LIVE: Nuk ndalen sulmet e Rusisë, Putin befason me dekretin e fundit – ‘godet’ asetet amerikane!

Moska do të hakmerret ndaj objekteve të Britanisë së Madhe, nëse armët britanike përdoren nga Ukraina për sulme brenda territorit rus, tha të enjten zëdhënësja e Ministrisë së Jashtme të Rusisë, Maria Zakharova.

Zakharova tha për gazetarët se objektet britanike “brenda territorit të Ukrainës dhe përtej kufijve të saj” mund të goditen në një skenar të tillë.

Ajo e përsëriti paralajmërimin që Moska e bëri në fillim të këtij muaji, pasi sekretari i Jashtëm britanik, David Cameron, tha se Ukraina mund t’i përdorë armët britanike kundër objekteve brenda Rusisë, nëse dëshiron.

“Ukraina e gëzon atë të drejtë. Sikurse Rusia që po sulmon brenda Ukrainës, mund ta kuptoni lehtë pse Ukraina e ndien nevojën për t’u siguruar se po e mbron veten”, tha Cameron gjatë një vizite në fillim të majit.

Rusia reagoi me zemërim ndaj deklaratave të Cameron dhe i përmendi ato si arsyeje pse ka vendosur të mbajë stërvitje këtë muaj, për të simuluar lëshimin e raketave taktike bërthamore.

Përmes një lëvizjeje reciproke, presidenti rus, Vladimir Putin, më 23 maj nënshkroi një dekret që i mundëson shtetit të tij të përdorë asetet, letrat me vlerë dhe pronat që i përkasin Shteteve të Bashkuara apo shtetasve amerikanë, që gjenden në Rusi.

Këto asete, sipas dekretit, do të përdoren për të kompensuar dëmet e shkaktuara nga konfiskimi i aseteve dhe pronave të pasanikëve rusë dhe Bankës Qendrore ruse në SHBA.

Muajin e kaluar presidenti amerikan, Joe Biden, nënshkroi një ligj që i mundëson Uashingtonit të konfiskojë rreth 5 miliardë dollarë asete ruse në SHBA. Ky legjislacion është përfshirë në paketën e ndihmës që SHBA-ja i ka dhënë Ukrainës, Izraelit dhe Tajvanit.

Edhe Bashkimi Evropian ka miratuar një vendim që i mundëson bllokut evropian të përdorë asetet e ngrira të Bankës Qendrore ruse, që gjenden në BE.

Brukseli ka thënë se përfitimet nga këto asete do të përdoren për të ndihmuar ushtrinë e Ukrainës, e cila po përballet me pushtimin e nisur nga Rusia më 2022.

Rreth 210 miliardë euro në asete që i përkasin Bankës Qendrore të Rusisë janë ngrirë nga BE-ja.Kjo shumë vlerësohet se gjeneron interes prej rreth 3 miliardë eurosh në vit./rel

Gati 11,000 njerëz janë detyruar të largohen nga shtëpitë e tyre në rajonin Kharkiv të Ukrainës verilindore që nga fillimi i ofensivës tokësore ruse në rajonin kufitar më 10 maj.

“Në total, 10,980 njerëz janë evakuuar,” tha Oleg Sinegubov, guvernatori i Kharkiv, në një postim në Telegram, ndërsa shtoi se sot një sulm rus në zonë shkatërroi infrastrukturën politike, duke plagosur të paktën 9 persona.

Mijëra njerëz u larguan nga shtëpitë e tyre pasi ushtria ruse mori në kontroll disa fshatra kufitare ndërsa nisi ofensivën e saj të befasishme drejt Liptsi dhe Bovchansk, duke detyruar Kievin të dërgonte përforcime.

“Luftimet vazhdojnë në rajonin Vovchansk, një qytet që kishte rreth 18,000 banorë para luftës dhe është vetëm pesë kilometra larg kufirit, tha shtabi i përgjithshëm.

Ukraina po përparon gjithashtu kundër agresionit rus në rajon, tha të martën në një deklaratë presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky.

Javën e kaluar, Zelensky tha mund të jetë “vala e parë” e një ofensive më të gjerë, që synon kryesisht përpjekjen për të marrë kontrollin e Kharkiv, qytetin e dytë më të madh të Ukrainës.

Kharkiv, ndërsa në fshatin Rig të Ukrainës dy janë vrarë dhe të tjerë janë varrosur nën rrënoja.

Siç raportohet, rusët kanë bombarduar Kharkivin nga ajri dhe si pasojë 12 persona janë plagosur.

