LIVE: ‘Tërbohet’ Rusia, merr ‘goditjen’ e rëndë – NATO befason të gjithë me vendimin e fundit!

Zyrtarët letonezë kanë thënë se një dron ushtarak rus që u rrëzua në këtë vend në fundjavë, mbante eksplozivë që mund të kishte qenë i destinuar për Ukrainën.

Droni ra në rajonin e fshatit Gaigalava, rreth 90 kilometra nga kufiri me Bjellorusinë, ku ai hyri në vend, sipas një deklarate të ministrisë së Mbrojtjes të Letonisë.

Si Letonia ashtu edhe Rumania kanë hetuar rastet e dronëve rusë që u rrëzuan, pasi kishin shkelur hapësirën e tyre ajrore. Këto vende janë edhe anëtarë të NATO-s dhe mbështetës të Ukrainës.

Duke folur në një konferencë shtypi sot, komandanti i forcave të armatosura të Letonisë, gjenerallejtënant Leonids Kalnins tha se droni që u ra ishte i tipit Shahed i projektuar nga Irani.

“Eksplozivi i dronit, i cili me gjasë ishte i destinuar për Ukrainën, u çaktivizua pas zbulimit të tij”, tha Kalnins.

Aeroplanët Eurofighter të NATO-s kanë fluturuar në kufirin rus të Finlandës për herë të parë që kur vendi nordik iu bashkua aleancës.

Gjatë një stërvitjeje ushtarake, tre nga aeroplanët e skuadronit taktik të 71-të të Gjermanisë u ulën dhe u ngritën nga rruga pranë fshatit Hosio, rreth 120 milje nga kufiri i Finlandës me Rusinë, raportoi Bild, duke cituar forcat ajrore gjermane, shkruan Newsweek.

“Pasi u furnizuan me karburant, ata u ngritën përsëri dhe u kthyen në bazën ajrore të Rovaniemi”, tha një zëdhënës i forcave ajrore për median, duke iu referuar selisë së Komandës Ajrore Lapland.

Duke pasur parasysh afërsinë me kufirin, gazetari i Bild, Julian Röpke tha se ishte e mundur që radarët rusë të monitoronin nga afër stërvitjet.

Siç thuhet më tej, gjithashtu më 4 shtator, dy aeroplanë F-35 Lightning II të Forcave Ajrore të SHBA-së të krahut të 48-të luftarak, Royal Air Force Lakenheath, M.B., u ulën gjithashtu në një autostradë finlandeze pranë Hosio gjatë stërvitjes BAANA 2024, raportoi The Aviationist.

Faqja e internetit në gjuhën angleze BulgarianMilitary.com theksoi se si ulja në një autostradë ishte “një aftësi e re” e cila tani i vendos këta luftëtarë evropianë “në të njëjtin nivel me aeroplanët F-35, Gripen dhe F/A-18”.

Kujtojmë se pas dekadash mos-angazhimi me NATO-n, Finlanda zemëroi Moskën kur u bashkua me aleancën në vitin 2023, e nxitur nga shqetësimet e sigurisë rajonale të paraqitura nga pushtimi i plotë i Ukrainës nga Vladimir Putin.

Helsinki ka akuzuar Moskën për nxitjen e qëllimshme të një krize emigrantësh duke dërguar azilkërkues në kufi nga vendet në Afrikë dhe Lindjen e Mesme në një taktikë të “një lufte hibride”.

Rusia i ka mohuar pretendimet.

Rusia është akuzuar gjithashtu për bllokimin e sinjaleve GPS (Sistemi i Pozicionimit Global) që kanë ndikuar në shtigjet e fluturimit në Evropën Lindore, veçanërisht rreth shteteve baltike. 

Me synimin gjithnjë e më të madh për t’u çliruar nga një aleat me ndikim si Rusia, Armenia mund të fillojë të lëvizë në mënyrë autonome në një front që është veçanërisht afër zemrës së Kremlinit: atë të energjisë bërthamore.

Në fund të vitit 2023, Jerevani dhe Moska nënshkruan një marrëveshje që parashikon modernizimin dhe zgjerimin e centralit bërthamor Metsamor, një infrastrukturë themelore për plotësimin e nevojave të brendshme energjetike të republikës së vogël Kaukaziane.

