NEW YORK: Zëvendëspresidenti JD Vance, i qortoi publikisht liderët evropianë për një sërë çështjesh nga liria e fjalës deri te siguria dhe emigracioni masiv, teksa tensionet mes Shteteve të Bashkuara dhe aleatëve të saj të ngushtë "vluan nga zjarri" në konferencën ndërkombëtare në Mynih të premten.
Sipas, shtypit amerikan Zëvendëspresidenti amerikan përdori podiumin në konferencën e nivelit të lartë të sigurisë që ishte fokusuar në pushtimin e Ukrainës dhe kërcënimin që Rusia paraqet për Evropën dhe pjesën tjetër të botës për të ngritur çështje aq sa politike dhe sociale që animojnë shumë nga e djathta amerikane.
"Kërcënimi për të cilin shqetësohem më shumë përballë Evropës nuk është Rusia. Nuk është Kina. Nuk është ndonjë aktor i jashtëm," tha Vence në Konferencën e Sigurisë në Mynih, duke vënë në pah atë se: “Ajo për të cilën shqetësohemi është kërcënimi nga brenda dhe tërheqja e Evropës nga disa nga vlerat e saj më themelore, vlera të përbashkëta me Shtetet e Bashkuara të Amerikës”.
Ai shtoi: “Kam dëgjuar shumë për atë nga çfarë duhet të mbroni veten dhe sigurisht, kjo është e rëndësishme. Por ajo që më është dukur paksa më pak e qartë ... a është pikërisht ajo për atë çfarë po mbroni veten?
Komentet e zëvendëspresidentit u pritën me një ndjenjë të akullt dhe vetëm duartrokitje të shpërndara " majtas djathtas"dhe rënkime për disa pikërishtë kur ai bëri "shaka" sesi nëse demokracia amerikane mund të “mbijetonte 10 vjet të qortimit të Greta Thunberg, ju mund të mbijetoni vetëm disa muaj nga Elon Musk”.
Ministri gjerman i Mbrojtjes Boris Pistorius denoncoi komentet e Vance, thot shtypi amerikan gjatë sesionit në konferencën e sigurisë më vonë pas fjalimit amerikan, duke thënë në gjermanisht se ishte "e papranueshme" që nënpresidenti i SHBA krahasoi "gjendjen e Evropës me kushtin që mbizotëron në disa regjime auto-autoritare".
"Kjo nuk është e pranueshme," tha Pistorius. "Kjo nuk është Europa, nuk është demokracia ku unë jetoj dhe ku unë zhvilloj fushatën time zgjedhore tani. Dhe kjo nuk është demokracia që dëshmoj çdo ditë në parlamentin tonë. Në demokracinë tonë, çdo opinion ka një zë."
"Isha në sallën e konferencës së Mynihut për fjalimin e Zv. Vance," shkroi Senatori Andy Kim, D-NJ., në një postim në X. "Nuk flitet për Rusinë, Ukrainën, Kinën. Thjesht kritikat janë ndaj aleatëve tanë dhe fokusimi në "kërcënimin nga brenda". Fjalimi i tij në se do të lexohet drejt duhet të inkurajojë kundërshtarët tanë, të cilët do ta shohin këtë si një dritë jeshile për të vepruar ndërsa Amerika është e hutuar/ndarë nga ajo se çfar ka ndodhur këto 10 vjet”.
Takimi me Zelenskyn
Një përçarje mes SHBA-së dhe Evropës, sipas komenteve të shtypit amerikan ishte rritur, pasi Presidenti Donald Tramp u akuzua për përjashtimin e Kievit dhe kontinentit nga bisedimet e paqes për t'i dhënë fund luftës gati trevjeçare në Ukrainë.
Por, më vonë gjatë ditës, Vance, Sekretari i Shtetit Marco Rubio dhe gjenerali Keith Kellogg, i dërguari special i SHBA-së për Ukrainën dhe Rusinë, ishin pjesë e delegacionit të SHBA-së që u takua drejtpërdrejt me Presidentin Volodymyr Zelenskyy dhe zyrtarë të tjerë ukrainas për një takim dypalësh fillimisht në margjinat e konferencës dhe më pas edhe në sallën e konferencës së Mynihut.
"Qëllimi është, siç e përshkroi Presidenti Tramp, ne duam që lufta të përfundojë," u tha Vance gazetarëve të cilët u sollën shkurtimisht në dhomë pas fillimit të takimit. "Ne duam që vrasjet të ndalen, por ne duam të arrijmë një paqe të qëndrueshme dhe të "besueshme", jo atë lloj paqeje që do ta ketë Evropën Lindore në konflikt vetëm sa të "ftohen gjakrat" dhe disa vjet më vonë të nisin konflinket aty ku i kanë lënë."
Sipas shtypit anerikan të gjitha dyshimet dhe komentet anti amerikane rreth qëndrimeve të presidentit Donald Tramp, me sa duket i "shpërfilli" vet presidenti i Ukrainës Zelensky.