Shpërthim ka pasur edhe në veri të qytetit në një zonë banimi, ku u plagosën 11 persona dhe u dëmtuan ndërtesa banimi.

Mes të plagosurve kishte edhe kalimtarë dhe banorë të objektit, shkruan euronews.

Ndërkohë, rusët i kanë shtuar sulmet edhe në Rig të Donetskut ku kanë mbetur të vrarë dy persona dhe janë plagosur dy të tjerë.

Autoritetet kanë njoftuar se ushtria ruse e ka goditur vendbanimin me një raketë Iskander nga e cila ka mbetur nën rrënoja një djalosh 10 vjeçar.

Kreu i policisë rajonale të Donetskut, Ruslan Osypenko, njoftoi se tani 10 vjeçari po trajtohet për plagët e marra në spital.

Ndryshe, në qershor pritet të mbahet Samiti i Paqes në Zvicër, që sipas presidentit ukrainas, Volodymyr Zelensky, është një shans për t’i kthyer mbrojtjen e plotë çdo kombi.

“Samiti ynë i paqes dhe pjesëmarrja e liderëve botërorë mund të rivendosin efektivitetin e plotë të Kartës së OKB-së dhe t’i kthejnë mbrojtjen e plotë çdo kombi”, tha Zelensky drejtuar qytetarëve ukrainas.

Rusia nuk është e ftuar në samit, ndërsa Austria, Shqipëria, Kili dhe Mozambiku janë shtetet e fundit kanë konfirmuar pjesëmarrjen.

Nëse kushtet do të ishin normale dhe jo kohë lufte, një mandat i ri pesëvjeçar për presidentin ukrainas do të fillonte më 21 maj. Duke pasur parasysh gjendjen e luftës dhe pamundësinë e mbajtjes së zgjedhjeve, që ligjërisht, duhet të kishte qenë në mars 2024, presidenti aktual ukrainas deri në njoftimin e mëtejshëm mbetet Volodymyr Zelensky. Por a është ai ende kreu legjitim i shtetit apo, siç thonë në Moskë, "një president pa legjitimitet". Siç e formuloi Instituti Social i Ligjit Zgjedhor për nevojat e Kremlinit, raporton “Vedomosti i Moskës”, Zelensky është "një person që vepron në emër të presidentit”. A ka pasur një krizë kushtetuese apo Rusia thjesht po e përdor këtë situatë për të komplikuar më tej skenën politike të Ukrainës, por edhe për të gjetur një justifikim që përmendet tashmë në Kremlin dhe mediat pro-regjimit, se "me kë mund të negocionim paqen" sepse Ukraina nuk ka president legjitim. Portali i pavarur rus Meduza beson se të gjitha diskutimet për "paligjshmërinë" e Zelenskyt janë vetëm një përpjekje e autoriteteve ruse për të destabilizuar më tej situatën në Ukrainë.

Propaganda ruse

“Është e vështirë të thuhet nëse Rusia mund të bëjë diçka në nivelin e politikës së brendshme të Ukrainës. Por propaganda ruse po përpiqet të shkaktojë një lloj pakënaqësie në Ukrainë përmes kanaleve TikTok dhe Telegram”, shkruan Meduza. Skifterët kryesorë të Kremlinit, Sergei Lavrov dhe luftënxitësi famëkeq Dmitry Medvedev, menjëherë dolën duke thënë se "Zelensky nuk ka më legjitimitet" dhe nuk dihet se kush e përfaqëson Ukrainën tani. Duhet pranuar se Vladimir Putin ishte disi më i rezervuar kur foli për këtë në Pekin në takimin me liderin kinez Xi Jinping. Mediat ruse pro Kremlinit tashmë po shkruajnë se "tani nuk kanë me kë të flasin", dhe siç raporton Ria Novosti, legjitimiteti i një marrëveshje është i diskutueshëm nëse nënshkruhet nga një president jolegjitim. Megjithatë, Rusia e ka refuzuar vazhdimisht Zelenskyn si një "bashkëbisedues të barabartë", duke hedhur poshtë legjitimitetin e tij më parë. Por në Kiev, ata "nxorën" nenin 108 të kushtetutës, sipas të cilit "presidenti kryen detyrat e tij derisa të zgjidhet një president i ri".