Metsamor në fakt mbulon rreth një të tretën e energjisë së konsumuar çdo vit në territorin armen dhe marrëveshja e sheh kompaninë shtetërore ruse Rosatom në rreshtin e parë.

Megjithatë, disa muaj pas kësaj kontrate, e cila duhet të mbetet ende në fuqi, Armenia duket se synon të kërkojë diku tjetër për të zgjeruar kapacitetin e saj bërthamor.

“Thika pas shpine”

Sipas disa thashethemeve, në fakt, armenët kanë hapur një kanal dialogu me Shtetet e Bashkuara, negociata të cilat mund të çojnë në ndërtimin e një fabrike të re në territorin e republikës Kaukaziane.

Disa konfirmime kanë mbërritur nga fronti i SHBA-së, me Uashingtonin me sa duket duke vlerësuar mundësinë dhe fizibilitetin tekniko-ligjor për nënshkrimin e mundshëm të një pakti dypalësh bërthamor me Jerevanin.

Nga pala armene, megjithatë, ata nxituan të nënvizonin se në tavolinë, nëse do të vendosej të vazhdohej me tokëzimin e një reaktori të ri, do të ekzistonte ende mundësia që puna t’i besohej partnerëve të ndryshëm, përfshirë Kinën, e cila kohët e fundit miratoi ndërtimin e 11 reaktorëve të rinj bërthamorë në territorin e saj, për një investim rekord prej 31 miliardë dollarësh, Franca dhe vetë Rusia.

Në çdo rast, fakti politik mbetet: Armenia donte t’i dërgonte një mesazh Kremlinit, jo më opsioni i vetëm në tryezë edhe kur flitet për dimensione të tilla strategjike si energjia, për më tepër të natyrës bërthamore.

Rusia ende “lider”

“Njolla” e shkaktuar nga lëvizjet autonome të Armenisë do të rrezikonte të shkatërronte një kanavacë që është në thelb e paprekur për presidentin rus Vladimir Putin.

Në vitet e fundit, në fakt, përmes Rosatom dhe shumë përpara shkurtit 2022, Rusia ka qenë në gjendje të bëhet lojtari më i rëndësishëm në nivel ndërkombëtar nga pikëpamja e energjisë bërthamore për përdorime civile dhe aktualisht mbulon një pjesë të tregut të barabartë me afërsisht 50% , duke marrë parasysh si ndërtimin e centraleve bërthamore, furnizimin me reaktorë dhe lëndë djegëse, çmontimin dhe menaxhimin e mbetjeve. Kini parasysh se të gjithë konkurrentët e saj kryesorë, si Kina, Franca, Japonia, Koreja e Jugut dhe Shtetet e Bashkuara , të marra së bashku, arrijnë një pjesë prej rreth 40% të tregut.

Lista e marrëveshjeve të nënshkruara në mbarë botën nga Rosatom është shumë e gjatë dhe e larmishme dhe përfshin vende si India, Irani, Egjipti, Turqia, Bangladeshi dhe Uzbekistani.

Dëmet nga sanksionet

Duke folur për Azinë Qendrore, sapo është thirrur një referendum në Kazakistan , i cili do t’i shtyjë qytetarët e republikës të shprehin mendimin e tyre për mundësinë e ndërtimit të reaktorit të parë bërthamor në territorin e Kazakistanit në fillim të tetorit. ktualisht janë katër projekte në tryezë, që vijnë nga Kina, Franca, Koreja e Jugut dhe Rusia. Megjithatë, shumë zëra sugjerojnë se Moska tashmë ka fituar favorin e autoriteteve kazake.

Duke parë se sa i përhapur është veprimi rus në frontin bërthamor, është e qartë se Moska kohët e fundit është përpjekur ta kombinojë këtë dimension me ato më të rrënjosura historikisht në lidhje me gazin natyror dhe naftën. Me sukses të madh: pavarësisht sanksioneve që po prekin ekonominë e saj, Rusia është një eksportues i njohurive bërthamore që vështirë se gjen rivalë dhe aktualisht është e përfshirë në dhjetëra e dhjetëra projekte në mbarë botën.

