Çfarë ndodhi me Emmanuel Macron që ai u kthye nga “qetësues” në “luftënxitës” në çështjen e Rusisë dhe Ukrainës?
Kjo, thënë fare thjesht, është pyetja që shtrohet në qeveritë anembanë Evropës, ndërsa presidenti francez “kënaqet” me rolin e tij të ri si kundërshtari kryesor i kontinentit ndaj Vladimir Putinit.
Disa vende, Balltiku, Polonia, mirëpresin konvertimin e dukshëm të Presidentit Macron në vlerësimin e tyre "realist" të kërcënimit të Moskës. Të tjerët, veçanërisht Gjermania e kancelarit Olaf Scholz, janë të tronditur nga kjo frymë franceze.
Të gjithë janë të hutuar dhe të pasigurt. Përveç Macron-it, i cili përsëriti, në një bisedë të botuar nga gazeta Le Parisien të shtunën në mbrëmje, se operacionet tokësore perëndimore mund të nevojiten në Ukrainë "në një moment".
“Nuk e dua dhe nuk do të ndërmarr një iniciativë të tillë, por ndoshta në një moment operacionet në terren, çfarëdo qofshin ato, do të jenë të nevojshme për t’iu kundërvënë forcave ruse”, tha Macron.
"Forca e Francës është se ne mund ta bëjmë atë," shtoi ai.
Deklaratat e Macron
Në një intervistë për Le Parisien, Macron pohoi se nuk ka asnjë mosmarrëveshje me Berlinin në këtë drejtim.
"Nuk ka dallime strategjike," tha ai. "Nuk ka pasur kurrë ndonjë keqkuptim mes meje dhe kancelares. Ne kemi pikëpamje shumë të afërta për sa i përket qëllimeve dhe situatës. Mënyra se si i shprehim ato ndryshon," shtoi ai.
"Gjermania ka një kulturë strategjike të kujdesit të madh, mosndërhyrjes dhe qëndron larg armëve bërthamore," shpjegoi ai. “Është një model që ndryshon shumë nga modeli i Francës, e cila ka armë bërthamore dhe ka ruajtur dhe forcuar një ushtri profesionale”, tha ai.
Macron gjithashtu theksoi se ndihma e Francës dhe Gjermanisë për Ukrainën mund të jetë plotësuese.
"Gjermania shpenzon më shumë se Franca, ka më shumë hapësirë buxhetore, kjo është një mundësi. Dhe Franca, nga ana tjetër, mund të bëjë gjëra që Gjermania nuk mundet," tha ai, duke relativizuar forcën e Rusisë. "Ne nuk duhet të frikësohemi, nuk jemi përballë një fuqie të madhe. Rusia është një fuqi e mesme me armë bërthamore, por GDP e saj është më e vogël se GDP e evropianëve", tha lideri francez.
Zhvendosja e armëve bërthamore
Sakaq, Rusia nuk humbet asnjë rast për “të treguar muskujt”. Armët taktike bërthamore të Putinit janë në Bjellorusi. Lëvizja e tyre ishte njoftuar tashmë në qershor 2023, por deri më tani NATO nuk kishte qenë në gjendje ta konfirmonte zyrtarisht atë.
Prandaj, presioni po rritet në krahun lindor të Aleancës Atlantike, e hutuar nga mosmarrëveshja se si të menaxhohet ky zhvillim në "luftën e ftohtë" të re kundër Carit.
Ministri lituanez i Mbrojtjes Arvydas Anusauskas, i pari që konfirmoi këtë lajm, i bëri thirrje bllokut të udhëhequr nga SHBA për "një përgjigje më të ashpër" sesa kur Rusia zhvendosi raketat atomike në Kaliningrad.
"Nëse rusët sjellin armë bërthamore pranë nesh, ne duhet të bëjmë të njëjtën gjë," tha ai.
Përfaqësues të tjerë të NATO-s, megjithatë, kanë theksuar se vendimi i Putinit nuk çon në një ndryshim thelbësor të situatës.
Mesazhi për NATO-n
"Rusët mund të arrijnë çdo pikë në NATO me raketat bërthamore që kanë në territorin e tyre", shpjegoi Rose Gottemoeller, ish-nënsekretarja e shtetit për kontrollin e armëve dhe çështjet e sigurisë ndërkombëtare.
“Kjo nuk e ndryshon shtrirjen e kërcënimit. Prandaj është një mesazh thjesht politik”, shtoi ajo, duke nënvizuar se si reagimi ndaj lëvizjes së armëve atomike në Bjellorusi do të ishte një veprim në favor të Putinit.
Ministri estonez i Mbrojtjes Hanno Pevkur i bëri jehonë asaj: “Është thjesht një plan i rusëve për të larguar vëmendjen e Ukrainës dhe për të pasur tema të tjera në axhendën e tyre."
Që nga fillimi i konfliktit me Kievin, Kremlini ka ngritur vazhdimisht mundësinë e një konflikti atomik me Perëndimin në rast se vetë ekzistenca e Federatës vihej në rrezik. Në prag të zgjedhjeve presidenciale, Vladimir Putin deklaroi se "nga pikëpamja ushtarako-teknike "forcat e tij bërthamore janë gati, por deri më tani nuk ka pasur nevojë t'i përdorë ato as kundër NATO-s dhe as në Ukrainë.