LIVE: SHBA i dërgon Iranit ‘mesazh privat’ pas sulmeve në Jemen - Houthit premtojnë “përgjigje të fortë” ndaj sulmeve të SHBA-së

Tregtia detare globale po përballet me ndërprerje të mëdha për shkak të situatës në Detin e Kuq, ku janë përfshirë rebelët Huthi të Jemenit, Shtetet e Bashkuara dhe Britania e Madhe.

Konflikti në Detin e Kuqe, që po shkaktohet kryesisht nga rebelet Huthi të Jemenit, dhe që protestojnë ndaj sulmeve izraelite në Gazë, po vazhdon, me disa sulme tjera mbi anijet komerciale nw vendet e ndryshme të botës.

Një numër i kompanive të transportit detar, si Maersk, MSC dhe Hapag-Lloyd, kanë pezulluar përkohësisht transportin e kontejnerëve të tyre të transportit përmes zonës së konfliktit, duke i detyruar anijet të shkojnë rreth Afrikës së Jugut, një rrugë më e gjatë dhe më e shtrenjtë.

Vincent Clerc, drejtor ekzekutiv i gjigantit danez të anijeve Maersk, i tha Financial Times se ndërprerjet mund të zgjasin me muaj dhe madje mund të nxisin më tej inflacionin global, raporton Euronews.

“Është e paqartë nëse po flasim për rivendosjen e kalimit të sigurt në Detin e Kuq në ditë, javë apo muaj…Kjo mund të ketë potencialisht pasoja mjaft të rëndësishme për rritjen globale”, tha Clerc.

Duhet të theksohet se kohët e fundit Britania e Madhe dhe SHBA nisën sulme ajrore kundër objektivave Huthi në Jemen, duke synuar më shumë se dhjetëra objektivash deri më tani, duke përfshirë objektet për raketa dhe dronë.

Ata thanë se durimi i tyre ka marrë fund, por Huthi-t jemenas janë të vendosur të kundërshtojnë gjithçka që mund të lidhet me Izraelin.

Çmimet e naftës reaguan ashpër ndaj këtyre goditjeve, me naftën e papërpunuar evropiane Brent që u shtrenjtua më shumë se 3 për qind të premten pasdite, duke arritur në 80 dollarë për fuçi në ICE Futures Europe.

Nafta e papërpunuar West Texas Intermediate gjithashtu u rrit me më shumë se 3 për qind në më shumë se 75 dollarë për fuçi.

Një raport i ri nga Instituti Kiel për Ekonominë Botërore thekson se tregtia globale në Detin e Kuq ra me pothuajse 1.3 për qind midis nëntorit dhe dhjetorit, për shkak të sulmeve të Huthi. Numri i kontejnerëve që qarkullojnë normalisht në zonë ka rënë me gati 70 për qind. 

Presidenti Biden thotë se SHBA-ja i ka dërguar një “mesazh privat” Iranit në lidhje me Houthi-t në Jemen, pasi SHBA kreu një sulm të dytë ndaj grupit.

“E kemi dorëzuar privatisht dhe kemi besim se jemi të përgatitur mirë”, tha ai pa dhënë detaje të mëtejshme.

Shtetet e Bashkuara thanë se sulmi i saj i fundit ishte një “veprim pasues” që synonte radarin.

Irani mohon përfshirjen në sulmet e Houthis në Detin e Kuq.

Megjithatë, Teherani dyshohet se i furnizon Houthi-t me armë dhe SHBA-të thonë se inteligjenca iraniane është kritike për t’i mundësuar ata të synojnë anijet.

Sulmet ajrore të përbashkëta MB-SHBA shënjestruan rreth 30 pozicione të Houthi-ve në orët e para të së premtes me mbështetjen e aleatëve perëndimorë, përfshirë Australinë dhe Kanadanë.

Një ditë më vonë, Komanda Qendrore e SHBA tha se kreu sulmin e saj të fundit në një vend radar Houthi në Jemen duke përdorur raketa lundrimi Tomahawk.

Sekretari i Jashtëm i Mbretërisë së Bashkuar, David Cameron, tha se Britania nuk kishte “zgjidhje” veçse të ndërmerrte veprime ushtarake kundër Houthis në Jemen, në përgjigje të sulmeve të tyre ndaj anijeve në Detin e Kuq.

Duke shkruar në Telegraph, ai tha se kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar Rishi Sunak kishte rënë dakord me një kërkesë nga SHBA për të ndihmuar me sulmet “të kufizuara dhe të synuara”.

Një zëdhënës i Houthi tha për Reuters se sulmet nuk kishin ndikim të rëndësishëm në aftësinë e grupit për të ndikuar në transportin detar.

Huthi janë një grup i armatosur nga një nën-sekt i pakicës myslimane shiite të Jemenit, Zaidët. Shumica e Jemenasve jetojnë në zonat nën kontrollin e Houthi. Si dhe Sanaa dhe veriu i Jemenit, Houthis kontrollojnë vijën bregdetare të Detit të Kuq.

Linja zyrtare e qeverisë perëndimore është se sulmet ajrore të vazhdueshme ndaj objektivave Houthi janë mjaft të ndara nga lufta në Gaza. Ata janë “një përgjigje e nevojshme dhe proporcionale” ndaj sulmeve të paprovokuara dhe të papranueshme të Houthi-ve ndaj anijeve tregtare në Detin e Kuq, thonë ata.