Megjithatë, një humbje e madhe mund të vijë nga Armenia e vogël.

Dy vjet e gjysmë të ofensivës së ashpër të Rusisë kanë shkatërruar shumë njësi ukrainase. Përforcimet janë të pakta, duke lënë disa ushtarë të rraskapitur dhe të demoralizuar. Situata është veçanërisht e rëndë midis njësive të këmbësorisë pranë Pokrovsk dhe gjetkë në vijën e frontit lindor, ku Ukraina po përpiqet të ndalojë përparimet zvarritëse të Rusisë. CNN foli me gjashtë komandantë dhe oficerë që janë ose kanë qenë deri vonë duke luftuar ose mbikëqyrur njësitë në zonë.

Të gjashtë thanë se dezertimi dhe mosbindja po bëhen një problem i përhapur, veçanërisht në mesin e ushtarëve të saporekrutuar. Ndryshe nga ata që dolën vullnetarë më herët në luftë, shumë nga rekrutët e rinj nuk kishin zgjedhje për të hyrë në konflikt. Ata u thirrën pasi ligji i ri i Ukrainës për mobilizimin hyri në fuqi në pranverë dhe nuk mund të largohen ligjërisht derisa qeveria të prezantojë çmobilizimin, nëse nuk marrin leje të posaçme për ta bërë këtë.

Megjithatë, problemet e disiplinës filluan qartë shumë përpara kësaj. Ukraina kaloi një problem jashtëzakonisht të vështirë gjatë dimrit dhe pranverës së kaluar. Muaj vonese në marrjen e ndihmës ushtarake amerikane në vend çuan në një mungesë kritike të municioneve dhe një rënie të madhe të moralit.

Dorëzimi i ushtarëve

Ushtarë të shumtë i thanë CNN në atë kohë se ata shpesh do ta gjenin veten në një pozicion të mirë, me një pamje të qartë të armikut që po afrohej dhe pa raunde artilerie për të gjuajtur.

Ndërsa situata në fushën e betejës u përkeqësua, një numër në rritje i trupave filloi të dorëzohej. Më shumë se një milion ukrainas shërbejnë në forcat e mbrojtjes dhe sigurisë së vendit, megjithëse ky numër përfshin të gjithë, përfshirë njerëzit që punojnë në zyra shumë larg vijës së frontit.

Forcat e Kievit janë qartësisht të numëruara dhe të armatosura, me disa komandantë që vlerësojnë se ka 10 ushtarë rusë për secilin ukrainas. Por ata gjithashtu duket se po luftojnë me problemet e tyre. Një oficer nga një brigadë që lufton në Pokrovsk, i cili kërkoi që emri i tyre të fshihej për arsye sigurie, i tha CNN se komunikimi i dobët midis njësive të ndryshme është një çështje kryesore atje.

Rënia e moralit

Një komandant batalioni në Donetsk verior tha se krahu i tij u la kohët e fundit i ekspozuar ndaj sulmeve ruse pasi ushtarët nga njësitë fqinje braktisën pozicionet e tyre pa e raportuar.

Numri i lartë i njësive të ndryshme që Kievi ka dërguar në vijat e frontit lindor ka shkaktuar probleme komunikimi, sipas disa ushtarëve të rendit dhe të dosjeve që deri vonë luftonin në Pokrovsk. Duke folur për CNN të enjten, komandanti i përgjithshëm i Ukrainës, Oleksandr Syrskyi pranoi se morali i ulët është ende një çështje dhe tha se ngritja e tij ishte “një pjesë shumë e rëndësishme” e punës së tij. “Operacioni Kursk… përmirësoi ndjeshëm moralin jo vetëm të ushtrisë, por të gjithë popullsisë ukrainase,” tha ai. Ai tha se kishte shkuar rregullisht në vijën e frontit për t’u takuar me ushtarët atje dhe për të bërë gjithçka që mundej për t’i bërë ata të ndiheshin më mirë.

