LIVE: Dronët e ukrainasve efikas, godasin rusët - “Kush do të arrestojë Putinin”, ky është paralajmërimi i presidentit afrikan!

Dronët e ushtrisë ukrainase po i ndjekin në çdo cep të territorit të tyre forcat pushtuese ruse.

Brigada e 72-të e mekanizuar e ushtrisë ukrainase, kishte lokalizuar një grup të ushtarëve rusë në një zonë malore.

Duke menduar se nuk do t’i vërejnë, rusët u “strehuan” nën pemë, por dronët i likuiduan duke u hedhur bomba nga lart.

Madje në një moment shihet një ushtar rus duke tentuar të ndihmojë bashkëluftëtarët e tij, që ishin plagosur në sulmin e parë.

Megjithatë edhe ai e pëson, kur bie bomba e dytë e cila hedhë në erë istikamet e tyre që ishin të mbushura me ushtarë të Vladimir Putinit.

Çdo përpjekje për të arrestuar Vladimir Putinin kur ai viziton Afrikën e Jugut do të ishte një shpallje lufte kundër Rusisë, thotë presidenti i vendit.

Cyril Ramaphosa e bëri këtë paralajmërim edhe disa javë para se të zhvillohet një takim ndërkombëtar në Johanesburg, në të cilin është i ftuar presidenti rus.

Por nëse Putin largohet nga toka ruse, ai do t’i nënshtrohet një urdhër-arresti të Gjykatës Penale Ndërkombëtare (ICC).

Afrika e Jugut është nënshkruese e ICC-së dhe për këtë arsye duhet të ndihmojë në arrestimin e tij.

Megjithatë, ajo ka refuzuar ta respektojë këtë detyrim në të kaluarën – duke lejuar kalimin e sigurt në vitin 2015 për presidentin e atëhershëm të Sudanit, Omar al-Bashir, i cili kërkohej për krime lufte kundër popullit të tij.

Putin është ftuar në Afrikën e Jugut në gusht, kur vendi pret një samit për anëtarët e vendeve të Brics – një akronim për Brazilin, Rusinë, Indinë, Kinën dhe Afrikën e Jugut. Ky bllok i ekonomive me rritje të shpejtë shihet nga disa si një alternativë ndaj grupit G7 të ekonomive të përparuara.

Partia më e madhe opozitare e Afrikës së Jugut, Aleanca Demokratike, ka shkuar në gjykatë në përpjekje për të detyruar autoritetet të kryejnë një arrestim ndaj Putinit nëse ai shkel në vend.

Dokumentet e gjykatës zbulojnë se presidenti Ramaphosa është me vendosmëri kundër çdo lëvizjeje të tillë, duke deklaruar se siguria kombëtare është në rrezik.

“Afrika e Jugut ka probleme të dukshme me ekzekutimin e një kërkese për të arrestuar dhe dorëzuar presidentin Putin,” tha ai në një deklaratë nën betim.

“Rusia e ka bërë të qartë se arrestimi i presidentit të saj në detyrë do të ishte një shpallje lufte. Do të ishte në kundërshtim me kushtetutën tonë të rrezikonim përfshirjen në luftë me Rusinë.”

Presidenti Ramaphosa shtoi se Afrika e Jugut është një nga disa vende afrikane që po zhvillon bisedime me Rusinë dhe Ukrainën “me synimin për t’i dhënë fund luftës krejtësisht” dhe se përpjekja për të arrestuar Putinin do të ishte kundërproduktive.

Muajin e kaluar pa një mision paqeje në vendet evropiane, ku presidentët afrikanë shpresonin se mund të sillnin Ukrainën dhe Rusinë në tryezë së bashku, por përfundimisht dështuan.

Është bërë shumë për hezitimin e kombeve afrikane për të mbështetur rezolutat e Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së që dënojnë luftën e Rusisë në Ukrainë.

Korrespondentët thonë se arsyet variojnë në varësi të kombit – qofshin lidhjet anti-aparteid të Afrikës së Jugut me Bashkimin Sovjetik, ose mbështetja e sotme e Malit tek mercenarët rusë Wagner për të luftuar xhihadistët.

Ekzistojnë gjithashtu lidhje ekonomike midis Rusisë dhe vendeve afrikane, jo më pak në Afrikën e Jugut.

