Bashkimi Evropian, SHBA dhe Britania e Madhe në reagime të ndara shprehën shqetësimin e tyre për ndryshimet e miratuara në Ligjin për Presidentin e Malit të Zi dhe u bënë thirrje liderëve të partive që të gjejnë së bashku një rrugëdalje nga "ngërçi aktual politik".
“Shtetet e Bashkuara janë të shqetësuara për përshkallëzimin e retorikës nxitëse dhe konfrontimit të papërgjegjshëm të liderëve malazezë ditët e fundit. Ftojmë të gjitha palët që të punojnë së bashku për të gjetur një rrugëdalje nga kriza aktuale politike, e cila do të ishte në përputhje me Kushtetutën”, ka thënë në Facebook ambasadorja e SHBA-së në Mal të Zi, Judy Rising Reinke.
Me rastin e miratimit të ligjit të ndryshuar për presidentin, ambasadorja e Britanisë së Madhe në Mal të Zi, Karen Maddox, i bëri thirrje qeverisë dhe aktorëve të tjerë politikë që të “përmbahen nga hapat që shkaktojnë përçarje të mëtejshme”.
“Ligji që u miratua në Kuvend ka mundësi që prek çështje kushtetuese. Kjo situatë nxjerr në pah se sa jetike është të sigurohet një Gjykatë Kushtetuese funksionale në Mal të Zi”, ka shkruar Maddox në Twitter.
Fjalën e kanë marrë edhe zëdhënësja e Komisionit Evropian, Ana Pisonero Hernandez dhe ambasadorja e BE-së në Podgoricë, Oana Kristina Popa.
“Të gjitha aktet legjislative duhet të jenë në përputhje me Kushtetutën. Kjo çështje është veçanërisht e ndjeshme për shkak të mungesës së një gjykate kushtetuese efikase, ku parlamenti ka dështuar në mënyrë të përsëritur të emërojë numrin e nevojshëm të gjyqtarëve për të siguruar funksionimin e duhur të saj. Anëtarët e Gjykatës Kushtetuese duhet të emërohen urgjentisht”, tha Hernandez në një deklaratë për Pobjeda nga Podgorica.
BE u bëri thirrje aktorëve politikë që të kërkojnë një de-eskalim të shpejtë dhe të bien dakord për një zgjidhje të "ngërçit aktual politik", në mënyrë që të realizohet dëshira e qytetarëve të Malit të Zi për t'u anëtarësuar në BE.
"Raporti vjetor i BE-së shprehu shqetësim për çështjen e shtetit të së drejtës dhe mungesën e dialogut politik," kujtoi Pisonero.
Ambasadorja e Oana-s, Kristina Popa theksoi se gjyqtarët e Gjykatës Kushtetuese duhet të zgjidhen urgjentisht.
“BE u bën thirrje të gjithë aktorëve politikë që të punojnë për qetësimin e shpejtë të tensioneve dhe të bien dakord për një zgjidhje të bllokadës politike aktuale, në mënyrë që të arrihet progres në anëtarësimin në BE në përputhje me dëshirat e qytetarëve”, tha Popal.
Pas disa orë diskutimi, deputetët e Kuvendit të Malit të Zi, me sugjerim të Frontit Demokratik, miratuan amendamentet në Ligjin për Presidentin natën mes të martës dhe të mërkurës, pasi Milo Gjukanoviq refuzoi të jepte mandatin për formimin e qeverisë së re ndaj Miodrag Lekiqit me sugjerim të shumicës së “vjetër” parlamentare.
Në vend që t'ia jepte mandatin Lekiqit, Gjukanoviq propozoi shpërndarjen e Parlamentit të Malit të Zi, i cili nuk u pranua për arsye procedurale.
Partitë fituese të zgjedhjeve të gushtit 2020 mbështetën ndryshimet në Ligjin për Presidentin, të cilat, siç u shprehën, do të mundësojnë daljen nga bllokada e institucioneve shtetërore, ndërsa deputetët e PDSH-së dhe partitë e tyre tradicionale partnere pretenduan se miratimi nga këto ndryshime ishte një "grusht shteti kushtetues".
