Në vitin 2005, të gjitha vendet e OKB-së morën një përgjegjësi të veçantë për të mos harruar gjenocidin e hebrenjve të Evropës. Shtetet anëtare premtuan të shënojnë dhe kujtojnë viktimat e Holokaustit dhe jo më pak t'u mësojnë brezave të rinj këtë histori.
Se makthi i një shoqëri të madhe veçon një grup njerëzish për të shkatërrua, nuk duhet të kthehet, por ka arsye për të besuar ajo ditë nuk ka pasur një pjesëmarrje më të keqe sesa në këtë vit. Është fyese për hebrenjtë, dhe për të gjithë ne të tjerët.
Për ta, sjellja e Izraelit tani mund të jetë krimi më i madh, prandaj data dhe dita nuk është zgjedhur rastësisht,sepse
ka fuqi të mëdha shpërthyese simbolike me ditën kur rusët goditën portat e Aushvicit në vitin 1945 dhe liruan disa të mbijetuar të kampit kryesor të shfarosjes së Gjermanisë naziste. Deri atëherë, nazistët kishin arritur të qëllonin, të vrisnin nga uria, të vrisnin dhe të kishin gaz më shumë se një milion njerëz. Shumica prej tyre hebrenj evropianë, por edhe dhjetëra mijëra johebrenj polakë, romë dhe robër lufte sovjetike. Mbi një milion hebrenj humbën jetën këtu, në dhëmbëzën më të madhe të makinës së vdekjes industriale naziste. Pesë milionë të tjerë u vranë në kampe të tjera, ose thjesht u ekzekutuan nga një plumb në qafë jashtë fshatit ku jetonin.
Gjashtë milionë hebrenj u vranë nga ardhja e Adolf Hitlerit në pushtet në Gjermani, nga 1933 deri në fund të luftës në 1945. Pothuajse 1400 njerëz çdo ditë. Një person vritej çdo minutë për 12 vjet, vetëm se ishin hebrenj….)
Për fat të mirë, NRK ende e merr shumë seriozisht punën e saj si transmetues publik dhe tani ka transmetuar dhe vënë në dispozicion për transmetim serialin dokumentar të Ken Burns "SHBA dhe Holokausti". Ajo bën një përshtypje të fuqishme në ritregimin e saj se sa vende u mundën nga hebrenjtë e dëshpëruar. 340,000 hebrenj gjermanë dhe austriakë u larguan nga regjimi nazist. 300,000 prej tyre aplikuan për azil në Shtetet e Bashkuara, por shumica u refuzuan.
Edhe në Konferencën Evian, në Francë në verën e vitit 1938, kur u takuan 32 vende për të diskutuar problemin e refugjatëve hebrenj, vetëm Republika Domenikane ra dakord të pranonte më shumë hebrenjë!
Ministria Mbretërore Norvegjeze e Drejtësisë kishte frikë nga një "problem në rritje hebre". Norvegjia e Partisë Laburiste refuzoi gjithashtu persekutimin racor si bazë për lejet e qëndrimit, historia është e turpshme.
Vetëm pas Kristallnacht në nëntor 1938, kur persekutimi i hebrenjve shpërtheu në një orgji popullore urrejtjeje, u kuptua serioziteti nga bota e jashtme, përderisa një mijë sinagoga u dogjën, dyqane, shtëpi dhe prona të panumërta hebreje u plaçkitën, qindra hebrenj u vranë dhe dhjetëra mijëra të arrestuar. Nazistët e kuptonin fjalë për fjalë kur flisnin për largimin e hebrenjve nga Evropa. Në serinë e Burns, tregohet reagimi i Presidentit Roosevelt. Asnjëherë më parë një president amerikan nuk kishte përdorur fjalë të tilla mallkuese, shkruajnë gazetat. Roosevelt shprehu tronditjen dhe paaftësinë për të besuar se "diçka e tillë mund të ndodhte në shekullin e 20-të".
