Evropianët do të presin një spirale të përshkallëzimit gjeopolitik. Presidenti i ardhshëm i SHBA-së mund t'i braktisë ata ndërsa presidenti rus Putin dhe homologu i tij kinez Xi Jinping tundin shpatat e tyre. Por gjërat gjithashtu mund të shkojnë krejtësisht ndryshe.
2025 -ta do të jetë një vit fatal për Evropën. Në planin afatgjatë, fushata imperialiste e Vladimir Putin nuk ka gjasa të ndalet në kufijtë e Ukrainës lindore, edhe në rast të një armëpushimi të negociuar përkohësisht. Përveç Koresë së Veriut dhe Iranit, Putini numëron edhe Kinën, në mesin e mbështetësve të tij. Diktatori i saj Xi Jinping është i gatshëm ta ndihmojë atë në shkatërrimin e rendit perendimoro botëror. Tashmë i dobësuar ekonomikisht dhe përsa i përket politikës së sigurisë, kontinenti i vjetër kërcënohet me telashe edhe nga ana tjetër e Atlantikut. Pas hyrjes në Shtëpinë e Bardhë, Donald Trump po përgatitet të nisë një luftë tregtare dhe të braktisë evropianët në mbrojtjen e sigurisë së tyre. Shumica mund të thonë gjithashtu: Ai po i kërkon llogari Evropës.
Ndërkohë, lufta hibride e Rusisë tashmë po lë gjurmë të thella në Evropë – përfshirë Gjermaninë. “Ai na njeh mirë, Putini di si të na shpojë”, tha ministri i Mbrojtjes Boris Pistorius për gazetat e grupit mediatik Funke. Sulmet kibernetike, operacionet e spiunazhit dhe sulmet ndaj infrastrukturës, kanë për qëllim të shkaktojnë konfuzion dhe pasiguri. Rrjetet e trolleve të kontrolluara nga Rusia, po vërshojnë internetin me dezinformata për të minuar besimin në qeveritë e zgjedhura në mënyrë demokratike. Me sukses: Partitë pro-ruse, ekstremiste të krahut të djathtë po përjetojnë rritje në shumë vende anëtare të Bashkimit Evropian, nga PVV e holandezit Geert Wilders deri te RN e Marine Le Pen në Francë. AfD përfaqëson pozicionet pro Putinit në këtë vend; Ka lidhje të drejtpërdrejta mes partisë, Rusisë dhe skenës së ekstremit të djathtë.
Pas sulmit në Magdeburg, i besuari i Trump, Elon Musk i bëri thirrje kancelarit Olaf Scholz, të jepte dorëheqjen dhe e ofendoi atë si një "budalla të paaftë" në rrjetin e tij social X. Kjo është një ide se sa do të vazhdojë të rritet gjuha e urrejtjes në internet. Pak më parë, Musk kishte dalë tashmë në X si një simpatizant i AfD. Musk nuk është vetëm njeriu më i pasur në botë - si këshilltar për efiçencën e qeverisë, Musk supozohet të ndihmojë Trumpin që ta ngritë sëpatën ndaj shtetit. SHBA-të kërcënohen me një transformim në një oligarki, të kontrolluar nga një grusht miliarderësh të teknologjisë dhe një president që i lejon ata të kenë rrugën e tyre. Trump tregoi se sa i rëndësishëm do të jetë roli i Musk në mandatin e tij të ardhshëm, kur ai i dorëzoi shefit të Tesla-s telefonin në një bisedë me presidentin ukrainas, Volodymyr Zelensky.
Trump po konsideron “absolutisht” largimin nga NATO
Trump tashmë e vuri Zelenskyn nën presion me njoftimin e tij se Ukraina "ndoshta" do të duhet të presë më pak ndihmë nga Uashingtoni. Trump gjithashtu dëshiron të trembë vendet anëtare të BE-së, me kërcënimin e tij se ai do të konsiderojë "absolutisht" tërheqjen e SHBA nga aleanca ushtarake perëndimore nëse aleatët e NATO-s, nuk e trajtojnë vendin e tij "drejtësisht". Ai bëri komente të ngjashme gjatë mandatit të tij të parë si President i SHBA. Ai donte të detyronte të gjitha vendet anëtare të rrisnin shpenzimet e tyre të mbrojtjes, në të paktën dy për qind të prodhimit të tyre ekonomik.