Një oligark rus i sanksionuar, Viktor Vekselberg, thuhet se është një nga donatorët më të mëdhenj të partisë qeverisëse të Afrikës së Jugut – Kongresit Kombëtar Afrikan (ANC).

Kundërofensiva e Ukrainës është larg nga një dështim, por lufta përpara do të jetë e gjatë dhe e përgjakshme, ka thënë gjenerali i lartë i Shteteve të Bashkuara.

"Është larg nga një dështim ... Unë mendoj se është shumë herët për të bërë një thirrje të tillë," u tha gazetarëve gjenerali Mark Milley, kryetar i Shefit të Shtabit të Përbashkët të SHBA.

“Mendoj se ka ende shumë luftë për të shkuar dhe unë do të qëndroj me atë që thamë më parë: kjo do të zgjasë gjatë. Do të jetë e vështirë. Do të jetë e përgjakshme.”

Ukraina thotë se forcat e saj rimorën 100 km katrorë territor, por presidenti rus Vladimir Putin pretendon se kundërofensiva e Kievit ka dështuar kryesisht.

Banorët dhe të afërmit u mblodhën në një varrezë të Buçës për t'u dhënë ushtarëve ukrainas të vrarë gjatë pushtimit brutal të Rusisë një varrim të duhur, pasi eshtrat e tyre u nxorrën nga varre të ndryshme masive dhe u identifikuan, përjell Bota sot.

Në mars 2022, forcat ruse vranë brutalisht civilë dhe personel ushtarak përpara se t'i jepnin fund pushtimit të Bucha dhe periferisë së Kievit të Irpin, e cila u bë sinonim i tmerreve të luftës së Rusisë.

Roman Shadlovskyi, i cili mbushi 27 vjeç dy javë para se rusët ta kapnin, ishte mes të identifikuarve.

Familje të tjera janë ende në pritje të rezultateve të testeve të ADN-së në mënyrë që të mund të varrosin siç duhet të dashurit e tyre.

Sekretari i Mbrojtjes i Mbretërisë së Bashkuar, Ben Wallace, ka bërë një sërë vëzhgimesh interesante mbi luftën në Ukrainë.

Sipas mediave britanike, duke folur në konferencën e Institutit Tony Blair për Ndryshimet Globale në Londër, ai ka argumentuar se NATO po provon një pengesë efektive për Vladimir Putin – dhe se “Rusia është shumë më e brishtë” sesa Moska dëshiron të pranojë.

“Një president gjithnjë e më agresiv Putin, me vija të kuqe kërcënuese të vazhdueshme që më pas zakonisht shkrihen, ai nuk ka guxuar t’i afrohet NATO-s”, citohet të ketë thënë ai.

“Rusia ka qenë shumë, shumë e kujdesshme në respektimin e territorit të NATO-s. Ne nuk kemi parë sulme në zona si Estonia apo Letonia”, ka shtuar ai.

“Ata kanë qenë absolutisht të vëmendshëm ndaj NATO-s. Ata kanë qenë vërtet, vërtet të kujdesshëm për t’u siguruar që të mos provokojnë. Ju mund të argumentoni se aleanca në vetvete funksionon…”.

Wallace tha se lufta në Ukrainë kishte “ringjallur” NATO-n, për të cilën ai tha se kishte “stagnuar” në vitet e mëparshme.

“Ne kemi parë një rigjallërim të asaj që NATO ka nevojë dhe komandanti suprem ka nevojë për të bërë punën e tij dhe fusha të reja”.

“Unë mendoj se [lufta në Ukrainë] është e fitueshme. Mendoj se Rusia është shumë më e brishtë se sa duan të pranojnë rusët… Përçarja në hierarkinë e ushtrisë ruse është shumë reale, shkalla e viktimave është mizore”.

Pasi u premtuan se mund të vazhdonin punën, me kusht që të transferoheshin në Bjellorusi bashkë me udhëheqësin e tyre rebel, tani besohet se anëtarët e Grupit Wagner kanë mbërritur në vend. Një raport tregoi se një kolonë e madhe me 60 automjete Wagner u fut në Bjellorusi në fundjavë. Ajo që grupi mund të bëjë më pas nuk dihet plotësisht, duke qenë se çdo hap i udhëheqësit Yevgeny Prigozhin lë vend për debat.

