Filmi me regji të Blerta Bashollit “Zgjoi”, ka marrë vëmendjen e shumë mediave botërore.
E së fundmi gazeta britanike “The Guardian”, ka shkruar një artikull dedikuar filmit “Zgjoi”.
“Çdo shkrepje llogaritet në dramë për luftën e gruas kundër burrave të dhunshëm vendas për të mbijetuar dhe siguruar për fëmijët e saj në vazhdën e luftës”, ka filluar përshkrimin The Guardian.
“Filmi debutues i Blerta Bashollit është një film për mjaltin dhe gjithashtu për ajvarin , një pjatë e ëmbël nga ish-Jugosllavia e bërë nga patëllxhanë dhe speca të kuq. Por filmi ka shije të ashpër dhe të mprehtë, si kafeja e zezë”.
Tutje, gazeta vazhdon historinë e Zgjoit, ai bazohet në historinë e vërtetë të Fahrije Hotit , një gruaje, bashkëshorti i së cilës u zhduk gjatë luftërave ballkanike të viteve ’90, dhe kështu vetëm për të qëndruar gjallë dhe për të siguruar jetesën e saj, ajo formoi një kolektiv vetëm për gratë me të gjitha luftërat e tjera, të vejat (ose të vejat e supozuara, të dëshiruara për një lajm përfundimtar se çfarë bënë forcat serbe me burrat e tyre të zhdukur) duke bërë mjaltë dhe ushqime të tjera për të shitur.
Por filmi e tregon atë duke u përballur me mizogjininë brutale dhe dhunën nga burrat në fshatin e saj, të cilët mendojnë se ajo po e tejkalon veten. (Drama vjen me një mohim përmbyllës që thekson se disa prej tyre janë fiktive, dyshoj se parandalon paditë.)
“The Guardian”, aktoren Yllka Gashin e ka cilësuar të shkëlqyer ashtu si vetë Fahrije, një grua që e filloi këtë biznes të paktën pjesërisht për të menaxhuar apo shuar hidhërimin e saj: kosherja në kopshtin e tyre u ngrit nga i shoqi.
“Kjo është mënyra e saj për të qëndruar pranë kujtimit të tij; ajo kujton se sa instiktive ishte kontakti i tij me bletët dhe se si ai nuk u pickua kurrë. Fahrije, nga ana tjetër, gjithnjë thumbohet dhe kjo është pjesërisht arsyeja pse ajo kalon kryesisht në ajvar; çdo thumbim është një kujtesë.”
Ekziston një skenë e mrekullueshme në të cilën djali i vogël i Fahrijes është duke i krehur flokët e tij para pasqyrës, ndoshta me disa nxitje kotësie adoleshente. Duke e parë atë, Fahrije buzëqesh papritmas, me dashuri dhe dhimbje transparente, dhe pa pasur nevojë t’i thuhet mund të shohim se ajo mendon se ai i ngjan babait të tij.
Vetë vjehrri i saj Haxhi (një interpretim i mrekullueshëm i aktorit dhe muzikantit veteran Çun Lajçi) është një figurë vezulluese, e cila përballet me agoninë dhe pikëllimin në mënyrën e tij, por gradualisht po e vlerëson Fahrijen.
Gazeta britanike dramën e Zgjoit e ka vlerësuar si shumë inteligjente, në të cilën çdo fjalë dhe çdo goditje ka rëndësi.
