Gjykata Ndërkombëtare Penale (ICC) lëshoi urdhërarrest për kryeministrin izraelit, Benjamin Netanyahu dhe ish-ministrin e Mbrojtjes, Yoav Gallant, për krime të dyshuara lufte në Gaza.
Gjykata tha në një deklaratë se Netanyahu dhe Gallant “secili mbajnë përgjegjësi penale” për “krimin e urisë si një metodë lufte; dhe krimet kundër njerëzimit si vrasje, persekutim dhe akte të tjera çnjerëzore”.
Zyra e Netanyahut i përshkroi akuzat në një deklaratë si “gënjeshtra absurde dhe të rreme” dhe tha se gjyqtarët që lëshuan urdhërarrestin ishin “të motivuar nga urrejtja antisemitike ndaj Izraelit”.
Teorikisht, urdhërarresti i ICC-së nënkupton që Netanyahu dhe Gallant mund të arrestohen nëse udhëtojnë në ndonjë nga më shumë se 120 vendet që janë anëtarë në gjykatë.
Por disa qeveri në Evropë kanë sinjalizuar tashmë se mund të mos arrestojnë liderin izraelit nëse ai shkel në tokën e tyre.
Politico ka listuar vendet evropiane që janë zotuar të prangosin Netanyahun – dhe ato ku ai mund të jetë ende i mirëpritur.
Do ta arrestojë: Holanda
Ministri i Jashtëm holandez Caspar Veldkamp tha se Holanda do të respektojë urdhrin e ICC-së dhe do ta arrestojë Netanyahun nëse ai hyn në vend.
“Holanda zbaton Statutin e Romës njëqind për qind”, tha ai, duke iu referuar traktatit themelues të gjykatës me bazë në Hagë.
Veldkamp kishte planifikuar të vizitonte Izraelin javën e ardhshme, por udhëtimi i tij u ndërpre nga ministri i Jashtëm izraelit Gideon Sa’ar për komentet e tij në mbështetje të vendimit.
Do ta arrestojë: Irlanda
Kryeministri irlandez Simon Harris u përgjigj “Po, absolutisht”, kur u pyet nëse Irlanda do ta arrestonte Netanyahun.
“Ne mbështesim gjykatat ndërkombëtare dhe zbatojmë urdhërat e tyre”, tha ai.
Do ta arrestojë: Belgjika
“Lufta kundër mosndëshkimit kudo ku kryhen krime është një prioritet për Belgjikën, e cila mbështet plotësisht punën e ICC”, tha ministria e Jashtme e Belgjikës.
“Ata që janë përgjegjës për krimet e kryera në Izrael dhe Gaza duhet të ndiqen penalisht në nivelin më të lartë, pavarësisht se kush i ka kryer ato”, shtoi ministria.
Do ta arrestojë: Spanja
“Spanja respekton vendimin e Gjykatës Ndërkombëtare Penale dhe do të respektojë angazhimet dhe detyrimet e saj në lidhje me Statutin e Romës dhe ligjin ndërkombëtar”, thanë zyrtarët qeveritarë për mediat spanjolle.
Ministrja spanjolle e Punës Yolanda Díaz gjithashtu përshëndeti vendimin e ICC, duke thënë se Madridi është gjithmonë “në anën e drejtësisë dhe ligjit ndërkombëtar”.
“Gjenocidi i popullit palestinez nuk mund të mbetet i pandëshkuar”, shtoi ajo.
Do ta arrestojë: Austria
Ministria e Jashtme e Austrisë e quajti vendimin e ICC-së “krejt të pakuptueshëm”.
Megjithatë, tha se autoritetet nuk do të kishin zgjidhje tjetër veçse të arrestonin Netanyahun.
Ministri i Jashtëm austriak Alexander Schallenberg e quajti vendimin si “absurd”, por shtoi se “e drejta ndërkombëtare është e panegociueshme dhe zbatohet kudo”.
Do ta arrestojë: Sllovenia
“Sllovenia respekton vendimin e ICC-së në lidhje me urdhërarrestet për krime të dyshuara lufte dhe krime kundër njerëzimit dhe do ta respektojë plotësisht atë”, tha kryeministri Robert Golob.
Nuk do ta arrestojë: Hungaria
Kryeministri hungarez Viktor Orban njoftoi se ai jo vetëm që do të sfidojë gjykatën, por dëshiron t’ia shtrojë tapetin e kuq Netanyahut, duke ftuar liderin izraelit në Budapest.
