Pavarësisht rezultatit zgjedhor presidencial në SHBA, lufta në Ukrainë ka shumë të ngjarë të përfundojë pasi si Ukraina ashtu edhe Rusia po përballen me mungesë ushtarësh dhe mobilizim të të rinjve për linjat e frontit, dhe ky realitet tregon se 2025 do të jetë viti i negociatave, shkruan New York Times.
Fitorja e Donald Trump do të përshpejtojë fillimin e bisedimeve të paqes. Gjatë fushatës, Trump premtoi t'i jepte fund luftës në Ukrainë edhe para inaugurimit të tij. Ndoshta kjo ishte një mbivlerësim, por është e qartë se ai dëshiron që negociatat të fillojnë sa më shpejt të jetë e mundur.
Ky nuk është një lajm i mirë për Ukrainën. Forcat ruse po përparojnë në lindje. Ata gjithashtu kthyen një pjesë të territorit që Ukraina pushtoi verën e kaluar. Ukraina ka ende armë, por trupat e saj janë të shpërndara dhe të rraskapitura. Agjencitë e inteligjencës parashikojnë se së shpejti mund të mbeten pa ushtarë.
Zyrtarët ukrainas thonë se janë gati të vazhdojnë luftimet. Por republikanët në Kongresin e SHBA hezitojnë të miratojnë ndihmë shtesë për Ukrainën, dhe në Kiev ata janë të vetëdijshëm se pa shumë më shumë ndihmë, luftimet do të përfundojnë së shpejti.
A është Evropa e aftë të zëvendësojë SHBA-në në ofrimin e ndihmës ushtarake dhe ekonomike?
Në samitin e fundit të NATO-s, aleatët hartuan një plan për mbështetjen logjistike për Ukrainën që do të ishte "i mbrojtur nga Trump". Megjithatë, zyrtarët e administratës së Joe Biden dyshojnë se Evropa mund ta marrë atë rol.
Fuqia ekonomike e dollarit, e cila i mundëson Uashingtonit të ketë deficite të mëdha buxhetore për të financuar mbrojtjen, nuk mund të imitohet nga Evropa. Kur mbështetja e SHBA të zhduket, do të jetë e vështirë për Evropën të sigurojë municion dhe fonde të mjaftueshme për Ukrainën që të vazhdojë të luftojë.
Fati i territoreve nën kontrollin rus
Pa armë dhe trupa shtesë, Ukraina mund të mos jetë në gjendje të rimarrë territorin e humbur. Presidenti Volodymyr Zelensky së fundi pranoi se diplomacia dhe jo “lufta e nxehtë” e tanishme do të jetë çelësi i rimarrjes së territoreve.
Gjatë fushatës presidenciale, J.D. Vance propozoi një ngrirje të konfliktit, duke lejuar Rusinë të mbante territorin që kishte pushtuar me forcë.
Presidenti rus Vladimir Putin aktualisht nuk po tregon asnjë qëllim për të fituar territor shtesë, por gjithashtu nuk po tregon asnjë shenjë se është gati të tërhiqet nga territori ukrainas që ai kontrollon. I vetmi mjet negociues i Ukrainës është rajoni Kursk, i pushtuar pjesërisht nga forcat ukrainase në gusht.
Administrata Biden po përpiqet të sigurojë pozicionin më të mirë negociues për Ukrainën. Shtëpia e Bardhë po i dërgon Ukrainës sa më shumë armë të jetë e mundur. Kohët e fundit, ajo i dha leje Kievit që të përdorte raketa amerikane me rreze të gjatë veprimi brenda Rusisë për të mbajtur Kursk. Nëse do të ketë sukses, ndoshta Rusia do të pranojë të shkëmbejë një pjesë të territorit ukrainas me Kursk. Por Kievi nuk ka gjasa të rifitojë pjesën më të madhe të territorit të humbur.
Garancitë e sigurisë dhe e ardhmja e Ukrainës
Për Ukrainën, fitorja apo disfata nuk varen vetëm nga territori. Kryesore janë marrëveshjet që mund të arrijë me Evropën dhe Amerikën për sigurinë afatgjatë dhe integrimin ekonomik me Perëndimin.
Anëtarësimi në NATO, garancia më e fortë e mundshme, nuk është një opsion. Trump nuk do ta ofronte atë dhe Senati i udhëhequr nga republikanët nuk do ta miratonte atë.
J.D. Vance propozoi neutralitetin e Ukrainës, një kërkesë kryesore e Putin. Trump nuk ka shprehur një qëndrim të qartë për këtë çështje. Nuk ka gjasa që ai të mbështesë një mbrojtje ushtarake të Ukrainës në rast të një sulmi të ardhshëm, por ai mund të dëshirojë të arrijë një kompromis me Putin.
Një lëshim i mundshëm mund të përfshijë lejimin e Ukrainës për të arritur integrimin ekonomik me Evropën, gjë që do të ishte më e pranueshme për Putin sesa anëtarësimi i Ukrainës në NATO.
Mundësia e një sulmi në Kiev
Ukrainasit kanë argumentuar prej kohësh se nëse arrijnë një marrëveshje tani, Putin vetëm do të konsolidojë forcat e tij dhe do të sulmojë përsëri Kievin më vonë.
Trump ka kritikuar tërheqjen e Biden nga Afganistani dhe ai ndoshta nuk dëshiron një trashëgimi të ngjashme: një kapje ruse të Kievit që do t'u jepte demokratëve një mundësi për ta fajësuar për humbjen e Ukrainës.
Republikanët që mbështesin Ukrainën, argumentojnë se Trump nuk i pëlqen të duket i dobët dhe nuk do të pajtohet me një marrëveshje që e lë Putin të lirë. Por është e vështirë të imagjinohet që Putin do të bënte një premtim për mossulmim që Kievi mund ta konsideronte të besueshëm. Mbrojtja e Kievit do të jetë pjesa më e vështirë dhe më e rëndësishme e negociatave të Trump.
