Pentagoni tregon ku po shkojnë trupat që po largohen nga Kievi, Britania rrit presionin ndaj Rusisë

Shifrat e fundit nga agjencia e OKB-së për refugjatët tregojnë se mbi 4 milion njerëz kanë ikur në vendet fqinje dhe më shumë se gjashtë milionë janë zhvendosur brenda Ukrainës, që do të thotë se të paktën një e katërta e popullsisë është dashur të braktisë shtëpitë e tyre për shkak të luftës, raporton BBC, përcjell Bota sot.

Kjo do të thotë se katër milionë njerëz, kryesisht gra, fëmijë dhe të moshuar, tani janë të varur nga vendet fqinje për mbijetesën e tyre. Është kriza më e madhe e refugjatëve në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore – vetëm Polonia ka pranuar 2.3 milionë refugjatë ukrainas.

Ndërsa Rusia ka lënë të kuptohet se mund të zvogëlojë sulmin e saj, bombardimet e qyteteve të Ukrainës vazhdojnë, dhe më shumë familje të dëshpëruara do të përpiqen të ikin.

Edhe nëse luftimet ndalojnë, qytetet janë në rrënoja, shtëpitë e shkatërruara. Nuk mund të ketë zgjidhje të shpejtë për një krizë kaq të madhe humanitare – uniteti dhe bujaria e Evropës do të nevojiten jo për javë të tëra, por ndoshta me vite.

Redaktori politik i Kyiv Independent, Oleksiy Sorokin thotë se njerëzit në kryeqytetin ukrainas po përpiqen të kthehen në normalitet sa më shumë që të jetë e mundur, pavarësisht zhurmave të luftimeve vetëm 20-30 km në veri-perëndim të qytetit.

“Çdo natë ne shkojmë të flemë dhe dëgjojmë mbrojtjen ajrore ukrainase dhe artilerinë ruse… qyteti duket si një kështjellë. Ndërkohë disa njerëz hanë pica dhe pinë një kafe”, tha ai për BBC nga Kievi, përcjell Bota sot.

“Dje vizitova miqtë e mi që jetojnë në perëndim të Kievit. Në thelb mund të dëgjoni çdo të shtënë”, tha ai.

Sorokin tha se ukrainasit nuk i besojnë Rusisë, por ka shenja se ata po tërhiqen nga rajoni. Morali mbetet shumë i lartë mes ukrainasve, tha ai.

I pyetur për propozimin e paqes të Ukrainës, ai tha se shumë ukrainas e kuptojnë se vendi nuk do të mund të bashkohej me NATO-n në të ardhmen e afërt.

Por ai tha se ka shqetësime rreth sugjerimeve se qeveria mund të jetë gati të ngrijë bisedimet për kontrollin e rajoneve të Donbasit dhe Krimesë.

“Kjo është ajo nga e cila kanë frikë shumë njerëz, veçanërisht këtu në Kiev,” tha ai.

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky bëri thirrje për më shumë armë dhe që Evropa të mbyllë portet e saj detare për Rusinë në një fjalim në parlamentin norvegjez të mërkurën, raporton CNN, përcjell Bota sot.

Zelensky kërkoi raketa kundër anijeve, raketa Harpoon, sisteme raketore anti-ajrore dhe armë antitank. “Të gjitha armët me të cilat mund të na ndihmoni do të përdoren vetëm për të mbrojtur lirinë tonë, lirinë tuaj,” tha ai.

Zelensky tha se Rusia po bllokon portet detare të Ukrainës, gjë që përbën pirateri. “Rusia nuk duhet të jetë në gjendje të përdorë lirisht portet botërore. Kjo është një çështje e sigurisë globale detare”.

Ai paralajmëroi se e ardhmja e "të gjithë kontinentit, nga veriu në jug, nga lindja në perëndim, po vendoset pikërisht tani" në Ukrainë.

Negociatori ukrainas, Mykhailo Podolyak, ka thënë të mërkurën se ndihet optimist, pas bisedimeve që ka zhvilluar me palën ruse, në të cilat Moska ka thënë se do të zvogëlojë në mënyrë drastike operacionet ushtarake afër Kievit dhe Çernihivit.

“Jam optimist për rundin e negociatave në Stamboll”, ka thënë Podolyak, duke iu referuar bisedimeve të së martës në Turqi.

Ai ka thënë se sistemi i propozuar i garancive për sigurinë e Ukrainës, i cili do të ofrohet në këmbim të neutralitetit, do të vendoset në referendum, vetëm pasi trupat ruse të tërhiqen nga pozicionet që kanë mbajtur para nisjes së pushtimit në Ukrainë.

Kremlini, në anën tjetër, ka minimizuar shpresat se është arritur përparim në bisedime.

“Ne nuk mund të themi se ka pasur diçka shumë premtuese apo ndonjë përparim”, ka thënë zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov për gazetarët.

Megjithatë, ai ka thënë se Moska e konsideron “pozitive” faktin që Kievi ka filluar që t’i shkruajë kërkesat e saj.