Kriza e emigrantëve

Disa ekspertë kanë sugjeruar se mercenarët e Wagner-it mund të përdoren nga presidenti bjellorus, Alexander Lukashenko për qëllime të brendshme. Pavel Slunkin, një analist politik dhe ish-diplomat, thotë se mund të përsëritet kriza evropiane e emigrantëve në Bjellorusi e vitit 2021. Në atë kohë, Lukashenko reagoi ndaj sanksioneve perëndimore duke lejuar emigrantët nga Lindja e Mesme dhe Afrika e Veriut të kalonin nëpër vendin e tij dhe të shkonin në Poloni, Letoni dhe Lituani.

Slunkin beson se forcat Wagner tani të pranishme në Bjellorusi mund të fillojnë të ndihmojnë fluksin e emigrantëve që kalojnë në Evropë, duke i ndihmuar ata të depërtojnë nëpër pikat kufitare, siç bënë autoritetet e vendit gjatë viteve 2021 dhe 2022. Ai tha se mund të shtojë një element tjetër në konfliktin e vazhdueshëm në Evropë, duke krijuar terrenin për luftën hibride, një teknikë që ndërthur luftërat politike dhe të parregullta për të krijuar pakënaqësi dhe presione edhe popullsia vendase.

“Kështjella” e Lukashenkos

Këtë fundjavë, shërbimi i inteligjencës i Polonisë tha se po monitoronte kërcënimin e paraqitur nga qindra mercenarë të Wagner që lëviznin në Bjellorusi. Shqetësimet erdhën vetëm disa javë pasi ushtria polake filloi të forconte kufirin e saj me Bjellorusinë pasi në kanalet Telegram të Wagner paralajmërohej se forcat e tyre mund të marshonin në Varshavë, kryeqytetin e Polonisë.

Lituania ka kërkuar ndihmë shtesë nga NATO për të përforcuar kufirin e saj nëse Wagner lëviz drejt saj. Kanali Telegram tha se forcat e grupit mercenar do të bëheshin një garnizon i përhershëm në Bjellorusi, diçka që Slunkin tha se ishte në favor të Lukashenkos. "Lukashenko po ndërton kështjellën e tij dhe Wagner është pjesë e kësaj”, tha Slunkin.

“Thembra e Akilit”

Sakaq, një tjetër teori, sipas një deputeti të afërt me Vladimir Putin, është se Rusia mund të përdorë mercenarët e grupit Wagner për të pushtuar kufirin midis Polonisë dhe Lituanisë. Sipas Andrey Kartapolov, ai që do të goditet është korridori Suëalki, ose Gap, një rrip toke prej 60 miljesh që shtrihet në kufirin midis dy shteteve anëtare të NATO-s. Kjo pjesë toke ka një rëndësi të madhe strategjike për aleancën, BE-në, si dhe Rusinë.

Për Perëndimin, ajo është e vetmja lidhje tokësore me tri ish-republikat baltike sovjetike, Lituaninë, Letoninë dhe Estoninë. Për Rusinë, kontrolli i korridorit do të krijonte një lidhje tokësore midis enklavës baltike të Kaliningradit, bazës kryesore të Flotës Baltike të Putinit dhe fqinjes, Bjellorusisë. Plani që u shpalos në televizionin shtetëror do të godiste territorin që është emërtuar “thembra e Akilit” e NATO-s dhe për shkak se mund të jetë “pikënisja” e Luftë së Tretë Botërore, korridori përbën “vendin më të rrezikshëm në tokë”.

Misioni në Afrikë

Kjo dramë ka bërë që shumë të harrojnë se Grupi Wagner jo vetëm që operonte në Ukrainë, por në mbarë botën, kryesisht në vende të paqëndrueshme që mbështesin regjimet autokratike në këmbim të shumave të mëdha parash dhe aksesit në burimet natyrore. Në këtë mënyrë, Grupi Wagner i ka mundësuar Rusisë të bëhet një fuqi me ndikim në vende si Afrika dhe Lindja e Mesme. Emily Ferris nga Instituti Mbretëror i Shërbimeve të Bashkuara, beson se një "grup i ndarë" brenda Wagner mund të shfaqet me mercenarë që veprojnë jashtë shtetit duke u bashkuar gjithnjë e më shumë me shtetin rus.

Ajo tha për Express UK: "Wagner mund të vazhdojë si një lloj mjeti i politikës së jashtme jashtë vendit. Sepse ne nuk po flasim për shumë njerëz, i gjithë operacioni në të gjithë Afrikën përfshin rreth 1000 njerëz dhe janë grupime fleksibël. Kështu që është një problem me të cilin Kremlini do të duhet të përballet."