Garancia nga Perëndimi

Megjithatë, shkencëtari politik rus Igor Shishkin nga Instituti për Shtetet Post-Sovjetike tha për Vedomosti se "pavarësisht nga humbja e legjitimitetit" Zelensky do të vazhdojë të pranohet dhe të perceptohet si presidenti ukrainas në botë dhe se nuk do të ketë ndryshime thelbësore. “Zelensky do të vazhdojë të jetë një kundërshtar dhe armik i Rusisë, ai do të vazhdojë të jetë një partner për Perëndimin, dhe dyshoj shumë se vendet e treta do të refuzonin ta njohin atë, nëse asgjë tjetër të paktën për shkak të marrëdhënieve ose presionit nga Perëndimi”, tha Shishkin. Në Ukrainë dhe në Perëndim, legjitimiteti i Zelensky nuk vihet në dyshim. Edhe pse "ylli" i Zelenskiy është errësuar deri diku dhe ai nuk është më një "i dashur i botës" siç ishte në fillim të luftës, të gjithë janë në fakt të vetëdijshëm se në në këto rrethana nuk ka zgjidhje tjetër veçse ai të vazhdojë të jetë në krye të shtetit, si përfaqësuesi legjitim i tij dhe për momentin nuk diskutohet për shkarkimin  e tij.

“Vdekja” e negociatave

Sipas portalit të pavarur rus “Meduza”, në parlamentin ukrainas Verkhovna Rada "nuk ka grupe përfaqësuesish me ndikim dhe as potencial politik që do të donin seriozisht të sfidonin legjitimitetin e presidentit", si në këtë moment, veçanërisht kur situata në fushën e betejës është shumë e tensionuar dhe rusët kanë arritur disa suksese ushtarake, njerëzit nuk mendojnë të shkojnë në protesta për shkak të zgjedhjeve. Dhe sondazhet treguan se vetëm rreth 15 për qind e ukrainasve mbështetën mbajtjen e zgjedhjeve pavarësisht nga situata e luftës.. Por Putin, raporton agjencia ruse e regjimit TASS, ka thënë tashmë se "takimi zviceran pa Rusinë është një letër e vdekur" dhe se Moska nuk do të pajtohet me "një ultimatum, sado masiv".  Gjithsesi, lufta vazhdon, Zelensky është ende lider i Ukrainës dhe bisedimet e paqes nuk janë ende në horizont.

Lëvizja e njëanshme e Moskës kundër Evropës dhe NATO-s ka trazuar sërish ujërat në një botë aspak të qetë. Rusia në fakt ka vendosur të zgjerojë ujërat territoriale të vendit në Detin Baltik pranë kufirit me Lituaninë dhe Finlandën. Sipas “Mosow Times”, lajmi vjen nga një projekt-dekret i qeverisë i publikuar në internet. Gjatë ditës, një burim mohoi lajmin dhe kudo u përhap një mister. Faqja e internetit të qeverisë ruse tani është e paarritshme dhe lajmi është hequr. Kjo hap disa hipoteza, dikush mund ta ketë publikuar gabimisht, ose nuk ishte një version përfundimtar. Sipas asaj që shkruan “Moscow Times”, Rusia ka vendosur të shpallë ujërat e saj territoriale një pjesë në lindje të Gjirit të Finlandës, jo shumë larg qyteteve Baltiysk dhe Zelenogradsk pranë rajonit të Kaliningradit.

Ndryshimi i kufijve

Vendimi i njëanshëm sjell kështu një ndryshim në koordinatat gjeografike që përcaktojnë pozicionin e linjave që lejojnë identifikimin dhe matjen e shtrirjes së detit territorial të Federatës Ruse, si dhe të zonës ngjitur me bregdetin dhe ishujt. Përgjatë kufirit me Finlandën , e cila kohët e fundit iu bashkua Aleancës Atlantike, Moska ka shënjestruar zonën e ishujve Jahi, Sommers, Hollandë, Rodsher, Maly Tyuters, Vigrund, por mbi të gjitha zonën e hyrjes veriore të lumit Narva.. Megjithatë, me Lituaninë, zonat që i nënshtrohen rishikimit janë Pështyma Curonian, zonat e Kepit Taran, Kepi në jug të Kepit Taran dhe Spit Baltik. Hartat e ministrisë shpjegojnë se koordinatat aktuale, të përcaktuara me një dekret të BRSS të vitit 1985, "nuk korrespondojnë plotësisht me situatën aktuale dhe se pikat aktuale bazohen në hartat e lundrimit detar në shkallë të vogël "dhe se këto harta, që datojnë në vitet pesëdhjetë vite më parë" nuk e lejojnë të përcaktojmë kufirin e saktë të Rusisë."

