UASHINGTON – Presidenti Donald Trump diskutoi për luftën në Ukrainë të mërkurën në telefonata të veçanta me Presidentin rus Vladimir Putin dhe Presidentin e Ukrainës Volodymyr Zelensky, hapi i parë madhor diplomatik i presidentit amerikan për një luftë të cilën është zotuar se do ta ndalë.
“Secili folëm për fuqitë e vendeve tona dhe përfitimet e mëdha që do të kemi një ditë duke punuar së bashku”, deklaroi Presidenti Trump në një postim në rrjetet sociale, ku dha detaje për telefonatën që u realizua pas shkëmbimit të të burgosurve ndërmjet dy vendeve. “Por fillimisht, siç ramë dakord të dy, duam të ndalim vdekjet e miliona njerëzve që po ndodhin në luftën Rusi/Ukrainë”.
Presidenti republikan tha se udhëheqësit gjithashtu “ranë dakord që ekipet tona të fillojnë menjëherë negociatat”.
Presidenti Trump po ashtu zhvilloi një telefonatë të mërkurën me Presidentin e Ukrainës, Volodymyr Zelensky.
Pas bisedës me udhëheqësin ukrainas, Presidenti Trump tha: “Biseda shkoi shumë mirë. Ai, sikur edhe Presidenti Putin, duan të arrijnë PAQEN”.
Zyra e Presidentit Zelensky tha se Presidenti Trump dhe zoti Zelensky folën për rreth një orë, ndërkohë që Kremlini njoftoi që telefonata e Putinit me zotin Trump zgjati gati një orë e gjysmë.
“Kisha një bisedë kuptimplotë me Presidentin e Shteteve të Bashkuara. Biseduam… për mundësitë për të arritur paqe, e diskutuam gatishmërinë tonë për të punuar së bashku… dhe kapacitetet teknologjike të Ukrainës… përfshirë dronet dhe industritë e avancuara”, shkroi Zelensky në platformën X.
Zyrtarët e Shtëpisë së Bardhë nuk pranuan të sqarojnë nëse Ukraina do të jetë pjesëmarrëse në negociatat e Shteteve të Bashkuara me Rusinë.
Thirrja erdhi pas këmbimit të burgosurve, gjatë të cilit Rusia liroi mësuesin amerikan Marc Fogel nga Pensilvania, pas tre vitesh qëndrimi në burg nën akuzat për posedim droge. Alexander Vinnik, një kriminel i dënuar rus, po lirohet në këmbim të zotit Fogel nga Rusia, sipas burimeve në dijeni të marrëveshjes që folën me kusht të mos identifikoheshin.
Vinnik u arrestua në vitin 2017 në Greqi me kërkesën e autoriteteve amerikane nën akuzat për mashtrim me kriptovaluta. Ai më vonë u ekstradua në Shtetet e Bashkuara ku pranoi fajin për pjesëmarrje në komplot për pastrim parash. Ai për momentin ndodhet në burg në Kalifoni, duke pritur transportin për t’u kthyer në Rusi, sipas zyrtarëve.
Ndërkohë në Moskë, Kremlini po ashtu njoftoi për bisedën telefonike ndërmjet zotit Putin dhe Presidentit Trump. Sipas zyrtarëve rusë, dy udhëheqësit biseduan për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë, ranë dakord për t’u takuar në të ardhmen dhe zoti Putin e ftoi Presidentin Trump në Moskë.
Presidenti Putin foli për herë të fundit me një president amerikan në shkurt të vitit 2022 kur pati edhe telefonatën me Presidentin Joe Biden pak pas të cilës urdhëroi futjen e mijëra trupave në Ukrainë.
Zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov tha se zoti Putin dhe zoti Trump diskutuan mbi Lindjen e Mesme, marrëdhëniet dypalëshe, Ukrainën, këmbimin e të burgosurve ndërmjet Uashingtonit dhe Moskës, sipas agjencisë shtetërore ruse të lajmeve Tass.
“Presidenti rus ftoi presidentin amerikan për vizitë në Moskë dhe u shpreh i gatshëm të presë zyrtarë amerikanë në Rusi në fushat e interesit të përbashkët, përfshirë, natyrisht, edhe çështjen mbi një zgjidhje për Ukrainën”, deklaroi zëdhënësi Peskov.
“Putini dhe Trumpi gjithashtu u pajtuan të vazhdojnë kontaktet personale, përfshirë aranzhimin e një takimi ballë për ballë”, tha ai.
Presidenti Trump, autor i librit të botuar në vitin 1987 “Trump: Arti i Marrëveshjes”, vazhdimisht ka deklaruar se dëshiron një përfundim të liftës dhe se ai do ta takonte Putinin për ta diskutuar atë, ndonëse data apo vendi i takimit ende nuk janë bërë të ditura.
Gjatë vitit të parë të luftës, Ukraina arriti t’i largonte forcat ruse nga lagjet përreth Kievit dhe rimori nën kontrollin e saj pjesë të mëdha të territorit të pushtuar nga Rusia.
Por Moska ka qenë në avantazh në fushëbetejë që nga kundërofensiva e dështuar e Ukrainës në vitin 2023, duke përparuar ngadalë por gradualisht në luftimet intensive që kanë shkaktuar vdekjen apo plagosjen e qindra mijëra ushtarëve nga dyjat palët dhe që ka shkatërruar qytetet ukrainase.
Rusia ka nën kontrollin e saj rreth një të pestën e Ukrainës dhe kërkon që Kievi të heqë dorë nga më shumë territore dhe që të deklarohet si pjesë e marrëveshjes paqësore si shtet neutral përgjithmonë. Ukraina kërkon që Rusia të tërhiqet nga territoret e pushtuara dhe thotë se duhet të anëtarësohet në NATO apo t’i ofrohen garanci të ngjashme sigurie për ta parandaluar një sulm të sërish të Moskës.
Në diskutimet e fundit, Kievi duket se ka pranuar që nuk do të pranohet në NATO së shpejti dhe ka theksuar nevojë për përkrahje ushtarake si pjesë të një marrëveshjeje të paqes.
“Nëse Ukraina nuk është në NATO, do të thotë se Ukraina do ta ndërtojë NATO-n në territorin e saj. Prandaj na duhet një ushtri e madhe si ajo që ka Rusia sot”, deklaroi Zelensky në një intervistë për revistën ‘The Economist’, e cila u publikua të mërkurën.
“Dhe për këtë, ne na nevojiten armë dhe fonde. Dhe këto do t’ia kërkojmë Shteteve të Bashkuara”, tha ai, duke e përshkruar këtë si “planin B” të tij./Voa
