Një slogan që bën thirrje për liri nga Lumi Jordan deri në Detin Mesdhe ka tërhequr vëmendjen e veçantë kur protestuesit pro-palestinezë në të gjithë botën perëndimore u ballafaquan me pengesa për të kufizuar përdorimin e këtij slogani.
Nga Bejruti në Londër, e nga Tunizi në Romë, thirrjet për një armëpushim për t’u dhënë fund bombardimeve në Gaza u ndërthurën me sloganin: “Nga lumi në det, Palestina do të jetë e lirë”, raporton Al Jazeera.
Për turmat që valëvisin flamujt palestinezë, fraza që kumbon anembanë globit shpreh dëshirën për liri nga shtypja për tokën historike të Palestinës. Por, për Izraelin dhe mbështetësit e tij, të cilët e etiketojnë frazën si pro-Hamas, cilësohet si një thirrje e fshehtë për dhunë që mbart një akuzë antisemitike.
Partia Laburiste e Mbretërisë së Bashkuar pezulloi të hënën anëtarin e parlamentit Andy McDonald për përdorimin e frazës “midis lumit dhe detit” në një fjalim në një tubim pro-palestinez.
Në fillim të këtij muaji, Sekretarja e Brendshme Suella Braverman i përshkroi demonstratat pro-palestineze si “marshime urrejtjeje” dhe paralajmëroi se slogani duhet të interpretohet si një tregues i një dëshire të dhunshme për eliminimin e Izraelit.
Shoqata e Futbollit në Mbretërinë e Bashkuar ua ka ndaluar lojtarëve të përdorin sloganin në llogaritë e tyre private të mediave sociale.
Policia austriake gjithashtu mori masë të ngjashme, duke ndaluar një protestë pro-palestineze në bazë të frazës dhe duke pretenduar se slogani, i formuluar fillimisht nga Organizata për Çlirimin e Palestinës (PLO), ishte miratuar nga grupi i armatosur Hamas.
Autoritetet gjermane e shpallën si të ndaluar këtë slogan dhe u bënë thirrje shkollave në kryeqytet, Berlin, të ndalojnë përdorimin e “kefijas”, shallit palestinez.
Çfarë dihet për origjinën e këtij slogani?
Me t’u krijuar nga diaspora palestineze në vitin 1964 nën udhëheqjen e Yasser Arafat, PLO bëri thirrje për krijimin e një shteti të vetëm që shtrihet nga Lumi Jordan deri në Detin Mesdhe për të përfshirë territoret e tij historike.
Debati mbi ndarjen i paraprin formimit të shtetit të Izraelit në vitin 1948. Një plan i paraqitur një vit më herët nga Kombet e Bashkuara për të ndarë territorin në një shtet hebre – duke zënë 62 për qind të ish-mandatit britanik – dhe një shtet të veçantë palestinez ishte refuzuar nga udhëheqësit arabë në atë kohë.
Më shumë se 750,000 palestinezë u dëbuan nga shtëpitë e tyre në atë që ajo zhvendosje e tyre u bë e njohur si Nakba, ose “katastrofë”.
Udhëheqja e PLO-së më vonë pranoi perspektivën e një zgjidhjeje me dy shtete, por dështimi i procesit të paqes në Oslo në vitin 1993 dhe i përpjekjeve të Shteteve të Bashkuara për të ndërmjetësuar një marrëveshje përfundimtare në Kampin David në vitin 2000 – çoi në një “Intifada” apo kryengritje të dytë, kryengritjen masive palestineze.
Çfarë do të thotë slogani?
Si për vëzhguesit palestinezë dhe izraelitë, interpretime të ndryshme mbi kuptimin e sloganit variojnë tek termi “i lirë”.
Nimer Sultany, një lektor i drejtësisë në Shkollën e Studimeve Orientale dhe Afrikane (SOAS) në Londër, tha se mbiemri “i lirë” shpreh “nevojën për barazi për të gjithë banorët e Palestinës historike”.
“Ata që mbështesin aparteidin dhe supremacinë hebreje do ta shohin të kundërshtueshme këngën egalitare (sistem që promovon barazi dhe të drejta të barabarta për të gjithë individët)”, tha Sultany, një qytetar palestinez i Izraelit, për Al Jazeera.
Liria këtu i referohet faktit që palestinezëve u është mohuar realizimi i së drejtës së tyre për vetëvendosje që kur Britania u dha hebrenjve të drejtën për të krijuar një ‘atdhe kombëtar’ në Palestinë përmes Deklaratës Balfour të vitit 1917.
“Ky vazhdon të jetë thelbi i problemit: mohimi i vazhdueshëm i palestinezëve për të jetuar në barazi, liri dhe dinjitet si gjithë të tjerët”, tha Sultany.
Dhjetëra mijëra demonstrues pro-palestinezë marshuan nëpër Londër të shoqëruar nga disa grupe hebreje, që sipas lektorit të SOAS ishte një shenjë se slogani nuk mund të interpretohej si antisemitik.