Hakmarrja brenda Rusisë

Rusia njoftoi se forcat e saj po përparonin në Ukrainën lindore, me Kievin që raportoi sulme të rënda ajrore dhe i bëri thirrje Perëndimit të lejojë më shumë sulme hakmarrëse brenda territorit rus. Moska ka shtuar sulmet ajrore javët e fundit, duke kërkuar të zmbrapsë një ofensivë të madhe ukrainase në rajonin Kursk të Rusisë. Kievi filloi ofensivën e tij në Kursk me shpresën për të detyruar Rusinë të dislokonte trupat e saj që përparojnë aktualisht në lindje të vendit. Por Moska duket se po shton sulmet e saj atje.

Në gusht, atje u regjistruan pushtimet më të mëdha territoriale ruse në pothuajse dy vjet. Ky qytet i vogël ndodhet njëzet kilometra larg Pokrovsk, një qendër e rëndësishme logjistike e ushtrisë ukrainase. Prej disa javësh Pokrovsk ka qenë objektivi i trupave ruse që luftojnë kundër trupave ukrainase, të cilat numerikisht janë inferiore dhe pa armë.

Refuzimi i shumicës së vendeve për të mbështetur linjën anti-ruse dhe zbatimi i mekanizmave më kompleksë për ruajtjen e stabilitetit përfaqëson një fitore për Rusinë, tha përfaqësuesja zyrtare e Ministrisë së Jashtme ruse, Maria Zakharova.

“Unë mendoj se kjo është një fitore”, u shpreh Zakharova.

Ajo theksoi se Rusia “gjeti formula dhe mekanizma tepër komplekse për të dalë nga situata“. Pavarësisht se ishin parashikuar kohë të vështira për vendin pa ushqim, ilaçe, veshje dhe makina, Rusia arriti të ruante stabilitetin dhe madje përparimin.

Sipas diplomates, shumë vende e kuptuan se duke mbështetur linjën anti-ruse, do të qëllonin veten në këmbë, prandaj ajo e quajti atë që ndodhi një “fitore të shëndoshë”.

Për më tepër, Zakharova theksoi vështirësitë me të cilat u përball biznesi rus dhe që përfundimisht i kapërceu, dhe kjo tashmë është një “fitore e shpirtit”.

Më herët, përfaqësuesja zyrtare e Ministrisë së Punëve të Jashtme ruse, Maria Zakharova, tha se sanksionet e BE-së nuk mund të dëmtojnë ekonominë ruse.

Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky thotë se në mënyrë që Vladimir Putin të fillojë të kërkojë paqe, ai duhet të bëhet më i dobët dhe Ukraina më e fortë.

“Që Putini të dëshirojë paqen, ai duhet të jetë më i dobët dhe Ukraina duhet të jetë më e fortë”, tha Zelensky në forumin e 50-të ndërkombëtar Ambrosetti në Itali.

Për këtë qëllim, Zelensky u shpreh se ishte zhvilluar një plan për t’i paraqitur presidentit të SHBA-së, Joe Biden.

“Ne kemi nevojë për një plan. Unë do t’i tregoj Presidentit Biden, partnerëve tanë në Grupin e Shtatë, se si ne e shohim paqen dhe çfarë saktësisht do të bëjë presion ndaj Putinit për të ndaluar luftën”, tha presidenti i Ukrainës.

Bukureshti dënoi ashpër “shkeljen e re” të shkaktuar nga “sulmet ilegale” të Moskës

Presidenti i Letonisë tha sot se një dron ushtarak rus ishte rrëzuar në territorin e vendit të tij dhe se shkeljet e territorit të NATO-s po rriteshin përgjatë kufirit të saj lindor.

Vendi baltik, i cili më parë ishte nën sundimin sovjetik, por tani është anëtar i Bashkimit Evropian dhe NATO-s, ka mbajtur marrëdhënie të tensionuara me Moskën që nga pavarësia, e cila u përkeqësua më tej pasi Rusia pushtoi Ukrainën në shkurt 2022.

“Droni ushtarak rus u rrëzua dje në Letoninë lindore. Një hetim është duke u zhvilluar,” shkroi Presidenti Edgars Rinkevic në Platformën X.  “Ne jemi në kontakt të ngushtë me aleatët tanë. Numri i incidenteve të kësaj natyre po rritet përgjatë krahut lindor të NATO-s dhe ne duhet ta trajtojmë atë kolektivisht”, shtoi ai.