Forcat ruse që luftojnë në Ukrainë kanë përdorur mina të ndaluara kundër personit në rajonin lindor Kharkiv të vendit, sipas Human Rights Watch. Organizata ndërkombëtare tha se minat kundër personelit u gjetën nga teknikë ukrainas të asgjësimit të mjeteve shpërthyese më 28 mars, raporton BBC, përcjell Bota sot.

“Rusia dihet se posedon këto mina tokësore të vendosura rishtazi, të cilat mund të vrasin dhe gjymtojnë pa dallim njerëz brenda një rrezeje të dukshme prej 16 metrash (52 këmbë),” tha HRW, duke shtuar se Ukraina nuk e posedon këtë lloj minash tokësore ose sistemin e saj të shpërndarjes.

“Vendet anembanë botës duhet të dënojnë me forcë përdorimin e Rusisë të minave tokësore të ndaluara kundër personit në Ukrainë”, tha Steve Goose, drejtori i armëve i Human Rights Watch. "Këto armë nuk bëjnë dallime midis luftëtarëve dhe civilëve dhe lënë një trashëgimi vdekjeprurëse për vitet në vijim".

Traktati ndërkombëtar i Ndalimit të Minave i vitit 1997 ndalon tërësisht përdorimin, prodhimin, grumbullimin dhe transferimin e minave kundër personelit. Rusia nuk është në mesin e 164 vendeve që i janë bashkuar traktatit, tha HRW.

Rusia është duke pësuar humbje “të mëdha” që prej se nisi pushtimin e paprovokuar të Ukrainës, tha një zyrtare e lartë e Departamentit amerikan të Shtetit, duke shtuar se numri i ushtarëve rusë është mbi 10,000.

“Mendoj se, fatkeqësisht rusët ende nuk e kanë kuptuar plotësisht sesa e fortë është ushtria ukrainase”, tha nënsekretarja amerikane e Shtetit, Vicoria Nuland, gjatë një interviste për Current Time.

“Pala ruse po pëson humbje shumë të mëdha – dhe sipas vlerësimeve tona, janë mbi 10,000 rusë të vdekur”, tha Nuland.

Që prej nisjes së pushtimit të Ukrainës më 24 shkurt, Rusia vetëm dy herë ka dhënë shifra sa i përket ushtarëve që i janë vrarë. Shifrat e prezantuara nga Rusia kanë qenë më të ulëta krahasuar me vlerësimet e paraqitura nga Perëndimi dhe Ukraina.

Më 2 mars, Ministria e Mbrojtjes së Rusisë kishte thënë se 498 ushtarë ishin vrarë, ndërkaq më 25 mars, raportoi për 1,351 ushtarë të vrarë rusë. Ndërkaq, zyrtarët ukrainas kanë thënë se numri i ushtarëve të vrarë rusë është mbi 17,000.

Shifrat e prezantuara nga Rusia dhe Ukraina janë të pamundura që të konfirmohen në mënyrë të pavarur.

Nuland tha se Shtetet e Bashkuara kanë mirëpritur rundin e bisedimeve Ukrainë-Rusi që u mbaj më 29 mars në Stamboll, por theksoi se pa ndalimin e armiqësive nuk mund të zhvillohet asnjë negociatë serioze.

“Derisa nuk ka një armëpushim të vërtetë, nuk mendoj se do të shohim bisedime serioze”, tha ajo.

Nuland tha se vendimi i Moskës për të ripozicionuar forcat e saj, siç njoftoi më 29 mars zëvendësministri i Mbrojtjes së Rusisë, Aleksandr Fomin, ishte “rezultat i drejtpërdrejtë i rezistencës së fortë që ukrainasit po bëjnë jashtë Kievit dhe në Çernihiv”.

“Megjithatë, ne e dimë se ky është vetëm ripozicionim i forcave ruse dhe ata do të shkojnë në pjesë të tjera të Ukrainës dhe do të vazhdojnë ta bombardojnë Mariupolin e Hersonin dhe pjesë të tjera të vendit”, tha ajo.

“Zgjidhjet diplomatike të konfliktit zakonisht vijnë pas një armëpushimi, jo në mes të luftimeve. Dhe rusët absolutisht nuk kanë qenë të gatshëm të ketë një armëpushim të plotë në mënyrë që negociatat të bëhen serioze”, u shpreh Nuland, duke shtuar se kushdo që negocion për dhënien fund të konfliktit duhet të sigurojë se Ukraina do të jetë në gjendje në të ardhmen të parandalojë përsëritjen e agresionit.

“Prandaj, Ukrainës do t’i duhet një lloj mbështetjeje e sigurisë për arsenalin e saj që iu desh të përdorte në këtë konflikt, nëse i duhet që ta ndalë Rusinë që të tentojë sërish. Prandaj, ne do të vazhdojmë, që së bashku me aleatët dhe partnerët tanë, të ofrojmë mbështetje të fuqishme të sigurisë për Ukrainën”.

