Granatimet shkatërrojnë stacionin e monitorimit të rrezatimit në centralin bërthamor Zaporizhzhia, raporton IAEA
Granatimet dhe zjarret pranë termocentralit bërthamor të Zaporizhzhia (ZNPP) të pushtuar nga Rusia shkatërruan kohët e fundit një stacion monitorimi të jashtëm të rrezatimit, njoftoi Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike (IAEA) më 27 qershor.
Centrali bërthamor i Zaporizhzhia, stacioni më i madh bërthamor në Evropë, ka qenë nën pushtimin rus që nga marsi i vitit 2022. Personeli në ZNPP informoi ekspertët e IAEA se centrali humbi lidhjen me stacionin e monitorimit të rrezatimit, i vendosur 16 kilometra në jugperëndim të objektit kryesor, më 24 qershor.
Humbja e stacionit kufizon më tej kapacitetin e jashtëm të centralit për të zbuluar çlirimin e rrezatimit në raste urgjente. "Funksionimi i pajisjeve të monitorimit të rrezatimit jashtë vendit është një pjesë thelbësore e sigurisë bërthamore në mbarë botën," tha Drejtori i Përgjithshëm i IAEA Rafael Grossi.
"Këto sisteme janë të rëndësishme për monitorimin e vazhdueshëm të niveleve të rrezatimit dhe, në rast emergjence, për vlerësimin e shpejtë të ndikimit radiologjik në vazhdim dhe të mundshëm dhe çfarë veprimesh mbrojtëse mund të nevojiten"
Inspektorët e IAEA thanë se nuk ishin në gjendje të vizitonin stacionin e monitorimit jashtë vendit për të konfirmuar dëmet e raportuara për shkak të luftimeve të vazhdueshme në zonë. Ukraina e ka akuzuar vazhdimisht Moskën për përdorimin e uzinës si një vend nisjeje për sulme me dronë dhe artileri në bregun përballë të lumit Dnipro të kontrolluar nga Ukraina, duke çuar në rreziqe të shtuara të sigurisë bërthamore.
Sipas IAEA, stacionet e shumta të monitorimit të rrezatimit brenda 30 kilometrave nga ZNPP kanë pësuar dëmtime dhe kanë humbur shërbimin për periudha të ndryshme kohore që kur Rusia nisi pushtimin në shkallë të plotë në vitin 2022.
Katër stacione nga një 14 e paraluftës janë të padisponueshme. "Humbja e një stacioni të monitorimit të rrezatimit nuk ka një ndikim të drejtpërdrejtë në sigurinë në ZNPP, por është pjesë e një erozion të vazhdueshëm të një sërë masash sigurie gjatë luftës që mbetet një burim i thellë shqetësimi," tha Grossi. Ekipet e monitorimit të IAEA-s kanë qenë të vendosura me rotacion në centralin bërthamor të okupuar që nga shtatori i vitit 2022, por autoritetet ruse ende u mohojnë inspektorëve të IAEA-s akses të plotë në termocentral.
