Rasti Ikona tregon se ku po e çon Bosnjë-Hercegovinën sjellja e reduktuar në padije e improvizime, ka thënë për za Deutsche Welle-n ish-ambasadori i BeH-së në Francë e Egjipt dhe njohës i mirë i rrethanave ndërkombëtare Slobodan Shoja.
"Nuk është problem pse Dodiku ia ka dhuruar Sergei Lavrovit ikonën për që, për shembull, nuk ia ka dhuruar ndonjë tonën, ortodokse, nga BeH-ja. Po edhe nëse nuk e ka pasur dikë të mençur që t'i tregojë, nuk është dashur të lëvdohet në publikisht se çfarë po dhuron. Por kjo duket se ka qenë më e rëndësishmja për Dodikun. Në fakt, me rastin e vizitave të këtilla dhuratat gati gjithmonë këmbehën ndërmjet dy protokoleve dhe larg nga kamerat. Po të veprohej kështu nuk do të kishte ndodhur asgjë", thotë Shoja.
Njoftimi për shtyp nga zyra e Dodikut
Zyra e kryesuesit të Presidencës së BeH-së Milorad Dodik më në fund ka komentuar rastin. Ata tregojnë se ikona e Shën Nikollës, të cilën Dodiku i dha Sergej Lavrovit, nuk është e vjedhur dhe se i përket ikonave të dedikuara familjare. "Trillime dhe të pavërteta pasuan pas prezantimit të gabuar mediatik se ishte ikonë që është pjesë e trashëgimisë kulturore dhe thesarit kombëtar, gjë që nuk është konstatuar askund," thotë deklarata.
Por, Ministria e Kulturës e Ukrainës analizoi ikonën dhe arriti në përfundimin se ajo ishte një objekt në pronësi të atij vendi. Vula e Komisionit Rajonal të Odesës për Mbrojtjen e Monumenteve u njoh në ikonë, e ndjekur nga një notë e mprehtë diplomatike që kërkonte që çështja të hetohej menjëherë, duke shtuar se mungesa e reagimit adekuat nga autoritetet e BeH-së mund të interpretohet si "mbështetje për politikën agresive të Rusisë dhe veprimet ushtarake të Federatës Ruse kundër Ukrainës ".
Afera "ikonë" nuk mund të injorohet
Slobodan Shoja i tha DW-së se gjithçka është e gabuar në historinë e ikonës, nga zgjedhja e dhuratës, përmes heshtjes së Dodikut ndaj reagimit të ambasadës së Ukrainës, e deri te komentet "e tepërta" nga media dhe politikanët.
"Sa më përket mua, unë po tregoj vetëm atë që është e qartë dhe atë që di. Dhe kjo është arsyeja pse më vjen keq që deklarata nga kabineti i Dodikut e pritur shumë gjatë është mjaft e paplotë dhe e ngathët. Në vend që t'i heqë, ajo vetëm hap dyshime të reja. Nuk e dimë atë që është më e rëndësishmja: ikona e kujt është, si, kur dhe ku është marrë? A ka ajo një certifikatë dhe gjithçka që ju nevojitet për të ditur saktësisht në lidhje me ikonën? Çdo informacion është i vlefshëm dhe gjithçka duhet të sqarohet sepse afera ka fituar një rëndësi të madhe ndërkombëtare dhe nuk mund të injorohet," thotë Slobodan Shoja.
Nota e justifikuar i Ukrainës
Ai beson se Ukraina dërgoi me të drejtë dërgoi notë dhe kërkoi shpjegim, por që nota, në vend të tonit të zakonshëm të moderuar dhe informues, u bë me "pretendime paragjykuese dhe agresion të ngathët".
"Shkurtimisht, për shkak të seriozitetit të çështjes, mendoj se nuk duhet të hyjmë në përfundim të parakohshëm dhe joprofesional të asgjëje dhe se është më mirë të përmbahemi nga komente të ndryshme, derisa të jepen përgjigje të qarta për pyetjet që Dodiku ende nuk u ka dhënë përgjigje, e duhet të përgjigjet. Dhe duhet vazhduar së kërkuari prej tij që të japë shpjegim të plotë. Në fund të fundit, është në interesin e tij," përfundon Slobodan Shoja.
Mesazhe "e fshehura" diplomatike
Duke i kthyer ikonën Dodikut, Shoja sheh "mesazhin e fshehur, diplomatik të Lavrovit". "Për mua, ajo që bëri Lavrovi është shumë indikative. Ai e ktheu dhuratën dhe kjo është gjëja e vetme e duhur në të gjithë çështjen. Lavrovi nuk e bëri menjëherë, por s nuk priti shumë. Ndoshta personalisht kërkoi që çështja të hetohet dhe priti për rezultatet. Ai sigurisht mori përgjigje nga Dodiku që ne nuk e morëm ". Kthimi i dhuratës ka edhe një mesazh të fshehur diplomatik nga Lavrovi, beson Shoja. "Ai mund të lexohet në nivele të ndryshme dhe gjithçka vjen deri në zhgënjim të madh, jo vetëm për shkak të dhuratës por për shkak të gjithçkaje që ka përjetuar. Ne ndoshta nuk do ta shohim atë përsëri në BeH dhe kjo do të ishte më e dëmshme për ne sesa për Rusinë," thotë Shoja
Se kthimi i ikonës te Milorad Dodikut ka një "mesazh të fshehur", është i bindur sepse gazetari dhe blogeri i Banjallukës Slobodan Vaskoviq. Ai beson se me këtë akt, Rusia "filloi ta largojë Dodikun nga skena politike" dhe se kreu i Aleancës së Social Demokratëve të Pavarur nuk është i rritur për "ruletën ruse" komplekse dhe të rrezikshme.
A do të mbijetojë Dodiku "ruletën ruse"?
"Rusia nuk ka më nevojë për Dodikun dhe kanë vendosur ta heqin qafe në një mënyrë shumë elegante, duke e shfrytëzuar deri në pikë të fundit. Nuk ka dyshim që Lavrovi e dinte se do të merrte një ikonë të vjedhur nga Dodiku si dhuratë nga Luganski, ashtu si nuk ka dyshim se erdhi në BeH që ta radikalizojë me vetëdije situatën. Nuk ka dyshim se Dodikut i ka pëshpëritur në mënyrë diskrete dikush prej 'lidhjeve ruse' se çka do të ishte mirë t'i jepte Lavorvit, gjë që ai bëri, madje pa menduar se dhënia e dhuratës ishte edhe "e qëlluar në kokë" politike" , shkruan Vaskoviq në blogun e tij. "Në anën tjetër ..." ai shton se procesi i "heqjes së Dodikut" ka bërë një rrugë të gjatë dhe se Rusia ka "forcuar ofertën e saj tregtare për Perëndimin", duke e ftuar ta harrojë aneksimin e Krimesë.
Anëtari i Presidencës së BeH-së Milorad Dodik nuk e ka komentuar personalisht rastin "ikonë". Ndërkohë, ai është raportuar të jetë pozitiv për virusin korona, por që shëndeti i tij është i qëndrueshëm, pavarësisht nga pneumonia bilaterale.