E pyetur nëse Perëndimi do t’i përgjigjet kërkesës së presidentit ukrainas, Volodymyr Zelensky, për sisteme të mbrojtjes ajrore nga shtetet që kanë qenë pjesë e Bashkimit Sovjetik, Nuland tha, pa dhënë detaje, se “e konfirmoj se jemi duke e shqyrtuar këtë gjë dhe veçse kemi ofruar mbështetje të rëndësishme të sistemeve të mbrojtjes ajrore për Ukrainën”.

Ajo po ashtu paralajmëroi se nëse Rusia nuk e ndalon agresionin e saj ndaj Ukrainën rrezikon që të përballet me më shumë sanksione nga Perëndimi.

“Për aq kohë sa lufta vazhdon, ne dhe aleatët e partnerët tanë planifikojmë të rrisim presionin ndaj [presidentit rus, Vladimir] Putin dhe Qeverisë së tij në baza javore dhe do t’ia mohojmë atij paratë që i duhen për makinën e tij të luftës”, tha Nuland.

Ditët e fundit, Rusia ka theksuar se po e kalon fokusin e saj në Ukrainën lindore dhe inteligjenca e mbrojtjes në Mbretërinë e Bashkuar thotë se kjo është "një pranim i heshtur" se ajo po përpiqet të mbajë operacionet në veri, shkruan BBC, transmeton Bota sot. 

Marrja e tokës në bregun jugor është një qëllim i madh për Presidentin Putin, por po ashtu është edhe përpjekja e tij për të "çliruar" lindjen. Kukullat e mbështetura nga Rusia kishin marrë tashmë kontrollin e më shumë se një të tretës së dy zonave lindore në vitin 2014.

Forcat ruse po forcojnë kontrollin e tyre në rajonin verilindor të Luhanskut, por ato kanë shumë më pak kontroll mbi rajonin e Donetskut dhe Operacioni i Forcave të Përbashkëta të Ukrainës në lindje ka me sa duket disa nga brigadat më të trajnuara në ushtri.

Por sulmet ruse janë intensifikuar në qytetet në perëndim të "vijës së kontaktit" - vija e frontit nga lufta e mëparshme.

Autoritetet e Luhansk thonë se ka pasur 35 sulme artilerie në qytetet lokale në 24 orë. Vetëm sot në mëngjes, blloqe banesash dhe një kopsht fëmijësh u goditën në Lysychansk, thotë udhëheqësi ushtarak rajonal.

Presidenti rus Vladimir Putin i ka thënë homologut të tij francez se bombardimi i qytetit të rrethuar do të përfundojë vetëm kur trupat ukrainase të dorëzohen, tha Kremlini në një deklaratë.

Por zyrtarët francezë thanë se lideri rus kishte rënë dakord të shqyrtonte planet për evakuimin e civilëve nga qyteti.

Zyrtarët nga pallati Elyseé i Francës e quajtën situatën në qytet "katastrofike" dhe shtuan se "popullatat civile duhet të mbrohen dhe duhet të largohen nga qyteti nëse dëshirojnë. Ata duhet të kenë akses në ndihma ushqimore, ujë dhe ilaçe që u nevojiten".

Franca, së bashku me Turqinë, Greqinë dhe disa grupe humanitare, i kanë paraqitur Putinit një plan për të evakuuar qytetin.

Zyrtarët thanë se Putin i tha Emmanuel Macron se ai do të "mendojë" për propozimin.

Forcat ruse kanë sulmuar ndërtesën e Kryqit të Kuq në qytetin e rrethuar dhe të shkatërruar të Mariupolit, tha të mërkurën Kievi.

“Në Mariupol, pushtuesit kanë goditur ndërtesën e Komitetit Ndërkombëtar të Kryqit të Kuq”, tha Avokatja e Popullit të Ukrainës, Lyudmyla Denisova.

Në deklaratën e postuar në rrjetet sociale, ajo shtoi se ndërtesa është goditur nga sulme ajrore dhe artileri.

Qyteti-port i Mariupolit është i rrethuar nga forcat ruse dhe afër 160,000 civilë vlerësohet se kanë mbetur të bllokuar, pa pasur qasje në ujë të pijshëm, ushqim dhe furnizime të tjera elementare./REL

Nga Moska në kryeqytetin e naftës siberian, Novosibirsk, dhe nga qendra intelektuale e Shën Peterburgut në bazën e nëndetëseve bërthamore të Murmansk, rusët po kërkojnë një rrugëdalje në pritje të një të ardhmeje të zymtë në një vend të copëtuar nga izolimi, censura dhe luftarak, raporton CNN, përcjell Bota sot.

“Më 24 shkurt, gjithçka ndryshoi, jetët tona u ndanë në para dhe pas”, tha Veronica, një tregtare 26-vjeçare që jeton në Moskë. Ajo dha një pseudonim për të mbrojtur identitetin e saj.

Ajo nuk donte të merrte një vendim të nxituar, ndërsa shihte miqtë dhe të njohurit e saj duke paketuar papritur valixhet dhe duke shkelur marrëveshjet e qirasë, disa ditë pasi mësuan se Rusia kishte sulmuar Ukrainën.