është thelbësore që të koordinohen dhe të përafrohen të gjitha vendimet brenda BE-së”, tha një zëdhënës i këtij institucioni.

Shumica e grurit ukrainas eksportohet nëpërmjet Detit të Zi, por pushtimi rus, vitin e kaluar, i ndërpreu rrugët e eksportit dhe bëri që sasi të mëdha të drithërave të përfundojnë në Evropën qendrore.

Një marrëveshje me Rusinë, e ndërmjetësuar nga OKB-ja dhe Turqia, i lejon Ukrainës që t’i vazhdojë eksportet përmes detit, por Ukraina thotë se Rusia e ngadalëson procesin me anë të inspektimeve.

Polonia dhe Hungaria morën vendimin në fundjavë, pas ankesave nga fermerët vendas, të cilët thanë se po dëmtohen nga drithërat ukrainase, që shiten më lirë.