Në javën që kaluam, Rexhep Erdogan vrapoi në një maratonë të pashembullt drejt Evropës dhe Perëndimit: samiti i Vilniusit ishte një fazë unike nga e cila do të rishkruhej historia e së ardhmes së Turqisë. Por kjo marrëdhënie me NATO-n dhe Evropën së shpejti mund të ketë një kosto: një “divorc” nga Vladimir Putin.

Marrëveshja e grurit

Zëri i Moskës, në fakt, nuk vonoi të dëgjohej. Erdogan u shpreh së fundmi i kënaqur me gazetarët, duke njoftuar: “Po përgatitemi të mirëpresim Putinin në gusht dhe të biem dakord për zgjerimin e korridorit të Detit të Zi”. Deklarata e tij erdhi pikërisht një ditë para se Rusia të njoftonte se do të tërhiqej nga marrëveshja. ajo që muajt e fundit kishte qenë triumfi diplomatik i presidentit turk, u duk se mori fund përballë përgjigjes së Kremlinit. Dhe pikërisht në këtë pikë Putin premtoi hakmarrje: në një intervistë me presidentin e Afrikës së Jugut Cyril Ramaphosa, ai përsëriti se "angazhimet për të hequr pengesat ndaj eksporteve ruse të ushqimit nuk ishin respektuar", duke nënkuptuar dështimin e memorandumit Rusi-OKB. Prandaj, në mënyrë të përmbledhur, ai arriti në përfundimin se jo vetëm Rusia do të vuante nga marrëveshja e dështuar, por se qëllimi i paketës së Stambollit, përkatësisht ai i ofrimit të burimeve ushqimore për vendet më në nevojë, "nuk ishte arritur".

Moska është ankuar prej muajsh për atë që ajo e percepton si pengesë në eksportet e saj të grurit dhe plehrave. Marrëveshja ishte zgjatur më parë tre herë. Duke qenë se Rusia dhe Ukraina janë ndër eksportuesit kryesorë në botë të drithërave, një bllokadë do t'i çojë çmimet e ushqimeve në rritje në mbarë botën, dhe në veçanti Evropën. Dhe polemika duket se nuk përfundon me kaq, pasi edhe Volodymyr Zelenskypati një bisedë të rëndësishme telefonike me presidentin e Afrikës së Jugut, Cyril Ramaphosa, siç tha ai për të konsoliduar mbështetjen afrikane për Ukrainën. Mjaftueshëm për të trazuar marrëdhëniet e përzemërta midis Moskës dhe një prej BRICS-ve më të rëndësishme.

Përfitimet nga Erdogan

Padyshim, më i dobëti nga të dy liderët tani duket se është Putin: mbyllja e dyerve ndaj Erdoganit do të nënkuptonte privimin e vetes nga një nga dy urat, pas Kinës, që e mbajnë ende të lidhur, në mënyrën e tij, me Evropën dhe vendet perëndimore. Për më tepër, nga pala turke, mesazhet e javëve të fundit kanë qenë shumë të qarta: fillimisht lirimi i liderëve të Azovit, pastaj miratimi i hyrjes së Ukrainës në NATO. Dy çështje jo vetëm politike, por ekzistenciale, mbi të cilat Putini ka ndërtuar të gjithë narrativën e pushtimit: nga njëra anë, “denazifikimi”, nga ana tjetër, kërcënimi i NATO-s.

Një poshtërim i dyfishtë që vjen pak ditë pas tentativës për grusht shteti nga Prigozhin: ky aspekt mund të kontribuojë në dobësimin e mëtejshëm të mbretërimit të Putinit, duke u perceptuar nga pala e luftës si një shenjë e humbjes përfundimtare të pozitës ndërkombëtare edhe me shtetet "miqësore". Orët e ardhshme do të jenë vendimtare nga ky këndvështrim, edhe në dritën e të kuptuarit të së ardhmes së kësaj marrëdhënieje: megjithëse Ankaraja është një qendër themelore për Moskën, është një strehë për oligarkët e saj, një qendër gazi në të ardhmen, etj.