Ministri i Mbrojtjes Andris Spruds tha në një deklaratë se droni kishte hyrë në hapësirën ajrore të Letonisë nga Bjellorusia dhe u rrëzua në komunën e Rezeknes.

“Kjo situatë konfirmon se ne duhet të vazhdojmë punën që kemi filluar për të forcuar kufirin lindor të Letonisë, kryesisht duke zhvilluar aftësitë e mbrojtjes ajrore dhe të luftës elektronike për të kufizuar aktivitetet e dronëve,” tha ministri letonez. Vendi anëtar i NATO-s, Rumania tha gjithashtu sot se një dron rus që synonte infrastrukturën civile në Ukrainë hyri në hapësirën ajrore të saj gjatë natës.

Bukureshti dënoi pa mëdyshje “shkeljen e re” të shkaktuar nga “sulmet ilegale” të Moskës.  “Sot, dronët rusë dhunuan hapësirën ajrore të Rumanisë dhe Letonisë. Kjo është një kujtesë e ashpër se veprimet agresive të Rusisë shtrihen përtej Ukrainës”, shkroi ministri i jashtëm ukrainas në Platformën X, duke mbrojtur mundësinë e “përdorimit të mbrojtjes ajrore të partnerëve të NATO-s për të kapur raketat ruse dhe avionët dronë mbi Ukrainë”.

Polonia ka regjistruar gjithashtu të paktën dy raste të shkeljes së hapësirës së saj ajrore nga raketat ruse ose dronët që sulmojnë Ukrainën, së fundmi në dhjetor.  Në një intervistë me gazetën Financial Times të botuar javën e kaluar, Ministri i Jashtëm polak Radoslau Sikorski tha se Varshava duhet të ketë të drejtën të rrëzojë raketat ruse që synojnë Ukrainën përpara se të hyjnë në hapësirën ajrore polake, pavarësisht kundërshtimit nga NATO.

Dy shtete, anëtare të NATO-s, thanë të dielën se dronët rusë shkelën hapësirën e tyre ajrore. Rumania njoftoi se një dron rus shkeli hapësirën e saj ajrore gjatë sulmeve të natës që ndërmori Moska kundër Ukrainës fqinje. Ndërkohë, Letonia njoftoi se një dron rus u rrëzua në pjesën lindore të vendit një ditë më parë.

Një dron rus hyri në territorin rumun herët të dielën ndërsa Moska goditi “objektiva civilë dhe infrastrukturën portuale” përtej Danubit në Ukrainë, njoftoi Ministria e Mbrojtjes Kombëtare e Rumanisë. Bukureshti aktivizoi avionë luftarakë të tipit F-16 për patrullimin e hapësirës ajrore ndërsa njoftoi banorët e dy rajoneve lindore përmes mesazheve me tekst, thanë zyrtarët rumunë.

Rumania tha se po heton mundësinë e një pike ku mund të ketë rënë mjeti fluturues në një zonë të pabanuar përgjatë kufirit me Ukrainën. Nuk ka patur njoftime për viktima apo dëme. Më vonë të dielën, Ministri i Mbrojtjes i Letonisë, Andris Sprūds, tha se një dron rus ishte rrëzuar një ditë më parë pranë qytetit Rezekne dhe me gjasë ishte futur në Letoni nga Bjellorusia fqinje. Qyteti Rezekne, me mbi 25,000 banorë, shtrihet rreth 55 kilometra në perëndim të Rusisë dhe rreth 75 kilometra nga Bjellorusia, aleati i ngushtë i Kremlinit.

Ndërsa shkelja e hapësirës ajrore të Letonisë duket të jetë një incident i rrallë, Rumania ka konfirmuar disa raste të gjetjes së fragmenteve të dronëve në territorin e saj që nga fillimi i agresionit ruk kundër Ukrainës në shkurt të vitit 2022. Rasti më i fundit u njoftua në korrik të këtij viti.