Në Jemen dhe në botën më të gjerë arabe ato shihen mjaft ndryshe.

Atje, ata shihen si SHBA dhe Britania e Madhe që bashkohen në luftën e Gazës në anën e Izraelit, pasi Houthi-t kanë deklaruar se veprimet e tyre janë në solidaritet me Hamasin dhe popullin e Gazës. Madje, një teori thotë se “Perëndimi po bën urdhërin e Netanyahut”.

Është ende e mundur që këto sulme ajrore të kenë një efekt ftohës për Houthis. Ata me siguri do të degradojnë kapacitetin e tyre për të sulmuar anijet në një afat të shkurtër.

Por sa më gjatë të vazhdojnë këto sulme ajrore, aq më i madh është rreziku që SHBA dhe Britania e Madhe të zhyten në një tjetër konflikt në Jemen.

Sauditëve iu janë dashur më shumë se tetë vjet për t’u larguar nga atje pasi ndërhyri në luftën civile të vendit – dhe Houthi-t tani janë më të rrënjosur se kurrë.

Rreth 15% e tregtisë globale në det kalon përmes Detit të Kuq, thotë SHBA. Kjo përfshin 8% të grurit global, 12% të naftës në det dhe 8% të gazit natyror të lëngshëm në botë.

Shtetet e Bashkuara thonë se grupi deri më tani ka tentuar të sulmojë dhe ngacmojë anijet në Detin e Kuq dhe gjirin e Adenit 28 herë.

Disa kompani të mëdha transporti kanë pushuar që nga ajo kohë aktivitetet në rajon, ndërsa kostot e sigurimit janë rritur 10 herë që nga fillimi i dhjetorit.

Londra dhe Uashingtoni e kanë mbështetur Izraelin pas sulmeve të 7 tetorit nga Hamasi, ku u vranë rreth 1300 njerëz dhe rreth 240 u morën peng.

Fushata hakmarrëse ushtarake izraelite e sulmeve ajrore dhe operacioneve tokësore kundër Hamasit në Gaza kanë vrarë 23,843 palestinezë deri më tani, sipas ministrisë së shëndetësisë të drejtuar nga Hamasi të shtunën, me mijëra të tjerë që besohet se kanë vdekur nën rrënoja.

Një zëdhënës i Houthit thotë se grupi do të ofrojë një përgjigje të fuqishme ndaj një serie të dytë, edhe pse shumë më të vogël, të sulmeve ajrore amerikane në Jemen gjatë natës.

Zëdhënësi Nasruldeen Amer i tha Al Jazeera Arabic se nuk kishte lëndime apo “dëmtime materiale” të shkaktuara nga veprimi i fundit i SHBA-së, por se do të kishte një “përgjigje të fortë, të fortë dhe efektive”.

Shtetet e Bashkuara shënjestruan një objekt radari të përdorur nga Houthis në orët e para të së shtunës me orën lokale, sipas një zyrtari amerikan, shkruan CNN.

Një operacion i përbashkët SHBA-Mbretëria e Bashkuar 24 orë më parë goditi pothuajse 30 vendndodhje të veçanta, në një përpjekje për të penguar aftësinë e Houthis për të qëlluar në korsitë ndërkombëtare të anijeve në Detin e Kuq.

Pesë luftëtarë Houthi u vranë në valën e parë të sulmeve dhe gjashtë të tjerë u plagosën, tha një deklaratë nga grupi të premten.

Sulmet, të cilat Houthi-t i përshkruan si një “agresion brutal”, nuk do ta largojnë Jemenin nga qëndrimi i tij i solidaritetit me popullin palestinez në Gaza, thanë forcat e armatosura Houthi në një deklaratë të transmetuar nga kanali televiziv Al-Masirah i drejtuar nga Houthi.

Britania mund të godasë sërish objektivat Houthi në Jemen nëse grupi rebel vazhdon të sulmojë anijet në Detin e Kuq, ka sugjeruar sekretari i jashtëm, përcjell Bota sot.

Cameron paralajmëroi se luftëtarët e lidhur me Iranin mund të rrisin çmimet në Britani nëse lejohen të bllokojnë kalimin e anijeve me kontejnerë në rrugën e ngarkuar tregtare.

SHBA-ja goditi një vend tjetër në Jemen herët të shtunën pasi Houthis u zotuan të hakmerreshin për sulmin bombardues të kryer nga amerikanët dhe RAF një ditë më parë.

Duke shkruar në Sunday Telegraph, Lord Cameron tha se veprimi i përbashkët "do të ketë shkuar në njëfarë mënyre për të degraduar aftësitë Houthi të ndërtuara me mbështetjen iraniane".

Ai argumentoi se mosveprimi do të ishte pranim që sulmet e Houthi-ve mund të "mbyllnin praktikisht një korsi jetike detare me pandëshkueshmëri relative".

“Nëse Houthi-t e mohojnë këtë kalim te anijet, zinxhirët jetik të furnizimit kërcënohen dhe çmimet do të rriten në Britani dhe në mbarë globin”, tha ai.