Mes të gjitha gjesteve kërcënuese ndaj evropianëve, presidenti i ardhshëm amerikan flirton edhe me marrëdhënien e tij të supozuar të mirë me Putinin. Vetëm pak ditë më parë, ai u gëzua që do të ishte gati të takohej me Trump “në çdo kohë”. Duke nxitur dyshimet për besnikërinë e tij ndaj evropianëve, Trump, në frymën e Putinit, po krijon më shumë pasiguri dhe krijon një terren pjellor si për anti-amerikanizmin, ashtu edhe për frikën e luftës që po ngjallin populistët evropianë. Në fund të fundit, dezinformimi është gjithashtu një instrument popullor pushteti për Trump – in, që në fushatën zgjedhore ai përdori pretendime të rreme absurde për të marrë vota.
Trump shkaktoi trazira të veçanta në Evropë me pretendimin e tij se donte t'i jepte fund luftës në Ukrainë brenda 24 orëve; para se të merrte detyrën në janar. Ka frikë të madhe se Trump mund të zbatojë paqen e diktuar nga Putini, me një armëpushim të zbatuar me ngut. Kjo do të thotë: Ukraina të heq dorë nga anëtarësimi i ardhshëm në NATO dhe inkorporimi i katër rajoneve lindore të Ukrainës të pushtuara pjesërisht. Kjo do të ishte një triumf i qartë për Putinin.
Fondi i mbrojtjes i BE-së të financohet pavarësisht nga borxhi që kanë
Ekspertët ushtarakë besojnë se Putini do të përdorë një fitore të tillë të pjesshme si një frymëmarrje për të përgatitur Rusinë për një sulm në shkallë të gjerë drejt Evropës, i cili gjithashtu mund të synojë një vend në krahun lindor të NATO-s. “Forcat e armatosura ruse llogaritet të jenë në gjendje të kryejnë një sulm ndaj NATO-s më së voni deri në fund të kësaj dekade”, tha Presidenti i Shërbimit Federal të Inteligjencës, Bruno Kahl.
Duke pasur parasysh këtë kërcënim, lind pyetja se si evropianët mund të zgjerojnë mbrojtjen e tyre, duke ruajtur në të njëjtën kohë ndihmën financiare për Ukrainën dhe duke siguruar armëpushimin atje ushtarakisht - veçanërisht nëse SHBA-të janë më pak të besueshme, si një fuqi mbrojtëse e NATO-s. Tani ka thirrje në Bashkimin Evropian për një fond të mbrojtjes me vlerë disa qindra miliardë euro, i cili do të financohet nga borxhi i përbashkët.
Përveç kësaj, raportet kanë qarkulluar për javë të tëra për bisedimet midis qeverive në BE, për një forcë të përbashkët paqeruajtëse në tokën ukrainase, pas përfundimit të luftës. Zelensky u bëri thirrje udhëheqësve në samitin e BE-së, që t'i bashkohen planeve franceze për një prani ndërkombëtare të trupave në Ukrainë. Në këtë kontekst, Pistorius beson gjithashtu se vendosja e ushtarëve të Bundeswehr-it, pas përfundimit të luftës është i mundur. Megjithatë, ende shpresojnë se Trump nuk do ta braktisë Ukrainën. Nëse ai do t'i japë fund mbështetjes, Zelensky tashmë ka pikturuar një pamje të zymtë: "Është shumë e vështirë të mbështesësh Ukrainën pa ndihmën e SHBA-së, dhe kjo është pikërisht ajo që do të diskutojmë me Presidentin Trump, kur ai të jetë në Shtëpinë e Bardhë".
Dështimi i bisedimeve të paqes, do të ishte një humbje për Trump
Deri më tani, plani i Trump është që fjalë për fjalë, të detyrojë kundërshtarët e luftës në tryezën e bisedimeve. Ish-gjenerali Keith Kellogg, i cili do të jetë përgjegjës për Ukrainën në qeverinë e ardhshme amerikane, i ka prezantuar tashmë Trumpit një koncept. Prandaj, Ukraina duhet të pajtohet me një armëpushim, sepse përndryshe do t'i ndërpritet mbështetja e mëtejshme. Kremlini duhet të pajtohet, sepse nëse refuzon, SHBA do të rrisë në mënyrë drastike ndihmën ushtarake për Kievin.