Vlodimir Zelenskyy pasi falënderoi SHBA-në dhe Trampin për mbështetjen e Ukrainës, tha se ata(SHBA) do të punojnë drejt një plani afatgjatë që trajton "si të ndalohet Putini dhe të përfundojë lufta".
Gjatë gjithë konferencës në Mynih, pas fjalimit të amerikanëve, fjalimit të Zévendëspresidentit JD Vence, udhëheqësit evropianë u duk sikur i shtuan kritikat e tyre për trajtimin e përpjekjeve për paqe nga administrata Tramp në konfliktin në Ukrainë.
"Administrata e re amerikane ka një botëkuptim shumë të ndryshëm nga i yni, që nuk ka parasysh rregullat e vendosura, partneritetin dhe besimin e rritur," tha presidenti gjerman Frank-Walter Steinmeier në konferencë të premten, përpara komenteve të Vance.
"Ne duhet ta pranojmë këtë dhe ne mund të përballemi me të. Por unë jam i bindur se nuk është në interesin e komunitetit ndërkombëtar që ky botëkuptim të bëhet paradigma mbizotëruese," tha Steinmeier, sipas Reuters.
Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen tha se bota kishte arritur në një "moment historik" ku "sfidat e mëdha priten", ndërsa ajo i bëri thirrje komunitetit ndërkombëtar që të mbajë përgjegjës presidentin rus Vladimir Putin për të provuar se "ai ka hequr dorë" nga një përpjekje për të "shkatërruar Ukrainën".
Ka një alarm në rritje në të gjithë Evropën pas asaj që Tramp e përshkroi si një bisedë "të gjatë dhe shumë produktive" me Putinin për përfundimin e luftës në Ukrainë, thonë komentet i cili mund të jet një percepitim i "rremë".
Trampi u akuzua nga europianët për "heqjen" e Kievit dhe Evropës nga bisedimet e paqes, ndërsa komentet që ai bëri për të ardhmen e Ukrainës shkaktuan frikë dhe zemërim në atë vend(Ukrain) dhe në mbarë Evropën, sipas komenteve të shtypit amerikan.
Duke folur në konferencën e sigurisë të premten, Zelenskyy tha se kishte folur me Trampin dhe e paralajmëroi presidentin amerikan të mos e besonte Putinin kur ai tha se donte të ishte pjesë e një procesi paqeje.
“Unë i thashë atij se ai është një gënjeshtar”, tha Zelenskyy se i tha Trampit për Putinin, duke shtuar se ai i kërkoi presidentit të SHBA të rrisë presionin ndaj Putinit, sepse, ai tha, “Unë nuk i besoj atij”.
Zelenskyy tha se është e rëndësishme që asnjë vendim për Ukrainën të mos merret pa Ukrainën. Ai tha gjithashtu se në bisedën e tij të parë telefonike me Joe Biden, presidenti i atëhershëm i tha atij se Ukraina nuk mund të anëtarësohej në NATO. Shtetet e Bashkuara "kurrë nuk na panë në NATO", u tha Zelenskyy të pranishmëve. “Ata thjesht folën për këtë, por me të vërtetë nuk donin që ne të ishim në NATO”.
Po sipas këtyre komenteve të televizioneve anerikane thuhet se Konferenca e sigurisë e së premtes në Mynih vjen mes shqetësimeve në rritje se çfarë veprimesh mund të ndërmarrë Moska nëse i jepet një fitore në Ukrainë, veçanërisht mes sugjerimeve të Trampit se SHBA nuk do të mbronte aleatët e NATO-s nëse ata sulmohen në vende të tjera.
Vitin e kaluar, anëtarët e NATO-s kishin treguar se Ukraina ishte në një "rrugë të pakthyeshme" drejt anëtarësimit përfundimtar në aleancë. Por si Tramp ashtu edhe Sekretari i Mbrojtjes Pete Hegseth kanë treguar se anëtarësimi në NATO dhe rifitimi i territorit të humbur të Ukrainës janë efektivisht jashtë tryezës së bisedimeve për amerikanët.
I pyetur të premten në lidhje me komentet e senatorit Roger Wicker se Hegseth "bëri një gabim fillestar" duke thënë se një kthim në kufijtë e Ukrainës para 2014 ishte "jorealist", Tramp tha se ishte "në përgjithësi i vetëdijshëm" për atë që do të thoshte Hegseth.
Trump u pyet nëse fajësoi Ukrainën apo Rusinë për luftën.
"Unë mendoj se kishte shumë - shumë njerëz për të fajësuar(duke aluduar sipas shtypit te të dy udhëheqësit Putin dhe Zelensky). Gjithçka që mund të them është, shumë thjesht, nëse do të isha president, kur nisi lufta ajo luftë nuk do të kishte ndodhur kurrë," u tha ai gazetarëve në Zyrën Ovale të premten. “Nuk do të kishit parë Rusinë dhe Ukrainën të luftonin”.
