LIVE: Skenari tronditës, lufta mes Rusisë dhe Ukrainës afër fundit - zbardhet ultimatumi i fshehtë i SHBA edhe BE!

Irani ka finalizuar marrëveshjet për dorëzimin e avionëve luftarakë rusë Su-35 dhe helikopterëve sulmues Mil Mi-28, tha zëvendësministri iranian i Mbrojtjes Mahdi Farahi për agjencinë e lajmeve Tashim më 28 nëntor.

Irani gjithashtu planifikon të blejë trajnues avionësh rusë Yak-130 që do t'u mundësonin pilotëve ushtarakë iranianë të mësojnë se si të operojnë avionë luftarakë më të avancuar, si Su-57, sipas Farahi, cituar nga Tashim.

Kjo është marrëveshja e parë e Iranit për prokurimin e avionëve të rinj luftarakë në vite, shkruante gazeta iraniane e lidhur me Korpusin e Gardës Revolucionare Islamike.

Sipas Reuters, Irani ka vetëm disa dhjetëra avionë sulmues në arsenalin e tij, duke përfshirë avionë rusë dhe modele të vjetruara amerikane të blera përpara Revolucionit Islamik të vitit 1979.

Pas pushtimit rus të Ukrainës në vitin 2022, Moska ka thelluar bashkëpunimin ushtarak me Teheranin, duke siguruar furnizime të gjera me dron kamikaze Shahed të përdorur në sulmet ajrore kundër Ukrainës.

Shtetet e Bashkuara janë gjithashtu të shqetësuara se Irani po përgatitet të furnizojë Rusinë me raketa balistike.

Inteligjenca e deklasifikuar e Shtëpisë së Bardhë konfirmon se Grupi rus Wagner ka qenë duke u përgatitur për të ofruar aftësi të mbrojtjes ajrore për Iranin ose Hezbollahun, u tha gazetarëve më 21 nëntor zëdhënësi i Këshillit të Sigurisë Kombëtare, John Kirby.

Si luftëtarët e Wagnerit, ashtu edhe anëtarët e Hezbollahut, një grup militant libanez i mbështetur nga Irani, operuan në Siri për vite me radhë, duke luftuar përkrah trupave qeveritare të Bashar al-Assad. Diktatori sirian është gjithashtu një aleat i ngushtë i Rusisë dhe Iranit.

Kryeministri i Finlandës, Petteri Orpo, thotë se vendi do të mbyllë të gjithë kufirin me Rusinë për shkak të shqetësimeve për migrimin.

Z. Orpo e bëri njoftimin gjatë një konference për shtyp sot.

Finlanda kishte vetëm një pikë kontrolli kufitare të hapur, pasi qeveria mbylli shtatë të tjera për shkak të rritjes së ardhjeve të emigrantëve nga Lindja e Mesme dhe Afrika.

Finlanda akuzon Moskën se i ka çuar emigrantët drejt kufirit finlandez.

Instituti për Studimin e Luftës e ka përshkruar më parë sjelljen e Moskës për këtë çështje si një "taktikë hibride të luftës".

Ministri i Brendshëm i Finlandës thotë se kufiri do të jetë i mbyllur deri më 13 dhjetor.

Presidenti rus ka miratuar një rritje rekord buxhetore prej rreth 30% për shpenzimet ushtarake në vitin 2024, duke arritur në 36.6 trilion rubla (376.7 miliardë euro).

Vladimir Putin ka miratuar zyrtarisht një rritje të konsiderueshme të shpenzimeve ushtarake, duke miratuar projekt-planet e buxhetit që ndajnë afërsisht 30% të shpenzimeve fiskale për forcat e armatosura në vitin 2024.

Buxheti i nënshkruar, që përfshin tre vitet e ardhshme, sheh një rritje të jashtëzakonshme të shpenzimeve, duke arritur në 36.6 trilion rubla (376.7 miliardë euro) në 2024 me një deficit të pritshëm prej 1.595 trilion rubla (16.4 miliardë euro).

Alokimi shënon një rritje të konsiderueshme në investimet e mbrojtjes, me shpenzimet për mbrojtjen dhe sigurinë të kombinuara që pritet të përbëjnë rreth 40% të shpenzimeve totale buxhetore vitin e ardhshëm.