Mircea Geoană, zëvendëssekretari i përgjithshëm i NATO-s në largim dhe ish-diplomat i lartë rumun, tha të dielën në mëngjes se aleanca ushtarake e dënoi shkeljen e hapësirës ajrore rumune nga Rusia. “Ndërsa nuk kemi asnjë informacion që tregon për një sulm të qëllimshëm nga Rusia kundër aleatëve, këto akte janë të papërgjegjshme dhe potencialisht të rrezikshme”, shkroi ai në platformën e mediave sociale X.

Ushtria e Letonisë tha të dielën se nuk kishte tregues se Moska apo Minsku i kishin nisur dronët qëllimisht drejt vendit të saj. Në një deklaratë publike, ushtria letoneze tha se kishte identifikuar vendin e rrëzimit të dronit dhe se po vazhdonin hetimet. Ministri i Mbrojtjes së Letonisë, Andris Sprūds, u përpoq ta minimizonte rëndësinë e inkursionit me dron.

“Mund të konfirmoj se nuk ka viktima apo dëme materiale”, tha zoti Sprūds për Radion Letoneze të dielën, duke shtuar se çdo rrezik ishte eliminuar menjëherë. “Natyrisht, është një incident i rëndë, pasi është një kujtesë tjetër se pranë çfarë shtetesh fqinje jetojmë”. Ministri i Jashtëm i Ukrainës, Andrii Sybiha, i quajti inkursionet, siç u shpreh ai, “një kujtesë se veprimet agresive të Federatës Ruse shkojnë përtej kufijve të Ukrainës”.

“Përgjigja kolektive e aleatëve duhet të jetë mbështetja maksimale për Ukrainën tani, për t’i dhënë fund (agresionit rus), për të mbrojtur jetët dhe për të ruajtur paqen në Evropë”, tha zoti Sybiha në një postim në rrjetin X.

Kancelari i Gjermanisë, Olaf Scholz, ka bërë thirrje për ripërtëritjen e përpjekjeve për të sjellë paqe në Ukrainë, duke thënë se ai dhe presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, janë pajtuar se nevojitet një konferencë e re për paqe në të cilën do të përfshihej edhe Rusia.

“Besoj se tani është koha të diskutohet se si të arrihet paqja nga kjo gjendje lufte, me një ritëm më të shpejtë”, tha Scholz në një intervistë për transmetuesin ZDF.

Scholzi është nën trysni në vendin e vet, pasi të gjitha tri partitë e koalicionit të qendrës së majtë pësuan humbje të dhimbshme në zgjedhjeve rajonale një javë më parë, derisa grupet që synojnë marrëdhënie më të mira me Moskën, fituan më shumë vota.

Partia nacionaliste Alternativa për Gjermaninë (AfD) dhe partia e re BSW, të cilat e kundërshtojnë mbështetjen ushtarake për Ukrainën në luftën e saj kundër pushtimit nga Rusia, shënuan arritje rekorde në zgjedhje.

Zelensky tha në korrik se synon ta ketë gati një plan deri në nëntor, në mënyrë që Kievi të jetë në gjendje ta organizojë samitin e dytë ndërkombëtar për paqe në Ukrainë, duke shtuar se në të duhet të marrin pjesë edhe përfaqësues nga Rusia.

Në samitin e parë për paqe në Ukrainë, që u mbajt më 15-16 qershor në Zvicër, zyrtarë të lartë të më shumë se 90 shteteve bënë thirrje që “integriteti territorial” i Ukrainës të jetë themeli i çfarëdo marrëveshjeje për paqe për t’i dhënë fund luftës së Rusisë.

Rusia nuk u ftua në atë samit dhe e cilësoi atë si “humbje kohe”.

Lufta në Ukrainë ka nisur më 24 shkurt të vitit 2022.

Presidenti rus, Vladimir Putin e quan luftën “operacion special ushtarak” për të çmilitarizuar Ukrainën.

Perëndimi është përgjigjur ndaj Rusisë, duke goditur ekonominë e këtij shteti me sanksione të ashpra.

Si pasojë e luftës kanë vdekur mijëra persona dhe miliona të tjerë janë zhvendosur nga shtëpitë e tyre.