Por çfarë ndodh nëse, nga njëra anë, Rusia këmbëngul në kërkesat e saj agresive dhe, nga ana tjetër, Ukraina vazhdon të refuzojë një paqe të tillë të diktuar? Kjo do ta vendoste Trumpin në një situatë të ndërlikuar; do të dukej si një disfatë për SHBA-në. Për të shmangur këtë, Trump madje mund të bindet të "rrisë ndihmën ushtarake", tha Volodymyr Fessenko, një nga ekspertët politikë më të njohur të Ukrainës, ntv.de.
Një humbje e tillë do të kishte edhe pasoja gjeopolitike, argumentoi Kaja Kallas, Përfaqësuesja e Lartë e BE-së për Politikën e Jashtme dhe Sigurinë. Kallas beson se nëse SHBA i frikësohet një sulmi kinez në Tajvan, duhet të mbështesë BE-në në luftën e saj kundër pushtimit rus. Sepse Kina, Koreja e Veriut, Irani dhe Rusia do të punonin së bashku kundër shteteve perëndimore. Së bashku ata synuan të përmbysnin "rendin e bazuar në rregulla" në botë.
Kina tashmë po kufizon eksportet me xehe deficitare ndaj SHBA
Dhe Trump në fakt dëshiron të mbajë një linjë të ashpër ndaj Kinës. Një vështrim në njoftimet për politikën e tij doganore zbulon këtë: Trump po planifikon një shtesë tarifore prej 10 për qind për të gjitha importet nga BE, ndërsa importet nga Kina do të tarifohen me një tarifë mbresëlënëse prej 60 për qind në vend të 20 për qind aktuale.
Kallas e sheh gjithashtu Kinën si një rival të sistemit. Ajo u ankua se "çekuilibri strukturor midis Kinës dhe BE-së" e kishte inkurajuar Pekinin të mbështeste Moskën në luftën e saj të agresionit. Kina duhet të ndjejë kostot e kësaj. Kallas mund t'i përdorë këto argumente në një bisedë me Trump, për ta vënë atë në anën e evropianëve.
Kina tashmë po bën gjeste kërcënuese ndaj Trump. Së fundmi, Republika Popullore përkuli muskujt e saj duke i dhënë fund eksportit të galiumit, germaniumit, antimonit dhe tungstenit në SHBA. Xehet e rralla janë thelbësore për prodhimin e produkteve teknologjike. Nëse Tajvani do të pushtohej, Pekini mund të vendoste ndalime të eksportit për lëndë të tjera të para të rëndësishme; si drejt SHBA-së ashtu edhe BE-së. Pasojat do të ishin serioze: Sipas institutit të mendimit Qendra për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare, Kina aktualisht prodhon 60 për qind të lëndëve të para në botë dhe ka pothuajse monopolin në përpunimin e tyre me pothuajse 90 për qind.
Pekini tërheq "vijën e kuqe" ndaj Uashingtonit me manovra ushtarake
Marrja e Tajvanit do të kishte gjithashtu një ndikim të madh në ekonominë globale, sepse shteti ishull luan një rol kyç në prodhimin e gjysmëpërçuesve. Vendet perëndimore do t'i përgjigjeshin një bllokadë të eksportit për gjysmëpërçuesit me sanksione. Zinxhirët e furnizimit do të ndërpriteshin. Sipas Bloomberg, e gjithë kjo do të bënte që produkti i brendshëm bruto global të tkurret me rreth pesë për qind në vetëm një vit, një humbje prej pesë trilion dollarësh.
Dhe shenjat e një sulmi nga Pekini në Taipei po rriten: në mes të dhjetorit, autoritetet tajvaneze raportuan manovrat më të mëdha ushtarake kineze rreth ishullit në vite. Rreth 90 anije luftarake dhe anije të rojes bregdetare u përfshinë në stërvitje. Sipas një zyrtari sigurie tajvanez, Kina donte të vinte një "vijë të kuqe" me manovrat e qeverisë së re në Shtetet e Bashkuara.
Një nga pyetjet më të ngutshme në vitin e ardhshëm do të ishte: A do të bindet Trumpi, apo do të vendosë që: Putinin, Xi dhe evropianët së bashku, ti fus në një thes të përbashkët? Apo gjithçka rezulton krejtësisht ndryshe? Përgjigja e Trump do të përcaktojë nëse Evropa do të jetë gjithnjë e më e pavarur në vitin 2025, një botë që është bërë gjithnjë e më e paparashikueshme për shkak të tensioneve gjeopolitike./ntv.de.