Kjo rritje arrin në një rritje pothuajse 70% të shpenzimeve të mbrojtjes krahasuar me vitin 2023, duke reflektuar angazhimin e palëkundur të Rusisë për luftën e saj në Ukrainë.

Një dimër i ashpër ka mbërritur në lindje dhe jug të Ukrainës. Krahas vazhdimit të ngadalshëm të operacioneve ushtarake, këto ditë bregu i Detit të Zi nga Odesa deri në Soçin rus u përfshi nga stuhi dëbore dhe përmbytje, të cilat lanë pjesën më të madhe të zonës pa ujë, energji elektrike dhe ngrohje. Kjo vlen veçanërisht për Krimenë e aneksuar, ku prej ditësh nuk ka energji elektrike dhe disa pjesë të gadishullit janë gjithashtu pa ujë.

Pas kundërsulmimit pak a shumë të pasuksesshëm të Ukrainës në pranverë dhe verë, shpërtheu një luftë pozicionale, sepse as Ukraina dhe as Rusia nuk kanë fuqi të mjaftueshme për një sulm të suksesshëm dhe po gërmojnë në pritje të pranverës, kur një përpjekje e re Një kundërsulm ukrainas mund të pasonte sërish, veçanërisht në drejtimin jugor, pra zbatimi i "planit" për shpërthimin në Detin Azov.

Megjithatë, megjithëse konsiderohet se kundërsulmi nuk dha rezultatet e dëshiruara, u arritën disa suksese, si kalimi në bregun e majtë të Dnieper, i cili është një bazë e mirë për përgatitjen e një ofensive të re pranverore në vitin 2024. Përveç kësaj, ata iu afruan qytetit të rëndësishëm strategjik të Tokmak, i cili është rreth 15 kilometra larg, dhe çlirimi i të cilit do t'i hapte rrugën Melitopolit si një pikë kyçe për të shpërthyer në portin e Berdjansk.

Ngërçi në luftë

Megjithatë, komandanti i ushtrisë ukrainase, Valery Zaluzhny, thotë se lufta është kthyer në një luftë pozicionale, madje në një ngërç, dhe ai tha për Economist se një situatë e tillë "favorizon Rusinë" sepse e lejon atë të ripërtërijë potencialin e saj ushtarak dhe të ndërtojë fortifikime të reja mbrojtëse.

Analistët e NATO-s, siç raporton edhe “BBC”, theksojnë se “operacionet vendimtare” ndoshta nuk duhet të priten gjatë dimrit, por ata besojnë se ende nuk është një “ngërç” sepse të dyja palët nuk i ndalin sulmet sulmuese që prodhojnë ende disa, rezultate.

Analisti ushtarak ukrainas Serhi Morfinovthekson se qëllimi i luftës pozicionale është të lodhë kundërshtarin dhe ta detyrojë vazhdimisht të ripozicionojë trupat e tij dhe të mbushë rezerat. Ai e krahason atë me një ndeshje boksi.

Negociata nën presion

Megjithatë, për shkak të kësaj, Kievi ka frikë se Perëndimi, ku ka gjithnjë e më shumë mosmarrëveshje për ndihmën për Ukrainën (Viktor Orbán e kundërshtoi përsëri) dhe sanksionet kundër Rusisë (Sllovakia njoftoi se do të bllokojë paketën e 12-të të sanksioneve), do të " t'i detyrojë ata për negociata me Moskën.

Gazeta gjermane Bild shkruan se Uashingtoni dhe Berlini kanë filluar të ushtrojnë presion mbi Volodymyr Zelensky për të filluar negociatat dhe se ndihma e tyre për Ukrainën do të kufizohet në aq sa Ukraina të ruajë situatën aktuale në front, domethënë të ngrijë situatën. BE-ja dhe SHBA-ja do ta vendosin Zelenskyn si kusht për ndihmën ushtarake, negociatat dhe madje heqjen dorë nga një kundërofensivë e re në pranverën e vitit 2024.

Kujtojmë se kohët e fundit televizioni amerikan NBC njoftoi, duke cituar burime në Shtëpinë e Bardhë, se po bisedojnë me ukrainasit për kushtet dhe propozimet që Kievi do të pranonte të negocionte me Moskën për t'i dhënë fund luftës.