Sot, shumë thonë se vështirë se mund ta besojnë atë që po ndodh në Gaza në shekullin e 21-të. Që nga sulmi kundër Izraelit më 7 tetor, 26,000 palestinezë janë vrarë në Gaza. 234 çdo ditë. 10 çdo orë. "Ne jemi përballë një krimi pa emër", tha Winston Churchill për persekutimin nazist të hebrenjve në vitin 1941. Tani është Izraeli ai që akuzohet për gjenocid, për krimin që katastrofa e vetë hebrenjve i dha emër, një pretendim lëndues dhe fyes për Izraelin i cili tani është sjellë para ligjit ndërkombëtar nga Afrika e Jugut. Kjo duhet të vërtetohet nëse Izraeli qëndron pas "akteve të kryera me qëllim të shkatërrimit, tërësisht ose pjesërisht, një grup kombëtar, etnik, racor ose fetar". Të premten, u bë e qartë se çështja do të dërgohej në gjykatë dhe një sërë kërkesash iu drejtuan Izraelit për të kufizuar dëmin e luftës dhe për të shmangur një gjenocid. Hiqen paralele midis nazistëve dhe veprimeve të Izraelit - shtetit hebre.
Krahasime të neveritshme apo jo, bëhen tani ndaj holokaustit për të shëndërrua në një mjegull të historisë. Një sondazh i kryer në një sërë vendesh tregon se njohuritë po përkeqësohen dhe se qëndrimet po ndryshojnë me shpejtësi. Gjysma e amerikanëve nën 40 vjeç nuk e dinë emrin e një kampi të vetëm përqendrimi. Shumica e tyre gjithashtu nënvlerësojnë shkallën e katastrofës dhe dy nga dhjetë besojnë se vetë hebrenjtë shkaktuan Holokaustin. 12 për qind e holandezëve besojnë se Holokausti është një mit ose shumë i ekzagjeruar, ndërsa gjashtë në dhjetë britanikë mendojnë se më pak kujdesen për Holokaustin se më parë.
Me çdo brez të ri, Lufta e Dytë Botërore dhe persekutimi i hebrenjve bëhen një realitet gjithnjë e më i largët.Dëshmitarët e kohës, ata që kanë qenë në gjendje të tregojnë për përvojat e tyre, të gjithë kanë ikur. Por kanë lindur luftëra të reja. Vuajtje të reja, refugjatë të rinj. Tragjedi të reja, fatkeqësi të reja. Historitë e reja, të cilat ne të gjithë mund t'i shohim, shpalosen me të gjithë tmerrin e tyre të përgjakur drejtpërdrejt në TV, dhe kështu mbishkruajmë të vjetrën me ngjyrat bardh e zi…..)
Hebrenjtë në mbarë botën janë të shqetësuar për rritjen e antisemitizmit dhe mungesën e njohurive. Të gjithë duhet të shqetësohemi për këtë zhvillim. Hebrenjtë norvegjezë raportojnë ndryshime në qëndrime, trazira më të mëdha dhe pesimizëm për të ardhmen si pakicë. Është përgjegjësi e shoqërisë në përgjithësi të ngrihet kundër harresës. Por është e pamundur të pranohet që gjeneratat e reja dhe udhëheqësit e së ardhmes nga mbarë bota insistojnë t’a lidhin Izraelin,(hebrenjtë), me luftën kundër një popullsie civile të pambrojtur, përderisa Izraelin nuk e shiqojnë si viktimë, por si agresor.
Izraeli kishte të drejtë të qartë për të mbrojtur veten pas sulmit të Hamasit ndaj civilëve të pafajshëm izraelitë më 7 tetor, por kufijtë moralë janë tejkaluar në Gaza. Shpirti i Izraelit është në lëvizje dhe simpatia dhe kujdesi i gjatë intuitiv ndërkombëtar është në lojë, kjo është një fatkeqësi e re çifute.
