Propaganda politike ka qenë gjithmonë një mjet i fuqishëm për të ndikuar mendimet dhe sjelljet e njerëzve. Megjithëse termi mund të duket relativisht i dalë mode në ditët tona, përdorimi i saj mbetet konkret, i fshehur nën konceptet e bindjes dhe reklamave politike. Po cilat janë disa nga teknikat më të përhapura të propagandës politike, dhe si ndikojnë ato tek secili prej nesh? Në shumë raste, pa e kuptuar fare.
Çfarë është propaganda politike?
Propaganda politike është një lloj komunikimi i përdorur për të ndikuar mbi mendimet dhe vendimet e njerëzve, për të arritur qëllime të caktuara politike. Për ta kuptuar thellësisht si koncept, duhet të mbajmë parasysh tre kritere kryesore:
Përmbajtja: Mesazhi duhet të jetë politik, qoftë drejtpërdrejt apo tërthorazi. Edhe mesazhet që në sipërfaqe shfaqen neutrale, shpesh kanë një thelb politik kur analizohen më në thellësi.
Kontrolli i mesazheve: Përdoruesi i propagandës politike ka kontroll të plotë mbi krijimin dhe shpërndarjen e mesazhit.
Qëllimi: Objektivi është të promovohen interesat dhe idetë e përdoruesit të propagandës, shpesh herë duke ofruar zgjidhje ose përgjigje për audiencën, bazuar në qëllime të paracaktuara.
Tre teknikat më të përdorura të propagandës politike
Teknikat e propagandës politike janë të ndryshme dhe përdoren në mënyra të sofistikuara, me qëllimin për të ndikuar mbi opinionin publik. Ja cilat janë tre më të zakonshmet:
1. Teknika e Etiketimit
Përdoren fjalë ose terma me ngarkesë emocionale për të patur ndikim të fortë mbi audiencën. Etiketimi mund të jetë pozitiv ose negativ, dhe në shumicën e rasteve, ai nuk mbështetet në argumente objektive.
Etiketime negative: Një ide ose grup kundërshtar portretizohet me tone negative, shpesh herë pa prova konkrete. Për shembull, termi “grupi i së keqes” për një aleancë kundërshtare.
Përcaktime asimetrike: Fjalë ose fraza përdoren për të dërguar mesazhe të cilat janë jo fort të qarta, dhe të cilat shpesh interpretohen sipas qëllimit të propagandistit. Për shembull: Të thuash se “lufta ka si objektiv paqen”, i jep një kuptim kontradiktor situatës.
Përgjithësime emocionale: Fraza të mëdha dhe me ngarkesa të forta emocionale, përdoren për të krijuar entuziazëm, por ato shpesh janë të turbullta dhe nuk ofrojnë asgjë konkrete. Për shembull: “Kandidati X është ndryshimi që na nevojitet!”
2. Teknika e Shoqërimit
Shoqërimi përdor idenë e ekzistencës së një lidhjeje midis koncepteve të ndryshme, për të ndikuar mbi perceptimet e njerëzve. Kjo metodë synon të transferojë cilësitë pozitive ose negative nga një person, te një tjetër.
Vendosja krah për krah: Dy ide ose figura vendosen afër njëra-tjetrës, edhe pa patur një lidhje të qartë logjike, por tek shënjestra e propagandës, krijohet përshtypja se ato janë të lidhura. Për shembull: “Politikani Y është mik me të korruptuarit e partisë X.”
Fjalë me ngarkesë pozitive: Përdorimi i fjalëve të tilla si “liri”, “siguri” apo “e vërteta” ndihmon për të krijuar ndjenja pozitive ndaj një mesazhi ose një figure.
Përdorimi i njerëzve të zakonshëm: Përfshirja e figurave të ndryshme nga përditshmëria, ose situatave të zakonshme ndihmon për krijimin e një lidhjeje emocionale midis publikut dhe mesazhit. Për shembull: Një politikan që shfaqet në një kafene lagjeje, duke pirë kafe me qytetarët, për të krijuar idenë e thjeshtësisë dhe afërsisë me ta.
3. Teknika e Autoritetit të Burimit
Kjo teknikë mbështetet te forca e autoritetit për t’i dhënë besueshmëri një mesazhi.
Burime sekrete: Referimi te burime anonime ose të paidentifikuara si “të besueshme” është një metodë për të rritur besueshmërinë. Për shembull: “Burime pranë qeverisë konfirmojnë përfshirjen e politikanit X në një skandal.”
Argumenti i autoritetit: Përdorimi i figurave të shquara për të mbështetur një ide. Për shembull: “Filozofi i madh Y mbështeste të njëjtat parime që ne mbrojmë sot.”
Sulme personale: Në vend që të diskutohet mesazhi, fokusi zhvendoset te personi që e përcjell atë, duke e diskredituar. Për shembull: Të quash një kundërshtar “i korruptuar” ose “i pabesueshëm”, për të hedhur në erë mesazhin e tij.
A mund të mbrohemi?
Edhe pse mund të mendojmë se jemi imunë ndaj këtyre taktikave, realiteti tregon se propaganda politike ka ndikim të fortë tek shumica prej nesh. Çelësi për t’i rezistuar është edukimi dhe njohja e këtyre teknikave.
Si?
Analizo përmbajtjen: Shiko për fakte konkrete dhe prova që mbështesin mesazhin.
Ngrini pikëpyetje mbi burimin: Kush e ka krijuar mesazhin dhe çfarë qëllimi ka?
Shmang reagimet emocionale të menjëhershme: Mendo përse një mesazh të bën të ndihesh i lumtur, i zemëruar ose i frikësuar.
Eshtë njohja e këtyre teknikave që ndihmon të mos biesh pre e manipulimit dhe të marrësh vendime më të informuara. Në fund të fundit, fuqia për të ndryshuar fillon me fuqinë për të kuptuar dhe për të sfiduar mesazhet që marrim çdo ditë. / bota.al