Dominimi në Detin e Zi

Megjithatë, analistët ushtarakë besojnë se, shkruan BBC, Ukraina papritur pati më shumë sukses në det, ku i dha një goditje ndoshta vendimtare "dominionit" rus mbi Detin e Zi.

Përkatësisht, Rusia nuk e kontrollon më plotësisht pjesën veriore të Detit të Zi, dhe sulmet në selinë e flotës ruse të Detit të Zi në Sevastopol i detyruan rusët të transferojnë një pjesë të flotës së tyre në Feodosia, por edhe në portin rus të Novorossiys.

Në këtë mënyrë, ukrainasit kompensuan planet e parealizuara në kontinent. Nga ana tjetër, rusët rezultuan se rusët e kanë ndalur me sukses depërtimin ukrainas në jug, prej muajsh po përpiqen të pushtojnë qytetin Avdivka, në periferi të Donjeckut dhe po shikojnë edhe rrugën për Kupyansk dhe ndoshta Liman.

Kështu, përsëritet skenari i Bahmutit, të cilin forcat arritën ta kapnin vetëm pas plot nëntë muajsh luftimesh rraskapitëse. Kjo tani po përsëritet edhe me Avdivkën, gjë që tregon shumë dobësi të ushtrisë ruse.

Moti i keq ka “mbërthyer” Ukrainën, ku konflikti vazhdon i pandërprerë, duke i vënë forcat e Kievit përpara ushtrisë ruse. Shërbimi i Urgjencës së Ukrainës raportoi ndërprerje të energjisë elektrike në 386 vendbanime në dhjetë rajone të ndryshme, duke përfshirë Odessa, Mykolaiv dhe Kirovohrad.

Dëme të mëdha ndodhën gjithashtu në Rusinë jugore , Krime dhe rajonet e pushtuara. Ministria e Energjisë foli për 1.9 milionë njerëz të mbetur pa energji elektrike për shkak të një uragani. Kushtet e kanë dëmtuar disa nga pozicionet mbrojtëse të ndërtuara nga Moska.

Sa i përket bilancit nga moti i keq, i cili është ende provizor, dy të vdekur dhe 10 të plagosur. Një viktimë raportohet në Krime dhe një në Soçi. Stuhia, me erëra që arritën dje 40 metra në sekondë, shkatërroi çatitë e shtëpive, shkuli pemët, përmbyti shtëpi dhe shkaktoi dëme të rënda në objektet turistike në plazhet e Krimesë. Rreth pesëdhjetë fluturime që niseshin dhe mbërrinin në aeroportet e Moskës u anuluan. Fronti i stuhisë mund të ketë dobësuar gjithashtu mbrojtjen detare të Rusisë.

Disa video po qarkullojnë në internet që tregojnë se si valët e dhunshme kanë rrëmbyer pozicionet e qitjes dhe kanë dëmtuar ndërtesat teknike të ngritura nga Kremlini. Roman Vilfand, drejtor shkencor i Qendrës Hidrometeorologjike, i tha agjencisë Ria Novosti se ishte stuhia më e fortë që ka goditur Krimenë që nga fillimi i vëzhgimeve meteorologjike.

Në kujtim të gjallë një ngjarje e ngjashme ndodhi në Balaklava në nëntor 1854, gjatë Luftës së Krimesë, kur flota aleate, britanike, turke, franceze dhe sardineze,  kishte rreth tridhjetë anije të flotës së tyre të fundosur.

Ligjvënësit amerikanë do të përpiqen këtë javë të arrijnë marrëveshje për dërgimin e ndihmave të reja në Ukrainë - vendin që është në luftë kundër pushtimit rus.

Por, për të pasur sukses, ata do të duhet të merren vesh fillimisht për një çështje që i ka ngatërruar me dekada.

Republikanët në të dyja dhomat e Kongresit e kanë bërë të qartë se nuk do të mbështesin ndihma shtesë për Ukrainën, nëse ato nuk shoqërohen me masa për sigurinë kufitare, që do ta menaxhonin fluksin e migrantëve në kufirin SHBA-Meksikë.