Tërheqja e Rusisë

Gjatë ditës, burimet diplomatike-ushtarake u tërhiqeshin pjesërisht. Një zyrtar bëri të ditur se Moska nuk do të rishikojë gjerësinë e ujërave të saj territoriale. “Nuk ka pasur dhe nuk ka asnjë qëllim për të rishikuar gjerësinë e ujërave territoriale në Balltik”, tha burimi për agjencitë ruse. Ndryshimi i mundshëm i propozuar nga Ministria ruse e Mbrojtjes vjen në një klimë të nxehtë në marrëdhëniet midis Rusisë dhe NATO-s. Dje Federata njoftoi fillimin e manovrave të para që do të çojnë në një provë atomike jo shumë larg kufijve me Ukrainën. Për javë të tëra, Moska ka nisur një kundërofensivë përgjatë frontit të Kharkivit, ndërsa mbrapa dhe mbrapa mes Kievit dhe bllokut perëndimor vazhdon për dërgimin e armëve të reja dhe mbi të gjitha mundësinë që ushtria ukrainase të përdorë furnizimet e NATO-s për të goditur në tokën ruse. Një vijë e kuqe që administrata Biden e ka vendosur që në fazat e hershme të konfliktit.

Rindezja e konfliktit

Zgjedhja e njëanshme për të rishikuar kufijtë në zonën e Kaliningradit rindez tërheqjen e luftës me NATO-n pas hyrjes së Finlandës dhe Suedisë në Aleancë. Por mbi të gjitha e detyron NATO-n të zhvendosë vëmendjen e saj më në veri sesa kuadrati ukrainas. Për disa kohë, zona e Balltikut ka qenë në qendër të përgjimeve të vazhdueshme ajrore midis luftëtarëve të Moskës dhe atyre të Perëndimit. Jo vetem. Kufiri i gjatë që ndan Rusinë dhe Finlandën ka qenë prej kohësh në qendër të një tërheqjeje lufte midis Helsinkit dhe Moskës. Në fillim të marsit, Kryeministri i Finlandës, Petteri Orpo, shpjegoi se si Kremlini ishte gati të vendoste trupa dhe sisteme të avancuara ushtarake jo shumë larg kufirit. Përveç kësaj, autoritetet e Helsinkit kanë nisur një plan për të rishikuar menaxhimin e kufirit për të zvogëluar hyrjen e emigrantëve të paligjshëm nga Rusia. Është interesant fakti se paralelisht me këto informacione është publikuar të mërkurën një intervistë e Komandantit Suprem të Forcave të Armatosura Suedeze Micael Byden për rrjetin mediatik gjerman RND, në të cilën ai ka folur për synimet ruse në Detin Baltik. Ai vlerësoi se presidenti rus Vladimir Putin mund të aspirojë të dominojë Detin Baltik dhe se ia ka “vënë syrin” ishullit suedez Gotland.

Letonia do të ndajë gjashtë milionë euro (gati 6.5 milionë dollarë) në vitin 2024 për të mbështetur zhvillimin e infrastrukturës në Ukrainë, njoftoi qeveria ukrainase përmes portalit të saj të internetit më 22 maj.

Një delegacion letonez, i kryesuar nga Ministri i Ekonomisë Viktors Valainis, u takua me përfaqësues të Ministrisë së Infrastrukturës së Ukrainës për të diskutuar forcimin e lidhjeve ekonomike midis dy vendeve.

Në veçanti, delegatët diskutuan zhvillimin e rrugëve logjistike, rritjen e transportit nëpërmjet porteve baltike, rritjen e eksporteve të produkteve të Ukrainës dhe përmirësimin e transportit hekurudhor dhe rrugor.

"Ne jemi mirënjohës për ndihmën e dhënë Ukrainës nga Republika e Letonisë që në ditët e para të pushtimit në shkallë të gjerë," tha ministri në detyrë i Infrastrukturës Vasyl Shkurakov.

“Tashmë kemi një sërë zhvillimesh të përbashkëta në bashkëpunimin e transportit që jo vetëm do të rrisë potencialin eksportues të shtetit, por edhe do të stimulojë zhvillimin ekonomik të të dy vendeve. Fjala është për rrugët transitore, infrastrukturën hekurudhore dhe rrugore, si dhe perspektivat për bashkëpunim në fushën e trafikut ajror”.

Trupat ukrainase shkatërruan një avion sulmues rus Su-25 pranë Pokrovsk në Donetsk Oblast më 22 maj, tha Shtabi i Përgjithshëm i Forcave të Armatosura të Ukrainës në një përditësim operacional.

Ky është avioni i pestë rus Su-25 që Ukraina ka rrëzuar këtë muaj.