“Divorci”

Një tjetër çështje e rëndësishme është miratimi i Erdoganit për anëtarësimin e Suedisë në NATO, përballë mbështetjes për të pasur Ankaranë në Bashkimin Evropian. Por edhe nëse hyrja e Stokholmit në Paktin e Atlantikut do të jetë një proces mjaft i shpejtë, nuk mund të thuhet e njëjta gjë për anëtarësimin e Turqisë në Bashkim. Edhe Kremlini, me deklarata “helmuese”, në raste të tilla, nënvizoi se Ankaraja nuk duhet të ketë iluzione. Pra, a jemi te divorci?

Është e vështirë të parashikohet. Për Kremlinin,marrëdhëniet me Turqinë tani janë "monedhë gjeopolitike", siç thekson “Washington Post”. Kjo dëshmohet nga fakti se kritikat e Kremlinit kanë qenë të hidhura, por të kujdesshme, ndërkohë që nacionalistët e vijës së ashpër tashmë janë gati të ndalojnë Erdoganin. Ndërkohë, një mister i ri po duket në horizont për këtë lidhje: vizita e Putinit në Turqi po largohet çdo ditë e më shumë, mes thashethemeve, njoftimeve dhe mohimeve.

Ura e Krimesë, e cila lidh gadishullin e aneksuar me Rusinë kontinentale, u godit nga dy sulme ditën e djeshme në mëngjes, një sulm për të cilin sigurisht, Moska bëri përgjegjës Kievin. Një video që qarkulloi kudo në rrjetet sociale, tregoi se shpërthimet kishin prerë një pjesë të urës rrugore pranë shtyllës 145, duke e bërë të pamundur kalimin në atë seksion.

Rusia pretendoi se nuk kishte dëmtime në vetë shtyllat, gjë që do të kërkonte shumë riparime. Nga shpërthimi mbetën të vrarë një çift i martuar dhe u plagos vajza e tyre 14-vjeçare. Zyrtarët rusë thanë se jeta e saj nuk ishte në rrezik.Raportet tregojnë se sulmi u krye përmes disa automjeteve amfibe pa pilot, me eksploziv, ose dronëve të detit, që u drejtuan në urë dhe më pas shpërthyen nga poshtë rrugës.

Zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov tha se Moska e dinte "kush qëndronte pas këtij akti terrorist". Ndërsa ish-presidenti Dmitry Medvedev tha se "terroristët" duhet të përballen me dënim "plotësisht çnjerëzor", në një postim disa orë pas sulmit.

Ai shkroi në Telegram se “është e pamundur të luftosh terroristët me sanksione ndërkombëtare, frikësim apo lutje”.

“Duhen hedhur në erë shtëpitë e tyre dhe të të afërmve të tyre si dhe të kërkohen dhe eliminohen bashkëpunëtorët e tyre”, shtoi Medvedev.

Sakaq, ura e Kerçit është një “arterie” jetike për furnizimin e luftës së vazhdueshme të Rusisë kundër Ukrainës, duke lejuar që njerëzit dhe mallrat të arrijnë në territoret ukrainase që Moska ka pushtuar në jug dhe në lindje të vendit. Ajo ka vlerë personale për presidentin rus Vladimir Putin, pasi në narrativën e Kremlinit shënon "ribashkimin" e Krimesë me kontinentin rus.

Moska dyshohet se ka ndërprerë lidhjet me një tjetër pjesëtar të lartë ushtarak të saj në mes të një “spastrimi të vazhdueshëm” nga zyrtarët e mbrojtjes.

Sipas mediave të huaja, gjeneralmajor Vladimir Seliverstov, një komandant rus i parashutistëve, është shkarkuar nga posti i tij si kreu i divizionit të 106-të të Gardës Ajrore, raportuan disa media ruse të shtunën.

Në shenjën e fundit të trazirave brenda komandës ushtarake të shkatërruar të Kremlinit, kanali Telegram, Military Informant, pretendoi se arsyeja e shkarkimit të tij ishte për shkak të “natyrës së pakompromis”.

Ai, tha një burim i brendshëm, “nuk ishte mësuar të heshtë” kur ishte fjala për mbrojtjen e personelit të tij që luftonte në Bakhmut, një qytet i shkatërruar nga lufta në Ukrainën lindore.

Pretendimi – i raportuar gjithashtu nga kanali Telegram i lidhur me ushtrinë VChK-OGPU – nuk është konfirmuar nga Ushtria Ruse e Mbrojtjes.

Seliverstov do të ishte zyrtari më i fundit ushtarak i rangut më të lartë që do të pezullohej, u ndalua ose u zhduk në javët e fundit.