Por, koha për marrëveshje është e shkurtër.

Një grup i vogël dypartiak në Senat po punon për një kompromis të ngushtë, por edhe nëse ia del ta arrijë, nuk ka asnjë garanci se ai do të kalojë në Dhomën e Përfaqësuesve, pasi republikanët këmbëngulin në ndryshime të përgjithshme të politikave të kufirit dhe të migracionit në SHBA.

Republikanët shpresojnë se demokratët do të ndiejnë presion politik për t’i pranuar disa nga propozimet e tyre për kufirin, pasi kalimet e paligjshme të tij kanë arritur një mesatare ditore prej më shumë se 8.000 vetash këtë vjeshtë.

Presidenti Joe Biden, i cili garon për rizgjedhje vitin e ardhshëm, është përballur me presion edhe nga demokratët e tjerë për fluksin e migrantëve.

Por, përse disa çështje janë të vështira për t’u zgjidhur?

Sistemi i azilit

Ndryshimi i sistemit të azilit për migrantët është prioritet kryesor për republikanët.

Përpara se të avancojnë drejt azilit në SHBA, ata duan ta bëjnë më të vështirë për azilkërkuesit që të dëshmojnë qysh në intervistat fillestare se kanë frikë nga persekutimi politik, fetar ose racor në vendin e tyre.

Republikanët në Dhomën e Përfaqësuesve kanë miratuar tashmë legjislacionin që do t’i ndalojë familjet në kufi, do t’iu kërkojë migrantëve ta bëjnë kërkesën për azil në një port zyrtar të hyrjes dhe do t’i ndalojë ata ose do t’iu kërkojë atyre që të qëndrojnë jashtë SHBA-së derisa çështja e tyre të përpunohet.

Ligji amerikan dhe ai ndërkombëtar u japin migrantëve të drejtë për të kërkuar siguri nga persekutimi, por numri i njerëzve që aplikojnë për azil në SHBA, ka arritur tashmë nivele të larta.

Senatorja e Arizonës, Kyrsten Sinema, e cila është pjesë e negociatave të Senatit, tha në një intervistë në radion e Arizonës se një nga qëllimet e ligjvënësve është të sigurojnë se “ata që janë këtu duke kërkuar azil, ta kenë një arsye të vërtetë për azil”.

Konservatorët e vijës së ashpër në Dhomën e Përfaqësuesve, që nuk kanë gjasa ta mbështesin ndihmën e mëtejshme për Ukrainën, kanë sinjalizuar gjithashtu se nuk do të pranojnë ndryshime të politikave që devijojnë shumë nga një projektligj, i miratuar në maj, që do ta ribënte sistemin e migracionit të SHBA-së.

Qëndrimi i tyre do të thotë se për çdo marrëveshje nevojitet një lloj mbështetjeje nga demokratët e Dhomës së Përfaqësuesve.

Disa progresistë kanë thënë tashmë se do të kundërshtojnë çdo ndryshim në politikën e migracionit, të iniciuar nga republikanët.

“Zgjidhjet mizore, çnjerëzore dhe të pazbatueshme, të ofruara nga republikanët, do të shkaktojnë më shumë çrregullime dhe konfuzion në kufi”, ka thënë përfaqësuesja demokrate, Pramila Jayapal, kryetare e Grupit Progresiv të Kongresit.

Infrastruktura dhe përforcimi

Ligjvënësit mund ta kenë më të lehtë të arrijnë konsensus në fusha të tjera të politikës kufitare, veçanërisht kur bëhet fjalë për personelin e kufirit dhe përforcimin e tij.

Negociatorët kanë shqyrtuar hapat që mund të ndërmerren për ta përforcuar infrastrukturën ekzistuese në kufi, duke përfshirë punësimin dhe rritjen e pagave për oficerët e patrullave kufitare, si dhe përmirësimin e teknologjisë.

Shtëpia e Bardhë, gjithashtu, dëshiron të instalojë teknologji të re imazherike në portet e hyrjes, që do t’iu mundësojë autoriteteve t’i skanojnë shpejt automjetet për importe të paligjshme.

Republikanët thonë se kjo nuk mjafton. Ata duan përforcime më të mëdha, përfshirë zgjerimin e murit kufitar, që ka nisur nën ish-presidentin Donald Trump.