Disa komente të forta rezultojnë bë atë se "Më parë, Vance mund t'u ketë ofruar aleatëve evropianë disa siguri në një intervistë me The Wall Street Journal, duke paralajmëruar se Rusia mund të përballet me më shumë sanksione dhe madje edhe veprime ushtarake nëse refuzon të bjerë dakord për një marrëveshje që siguron pavarësinë afatgjatë të Ukrainës."
Para se të nisej për udhëtimin e parë si zëvendëspresident JD. Vence ka thënë : "Ka mjete ekonomike të levave, ka sigurisht dhe mjete ushtarake të levave,që mund të bëjnë zgjidhjen", duke përshkruar presionet e mundshme që SHBA mund të aplikojnë. "Ka një numër formulimesh, konfigurimesh, por ne kujdesemi që Ukraina të ketë pavarësi sovrane." i ka thënë tha Vance gazetës prestigjoze anerikane WSJ.
Megjithse Vance nuk i zgjeroi këto komente gjatë fjalimit të tij në konferencën e sigurisë të premten, më vonë, në postimet në X, ai tha se gazeta WSJ ja "shtrembëroi" fjalët e tij dhe se Trampi "është për atë që marrëveshja përfundimtare do të sjellë paqe në rajon duke i dhënë fund luftës tre vjeçare në Ukrainë", citoi ai.
“Siç kemi thënë gjithmonë, trupat amerikane nuk duhet të vihen kurrë në rrezik aty ku nuk avancojnë interesat dhe sigurinë amerikane”, shkroi ai. "Kjo luftë është midis Rusisë dhe Ukrainës."
“Fakti që WSJ i shtrembëroi fjalët e mia në mënyrën se si e bëri për këtë histori është absurd, por jo për t'u habitur duke pasur parasysh se ata kanë shpenzuar vite duke kërkuar që më shumë djem dhe vajza amerikane me uniformë të dislokohen pa nevojë jashtë shtetit”, tha ai në një postim tjetër.
Ministrja e Jashtme gjermane Annalena Baerbock dënoi të premten çdo plan për bisedime paqeje që nuk përfshin ukrainasit dhe evropianët.
“Një paqe e rremë – mbi kokat e ukrainasve dhe evropianëve – nuk do të fitonte asgjë”, tha Baerbock në një deklaratë ndërsa konferenca e sigurisë po zhvillohej. “Një paqe e rremë nuk do të sillte siguri të qëndrueshme, as për njerëzit në Ukrainë, as për ne në Evropë apo Shtetet e Bashkuara,” tha ajo, sipas Reuters.
Baerbock bëri thirrje për bisedime midis SHBA-së dhe partnerëve ndërkombëtarë që do të mbahen edhe pas konferencës së Mynihut, në një mbledhje vjetore e liderëve politikë dhe ushtarakë, si dhe diplomatëve, në verë.
Reagimet e para nga Europa:
Presidenti i Francës, Emanuel Macron, e ka përshkruar rikthimin e presidentit të SHBA-së, Donald Tramp si një elektroshok që duhet të detyrojë Evropën të sigurojë të ardhmen e saj.
Ai ka argumentuar prej kohësh se Evropa duhet të marrë më shumë përgjegjësi për sigurinë e saj, gjë që sjell pavarësinë ekonomike dhe reduktimin e varësisë së saj nga SHBA-ja, citohet të ketë thënë presidenti i Francës Enanuel Macron.
Ndërsa, Kancelari gjerman Olaf Scholz i hodhi poshtë komentet e zëvendëspresidentit amerikan JD Vance në Konferencën e Sigurisë së Mynihut në lidhje me mungesën e demokracisë dhe fjalës së lirë në Evropë, kur Vance tha se imigrimi masiv është një çështje që nënvlerësohet nga të gjitha vendet e Evropës.
"Unë i kundërshtoj shprehimisht ato që tha zëvendëspresidenti i SHBA-së Vance në Konferencën e Sigurisë së Mynihut. Nga përvoja e nacionalsocializmit, partitë demokratike në Gjermani kanë një konsensus të përbashkët: ky është kufiri kundër partive ekstremiste të djathta," postoi Scholz në platformën X.
Pistorius: Komentet e JD Vance 'të papranueshme'
Edhe ministri gjerman i Mbrojtjes, Boris Pistorius, e kishte kritikuar më parë ashpër JD Vance, i cili i akuzoi qeveritë evropiane se injorojnë shqetësimet e votuesve lidhur me imigracionin si dhe se shtypin lirisë së fjalës.
"Nënpresidenti i SHBA vuri në pikëpyetje demokracinë për të gjithë Evropën. Ai flet për asgjësimin e demokracisë. Dhe nëse e kam kuptuar saktë, ai po i krahason kushtet në disa pjesë të Evropës me ato në rajone autoritare... kjo është e papranueshme," tha Pistorius në Konferencën e Sigurisë në Mynih.