Su-25 i projektuar nga sovjetikët, i mbiquajtur "Frogfoot" nga NATO, është një avion sulmues tokësor i blinduar rëndë që ofron mbështetje të ngushtë ajrore për trupat tokësore ruse. Avioni ndihmon Rusinë të kryejë sulme intensive në seksione të shumta të frontit lindor, i cili mbulon pjesën më të madhe të Oblastit të Donetskut.

“Sipas informacioneve të disponueshme, trupat ukrainase shkatërruan një avion sulmues rus Su-25”, njoftoi Shtabi i Përgjithshëm.

Në njoftim thuhej se luftimet vazhdojnë të jenë intensive në sektorin e Pokrovsk të Oblastit Donetsk, ku u shkatërrua avioni i fundit rus.

“Numri i sulmeve në sektorin e Pokrovsk u rrit në 25”, njoftoi Shtabi i Përgjithshëm.

"Në veçanti, armiku po përpiqet të depërtojë në formacionet tona luftarake me grupe sulmi dhe pajisje. Situata mbetet e tensionuar, me nëntë angazhime luftarake ende në vazhdim."

Ukraina pretendoi më parë se shkatërroi Su-25 më 4 maj, 11 maj, 13 maj dhe 18 maj. Shtabi i Përgjithshëm tha më 18 maj se Rusia ka humbur mbi 350 avionë që nga nisja e pushtimit në shkallë të plotë.

Kyiv Independent nuk mundi të verifikonte në mënyrë të pavarur këto shifra.

Polonia po shqyrton nëse do të përfshijë mbrojtjen e saj ajrore në rrëzimin e raketave ruse mbi territorin ukrainas, tha zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme polake Pawel Wronski për Ukrinform më 22 maj.

Presidenti Volodymyr Zelensky tha në një intervistë me Reuters më 20 maj se aleatët perëndimorë, përfshirë Poloninë, mund të ndërhyjnë më drejtpërdrejt në mbrojtjen e Ukrainës duke rrëzuar raketat ruse.

Wronski iu përgjigj deklaratës së Zelensky në komentet për Ukrinform, duke thënë se qeveria polake po diskuton aspektet teknike dhe ligjore të një lëvizjeje të tillë.

“Kjo çështje po shqyrtohet nga pikëpamja juridike dhe teknike, por nuk ka vendime për këtë çështje”, tha Wronski.

Wronski tha se Ukraina i ishte afruar Polonisë për të propozuar iniciativën e mbrojtjes ajrore.

Një raketë ruse hyri në hapësirën ajrore polake gjatë një sulmi masiv ajror të nisur kundër Ukrainës më 24 mars. Raketa qëndroi në ajrin polak për 39 sekonda. Sipas Wronskit, qeveria polake ka diskutuar pasojat ligjore të rrëzimit të raketave ruse që nga ky incident.

Wronski sqaroi se Polonia nuk po shqyrton transferimin e asnjë prej njësive të saj të mbrojtjes ajrore në Ukrainë.

"Nuk ka asnjë diskutim për këtë në Poloni. Nuk ka asnjë mundësi që sistemi polak i mbrojtjes ajrore të jetë jashtë kufijve të vendit," tha ai.

Presidenti rumun Klaus Iohannis deklaroi se furnizimi i një sistemi Patriot në Ukrainë duhet të miratohet nga Këshilli i Lartë i Mbrojtjes Kombëtare dhe nuk duhet të komprometojë mbrojtjen ajrore të Rumanisë.

Ai theksoi se kjo çështje nuk do të diskutohet publikisht, por përkundrazi privatisht me ekspertë ushtarakë dhe Këshillin e Lartë, njoftoi më 22 maj kanali rumun i lajmeve Digi24.

Iohannis tha se furnizimi i një sistemi Patriot vjen me kompleksitete të shumta logjistike dhe ligjore.

"Edhe nëse Rumania më në fund bën disa lëshime, ajo duhet të marrë diçka në këmbim. Përndryshe, asgjë nuk do të ndodhë," tha Iohannis.

Kryeministri rumun Marcel Ciolacu më vonë vuri në dukje se pavarësisht sfidave në sigurimin e një sistemi Patriot në Ukrainë, është ende e mundur.

Rumania nënshkroi një marrëveshje në 2017 për të marrë sistemet Patriot, por deri më tani ka vetëm një që është funksional.

Sipas presidentit Volodymyr Zelensky, Ukraina ka nevojë për 25 Patriotë për të mbrojtur vendin nga sulmet ruse, por ministri i Jashtëm Dmytro Kuleba tha se ai për momentin është i fokusuar në sigurimin e shtatë për të mbrojtur qytetet më të mëdha të Ukrainës.