Çfarë kërkon Biden?

Kërkesa urgjente e Bidenit për Kongresin përfshin ndihmën për Ukrainën, Izraelin dhe aleatët e tjerë të SHBA-së, së bashku me 14 miliardë dollarë për forcimin e sistemit të migracionit dhe të sigurisë kufitare.

Paratë do të shkonin për punësimin e më shumë agjentëve të patrullës kufitare, gjyqtarëve të migracionit dhe oficerëve të azilit.

Kjo është pjesë e strategjisë së Bidenit për t’u larguar njëkohësisht nga politikat e ashpra të Trumpit, por edhe për t’u përshtatur me realitetin e kalimeve të kufirit SHBA-Meksikë.

Megjithatë, sondazhet tregojnë zhgënjim të madh me trajtimin e migracionit nga ana e Bidenit - gjë që i lëkund edhe shanset e tij për rizgjedhje.

Sekretari i Sigurisë Kombëtare, Alejandro Mayorkas, i tha një komiteti të Senatit këtë muaj se administrata është përballur me “fenomenin global” të njerëzve që migrojnë - në numra që nuk janë parë që nga Lufta e Dytë Botërore.

“Sistemi ynë i prishur i migracionit ka nevojë urgjente për reforma”, tha Mayorkas.

Demokratët kanë prioritete të tjera për migracionin, të tilla si zgjerimi i rrugëve legale të migrimit dhe autorizimet për punë për migrantët që tashmë gjenden në SHBA.

Demokratët kanë paralajmëruar, gjithashtu, për rrezikun e vonimit të ndihmave për Ukrainën.

“Është gabim të krijohet një situatë ku duhet bërë reforma të rëndësishme të migracionit - në të kundërtën, nuk dërgojmë para për t’i ndihmuar njerëzit në Ukrainë”, tha senatori nga Illinoisi, Dick Durbin, demokrat i rangut të dytë në Senat.

Republikanët, deri më tani, janë shprehur të vendosur për ta adresuar çështjen e Ukrainës dhe atë të kufirit në të njëjtën kohë./REL

Sekretari i Shtetit Antony Blinken do të theksojë mbështetjen e vazhdueshme të NATO-s për Ukrainën në luftën e saj kundër Rusisë gjatë një udhëtimi në Evropë këtë javë, tha një zyrtar i lartë i Departamentit të Shtetit.

Ndihmës Sekretari i Shtetit për Çështjet Evropiane dhe Euroaziatike James O'Brien këmbënguli gjithashtu se nuk ka asnjë politikë të SHBA-së për ta shtyrë Ukrainën në bisedime me Rusinë.

Raportet e pakonfirmuara kanë sugjeruar se SHBA-ja në heshtje po pakëson mbështetjen me shpresën se do të inkurajojë Ukrainën të fillojë bisedimet për armëpushim, raporton Sky news, transmeton "Bota sot".

Por, asnjë zyrtar amerikan nuk ka thënë asgjë për këtë publikisht, dhe në vend të kësaj ata kanë thënë se Amerika do të mbështesë Kievin për aq kohë sa duhet - pavarësisht frikës se një presidencë e dytë e mundshme e Trump vitin e ardhshëm mund të zvogëlojë mbështetjen e SHBA për Ukrainën.

Z. Blinken do të përfaqësojë SHBA-në në një takim të Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë në Maqedoninë e Veriut këtë javë.

Ekspertët nga agjencia bërthamore e OKB-së kanë raportuar se kanë dëgjuar disa raketa të lëshuara pranë uzinës së okupuar Zaporizhzhia në Ukrainën juglindore.

Ekipi i IAEA nuk i pa predha për shkak të reve, por dëgjoi "tingullin dallues" të një lëshimi nga një sistem raketash me shumë lëshime (MLRS) aty pranë, tha drejtori i përgjithshëm i agjencisë, raporton Sky news, transmeton "Bota sot".

"Ngjarjet e sotme tregojnë edhe një herë qartë situatën jashtëzakonisht të brishtë të sigurisë bërthamore dhe të sigurisë në termocentralin bërthamor të Zaporizhzhia," tha Rafael Grossi.