Largimi i komandantit “mund të jetë pjesë e një spastrimi të vazhdueshëm të komandantëve të pabindur nga komanda ushtarake ruse”, tha të shtunën Instituti për Studimin e Luftës (ISW) me bazë në Uashington DC.

Që nga një kryengritje e dështuar e udhëhequr nga Yevgeny Prigozhin, udhëheqës i grupit privat mercenar Wagner, në fillim të këtij muaji, ushtria ruse ka qenë në qendër të vëmendjes.

ISW thotë se rebelimi i Prigozhin, sado jetëshkurtër, mund të ketë krijuar një “precedent për mosbindje që mund të shterë mbështetjen për komandën ushtarake ruse midis oficerëve të lartë”.

Prigozhin, i quajtur shpesh “kuzhinieri i Putinit” për shkak të kontratave të tij të hotelierisë me presidentin Vladimir Putin, e kishte akuzuar gjithnjë e më shumë ushtrinë ruse për goditje me thikë dhe pakujdesi përpara se të organizonte një ”grusht shteti” më 23 qershor.

Sipas ISW, gjeneralë të tjerë të shkarkuar përfshijnë gjeneralmajor Ivan Popov, i cili gjatë daljes akuzoi bosët ushtarakë se “na goditën nga pas”.

Ministri i Jashtëm ukrainas akuzoi Rusinë se “vënë në rrezik sigurinë globale të ushqimit ” pasi Moska u tërhoq nga marrëveshja e drithërave të Detit të Zi që lejoi Ukrainën të eksportonte dhjetëra milionë tonë drithëra gjatë vitit të kaluar.

“Është një veprim i papërgjegjshëm,” u tha Dmytro Kuleba gazetarëve në selinë e OKB-së përpara një takimi të Këshillit të Sigurimit për Ukrainën.

“Rusia po e bën gjithashtu këtë duke rritur eksportet e saj në tregjet globale,” tha Kuleba.

Duke akuzuar Rusinë se ka vënë shumë vende në Azi dhe Afrikë në rrezik të rritjes së çmimeve të ushqimit dhe urisë, ai tha: “Kjo duhet të ndalet tani. Të gjithë kemi një dhimbje koke. Ne duhet të zgjidhim një tjetër të krijuar nga Rusia.”

Ai tha se Rusia nuk garanton sigurinë e asnjë anijeje që mund të përpiqet të transportojë drithëra ukrainase nga portet e Ukrainës në Qendrën e Përbashkët të Koordinimit në Stamboll ose anasjelltas pasi Moska u tërhoq nga marrëveshja.

“Ne do të kryejmë konsultime me Organizatën Ndërkombëtare Detare,” tha ai.

I pyetur nëse marrëveshja ishte e vdekur dhe mund të kishte më shumë negociata siç sugjeroi presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan , ai u përgjigj: “Nëse Turqia dëshiron të ketë një raund tjetër bisedash me Rusinë, për angazhimin e Rusisë ndaj marrëveshjes që nënshkroi me Turqinë, ne jemi mirë me këtë”.

Rusia refuzoi të rinovojë marrëveshjen e grurit përtej 17 korrikut, me zëdhënësin e Kremlinit Dmitry Peskov duke thënë: “Për fat të keq, pjesa që lidhet me Rusinë në këtë marrëveshje të Detit të Zi nuk është zbatuar deri më tani”.

Rusia po kërkonte heqjen e pengesave për eksportet e saj të plehrave në mënyrë që të binte dakord për një zgjatje tjetër të marrëveshjes së grurit, duke përfshirë përfshirjen e Bankës së saj Bujqësore Ruse në pronësi të shtetit në sistemin e pagesave ndërkombëtare SWIFT.

Një vit më parë, Turqia, OKB, Rusia dhe Ukraina nënshkruan një marrëveshje në Stamboll për të rifilluar eksportet e grurit nga tre porte ukrainase të Detit të Zi, të cilat ishin ndërprerë pas fillimit të luftës Rusi-Ukrainë në atë shkurt.

Marrëveshja është rinovuar disa herë që atëherë, dhe është zgjatur për dy muaj të tjerë më 18 maj.

Marrëveshja siguroi kalimin e sigurt të mbi 32 milionë tonë metrikë mallrash ushqimore nga portet e Ukrainës, sipas OKB-së.