Drejtoresha ekzekutive e Programit të Kombeve të Bashkuara për Mjedisin - UNEP Inger Andersen ka paralajmëruar se koha e krizës klimatike “është këtu”, ndërsa vite të tëra mosveprimi kërcënojnë të arrijnë vendet në mbarë botën.
Sipas saj shansi për të kufizuar ngrohjen globale në 1.5 gradë Celsius është "praktikisht zero" në tendencat aktuale.
"Koha e krizës klimatike është këtu. Ne kemi nevojë për mobilizim global në një shkallë dhe ritëm të paparë më parë - duke filluar që tani, përpara raundit tjetër të premtimeve për klimën," tha Andersen.
Raporti i këtij viti të hendekut të shkarkimeve zbulon se emetimet e gazeve serrë në vitin 2023 ishin më të lartat në rekord. Më shqetësuese, shkalla e rritjes qe nga 2022 ishte gati dy herë më e shpejtë se në dekadën para COVID.
Kjo vjen pavarësisht dekadave të bisedimeve për klimën dhe një bum në energjinë e erës dhe diellore.
Analiza zbulon se trajektorja aktuale në emetimet e karbonit e vendos botën në rrugën e ngrohjes potencialisht katastrofike prej 3.1 gradë Celsius këtë shekull - krahasuar me kohërat para-industriale.
Ndërsa emetimet në shumë vende të pasura, përfshirë Britaninë e Madhe, SHBA dhe BE kanë arritur kulmin, ato nuk po bien aq shpejt sa për të kompensuar emetimet në rritje të shpejtë në vende si Kina, India, Indonezia, Arabia Saudite dhe Vietnami.
Raporti u kërkon vendeve që takohen në samitin e OKB-së për klimën muajin e ardhshëm në Baku - Azerbajxhan, të dalin përpara me angazhime për uljen e emetimeve që nuk vazhdojnë të injorojnë marrëveshjen e Parisit më 2015.
Marrëveshja e Parisit, e nënshkruar nga 196 vende, u zotua të kufizojë ngrohjen globale nën 2 gradë Celsius mbi nivelet para-industriale dhe të përpiqet të parandalojë rritjen e saj përtej 1.5 gradë Celsius.
Analiza e UNEP-it e angazhimeve aktuale për reduktimin e karbonit zbulon se vetëm një vend, Madagaskari, ka paraqitur një shtet më ambicioz që nga viti i kaluar dhe vetëm një pjesë e vogël janë mjaftueshëm ambicioze për të ngadalësuar ngrohjen globale.
Nëse të gjitha premtimet aktuale do të zbatoheshin plotësisht, bota do të vazhdonte të ngrohej midis 2.6-2.8 gradë Celsius këtë shekull.
Duke qenë se shumë vende, përfshirë Britaninë e Madhe, nuk kanë zbatuar ende politika për të përmbushur plotësisht objektivat e tyre, trajektorja aktuale e çon botën më pranë një ngrohjeje potencialisht katastrofike prej 3.1 gradë Celsius.
"Projeksionet e ngrohjes qendrore tregojnë se mundësia për të kufizuar ngrohjen globale në 1.5 C do të ishte praktikisht zero," përfundon raporti.
Një analizë e kostos së masave për të reduktuar emetimet zbulon se ka potencial teknik për shkurtimin e 31 gigatonë gazra serrë deri 2030 - rreth gjysma e totalit të emetuar globalisht më 2023 dhe 41 gigatonë deri 2035.
Kjo "përpjekje masive" për të vendosur prodhimin e energjisë elektrike me karbon zero, si era dhe dielli, dhe tendencat e kundërta të shpyllëzimit, do të kapërcejë hendekun e nevojshëm për ta rikthyer botën në rrugën e duhur për të mbajtur ngrohjen nën 1.5 gradë Celsius.
Shkurtimet e emetimeve duhet të jenë 7.5% më të pjerrëta çdo vit deri më 2035 për të arritur 1.5 gradë Celsius dhe 4 për qind në vit për të mbajtur në 2 gradë Celsius. /SkyNews