Fabrika është më e madhja në Evropë dhe aktualisht kontrollohet nga Moska.

Grossi tha se ai është "thellësisht i shqetësuar për sigurinë bërthamore dhe sigurinë në termocentral" dhe gjuajtja e dukshme e raketave nga afër kompleksit është një "burim i veçantë shqetësimi".

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy tha se vendi i tij ka nevojë për më shumë sisteme të mbrojtjes ajrore në mënyrë që të mbrojë korridorin e grurit që ka qenë operacional që nga tërheqja e Rusisë nga Iniciativa për Kokrrat e Detit të Zi në korrik.

“Ne kemi ende nevojë për një numër shumë specifik sistemesh me një emër shumë specifik. Kërkesa është bërë. Ne kemi përgjigje pozitive kur këto sisteme fillojnë të mbrojnë atë rajon. Sepse si korridori ashtu edhe njerëzit atje janë të rëndësishëm”, tha Zelensky.

Duke potencuar se korridori i grurit vazhdoi të funksionojë pavarësisht sfidave, Zelenskyy tha se Rusia ka pak ndikim mbi korridorin.

“Ne kemi një korridor dhe bashkëpunim të qartë për përdorimin e tij me Bullgarinë, Rumaninë dhe Turqinë. Kemi marrëveshje me Mbretërinë e Bashkuar, të përfshirë në sigurimin e këtij korridori”, shtoi ai.

Ukraina ka marrëveshje me disa shtete për shoqërimin e anijeve me anije ukrainase, tha ai, duke shtuar se vendi tashmë po merr anije detare posaçërisht për këtë qëllim.

Zelenskyy njoftoi zgjatjen e programit ushqimor “Gruri nga Ukraina”, të cilin e nisi nëntorin e kaluar, duke thënë se 100 milionë dollarë tashmë janë mbledhur për objektivat e tij.

Programi synon të furnizojë me grurë ukrainas vendet në Afrikë dhe Azi që përballen me kequshqyerjen dhe urinë.

Më 17 korrik, Rusia u tërhoq nga Marrëveshja e Grurit të Detit të Zi, duke thënë se pjesa ruse e marrëveshjes nuk ishte zbatuar. Ajo kërkoi lehtësimin e kufizimeve bankare dhe aftësinë për të dërguar plehrat e saj përpara se të kthehej në marrëveshje.

Marrëveshja, e nënshkruar fillimisht në korrik të vitit të kaluar në Stamboll  nga Turqia, OKB-ja, Rusia dhe Ukraina, kishte për qëllim rifillimin e eksporteve të grurit nga portet ukrainase të ndërprera për shkak të luftës Rusi-Ukrainë, e cila filloi në shkurt të vitit 2022.

Në gusht, Ukraina deklaroi se janë krijuar korridore të përkohshme për anijet tregtare që mbërrijnë dhe nisen nga portet e vendit në Detin e Zi.

“Shërbimet ruse të sigurisë duhet të marrin masa për t’iu kundërvënë programeve ushtarako-biologjike të Uashingtonit.”

Kështu u shpreh zëvendëskryetari i Këshillit të Sigurimit të Rusisë, Dmitry Medvedev, shkruan Tass.

“Rrjeti i madh i biolaboratorëve amerikanë në vendet post-sovjetike përbën një rrezik serioz për interesat tona kombëtare. Duhet të merren masa të reja efektive, duke përfshirë agjenci të ndryshme dhe shërbime speciale. Nga ana tjetër, ne do të vazhdojmë t’i kushtojmë vëmendjen më të madhe zhvillimi i bioteknologjive moderne në Rusi”, tha ai gjatë takimit të parë të komisionit ndërdepartamental të Këshillit të Sigurimit për përballimin e kërcënimeve moderne ndaj biosigurisë.

Medvedev shpjegoi se Rusia u është drejtuar vazhdimisht homologëve të saj me propozime për këtë çështje.

“Uashingtoni vazhdon të zbatojë programe ushtarako-biologjike që synojnë krijimin e patogjenëve dhe mikroorganizmave artificialë veçanërisht të rrezikshëm. Në fakt, bëhet fjalë për marrjen e komponentëve të armëve biologjike,” tha ai.