“Kjo është e gabuar në vetvete”, tha Orban në një intervistë me radion shtetërore hungareze, duke iu referuar vendimit.
“Pra, këtu nuk ka zgjidhje tjetër: Ne duhet të përballemi me këtë vendim, dhe kështu më vonë sot do të ftoj kryeministrin e izraelitëve, Netanyahun, të vizitojë Hungarinë”, shtoi ai.
E paqartë: Çekia
Shumë politikanë çekë, duke përfshirë kryeministrin, ministrin e Mbrojtjes dhe ministrin e Jashtëm, kanë kritikuar vendimin e ICC.
“Vendimi fatkeq i ICC-së minon autoritetin e saj në raste të tjera kur ajo barazon përfaqësuesit e zgjedhur të një shteti demokratik me drejtuesit e një organizate terroriste islamike”, tha kryeministri çek Petr Fiala.
Ministrja e Mbrojtjes Jana Cernochova tha se akuzat “duhet të vërtetohen me prova”.
Ndërsa kryediplomati Jan Lipavsky tha se Çekia “do të mbrojë gjithmonë respektimin e ligjit ndërkombëtar”.
E paqartë: Gjermania
Ministrja e Jashtme e Gjermanisë, Annalena Baerbock tha se Berlini “po shqyrtonte saktësisht se çfarë do të thotë vendimi i ICC-së për zbatimin në Gjermani”.
Por zëdhënësi kryesor i qeverisë Steffen Hebestreit tha se “është e vështirë të imagjinohet që arrestimet mund të bëhen në Gjermani mbi këtë bazë”, duke iu referuar urdhërarrestit.
“Çdo veprim i mëtejshëm do të ndërmerret vetëm kur të parashikohet qëndrimi i kryeministrit Benjamin Netanyahu dhe ish-ministrit të Mbrojtjes Yoav Gallant në Gjermani”, shtoi ai në një deklaratë.
E paqartë: Italia
Ministri i Jashtëm italian Antonio Tajani tha se Italia “mbështet ICC” por se “duhet të luajë një rol ligjor dhe jo një rol politik”, duke shtuar se Roma po mendonte se si ta “interpretonte” vendimin.
“Nëse Netanyahu dhe Gallant do të vinin në Itali, ne do të duhej t’i arrestonim ata”, tha ministri italian i Mbrojtjes, Guido Crosetto.
Por ai shtoi: “Unë besoj se dënimi i ICC është i gabuar.”
Zëvendëskryeministri i Italisë Matteo Salvini shprehu mbështetjen e tij të plotë për kryeministrin izraelit, duke thënë se nëse Netanyahu do të vinte në Itali, “ai do të ishte i mirëpritur”.
“Kriminelët e luftës janë të tjerë”, shtoi ai.
E paqartë: Franca
“Vendimi i ICC-së nuk është një gjykim, por zyrtarizim i një akuze”, tha një zëdhënës i ministrisë së Jashtme franceze në një deklaratë.
“Franca e merr parasysh këtë vendim. Në përputhje me angazhimin e saj të gjatë për të mbështetur drejtësinë ndërkombëtare, ajo përsërit angazhimin e saj për punën e pavarur të Gjykatës, në përputhje me Statutin e Romës”, thuhet në deklaratë.
E paqartë: Mbretëria e Bashkuar
Një zëdhënës i kryeministrit britanik Keir Starmer konfirmoi se Britania do të “përmbushte detyrimet e saj ligjore”, por shtoi: “Ne nuk do të hyjmë në hipoteza”, kur u pyet nëse Netanyahu do të arrestohej nëse ai vizitonte Mbretërinë e Bashkuar.
“Hetimet e gjykatave penale ndërkombëtare rrallë bëhen çështje e proceseve ligjore ose të zbatimit të ligjit për qeverinë britanike”, tha Sekretarja e Brendshme Yvette Cooper.
Emily Thornberry, kryetarja laburiste e komitetit të punëve të jashtme në parlament, ishte më e qartë.
“Nëse Netanyahu vjen në Britani, detyrimi ynë sipas Konventës së Romës do të ishte ta arrestonim atë sipas urdhrit të ICC-së”, tha ajo.
“Nuk është në të vërtetë një çështje nëse duhet, neve na kërkohet sepse jemi anëtarë të ICC”, shtoi Thornberry
