Në një intervistë për gazetën “Bota sot”, ka folur politologu spanjoll, Alejandro Perez, në lidhje me zhvillimet e fundit në Ballkan, raportet Kosovë-Serbi dhe qasjen e Spanjës ndaj shtetit tonë.
Si fillim, Perez nuk përjashtoi mundësinë e përshkallëzimit të situatës në Ballkan, specifikisht në Kosovë.
Për këtë, ai përmendi disa arsye që mund të dërgojnë në eskalim të situatës.
Krahas kësaj, politologu spanjoll komentoi edhe qasjen e BE-së dhe SHBA-së ndaj dialogut Kosovë-Serbi dhe tregoi nëse mund të ndodhë një marrëveshje mes dy palëve.
Kurse, sa i përket dështimit të anëtarësimit në KiE, tha se kjo gjë ishte zhgënjyese, por e ditur që më parë.
Ai theksoi se një gjë e tillë nuk iu komunikua publikut, derisa vlerësoi se ky vendim për izolim të paarsyeshëm të Kosovës, shkon në dobi të Serbisë dhe Rusisë.
Ndër të tjera, Perez foli edhe mbi shkaqet pse Spanja nuk po e njeh Kosovën si shtet, derisa ka njohur Palestinë.
E për këtë dha disa arsye, derisa potencoi se Spanja ka deklaruar se do të bëjë një lëvizje politike vetëm pasi Kosova dhe Serbia ta zgjidhin mosmarrëveshjen përmes dialogut.
Intervista e plotë
Gazeta “Bota sot”: Z. Perez, si i keni parë zhvillimet e fundit në Ballkan, veçanërisht raportet Kosovë-Serbi? A vlerësoni se mund të ketë përshkallëzim të situatës, marrë parasysh provokimet e fundit të palës serbe?
Alejandro Esteso Perez: Përshkallëzimi i vogël nuk mund të hiqet kurrë nëse marrim në konsideratë episodet e fundit të tensioneve të shkaktuara, për shembull, nga vendimi i qeverisë së Kosovës në me përdorimin e dinarit, apo zbatimi i ngadaltë i ASM. Kjo mund të çojë në raste të vogla të përshkallëzimit në veri si produkt i frustrimeve të serbëve të Kosovës dhe ndikimit të satelitëve politikë të Beogradit në katër komunat. Të gjitha këto janë spekulime, por tani është në interesin e Serbisë që të mbajë armët e saj politike për disa muaj. Beogradi pret qartë kthimin e Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë, një kontekst që do të ishte i favorshëm për interesat e tij.
Gazeta “Bota sot”: Si i shihni përpjekjet e Brukselit dhe Uashingtonit për arritjen e një marrëveshjeje finale mes Kosovës dhe Serbisë? Dhe, a ka gjasa që një e tillë të arrihet deri në fund të këtij viti?
Alejandro Esteso Perez: Zgjedhjet në BE, dhe më vonë këtë vit në SHBA, po e bëjnë vitin 2024 një vit pritjeje – veçanërisht për Serbinë, e cila qëndron pranë (dhe blen kohë) derisa konteksti ndërkombëtar të jetë më i favorshëm për pozicionimin e saj gjeopolitik.
Gazeta “Bota sot”: Po ashtu, pak javë më parë Kosova nuk arriti me anëtarësohej në KiE pasi nuk u fut në agjendën e mbledhjes së Komitetit të Ministrave. Si e keni parë këtë? Çfarë pritet të ndodhë në vijim?
Alejandro Esteso Perez: Vendimi për shtyrjen e çështjes së anëtarësimit të Kosovës, edhe pse zhgënjyes, ishte në tryezë. Megjithatë, asnjëherë nuk u komunikua drejt publikut. Anëtarësimi i Kosovës në Këshillin e Evropës u përcoll si një "fat i kryer" nga qeveria, gjë që përfundoi jo ashtu. Unë e konsideroj një vendim të paarsyeshëm që synohet të izolojë më tej Kosovën në dobi të Serbisë dhe Rusisë, dhe një lëvizje shumë dritëshkurtër, kryesisht nga Gjermania dhe Franca. Bazuar në afatin kohor zyrtar të KiE-së, Kosova do të kishte një shans tjetër për t'u bërë anëtare vetëm në maj të vitit të ardhshëm, përveç nëse presidenca aktuale lituaneze mbledh një takim të jashtëzakonshëm për të diskutuar dhe votuar mbi këtë çështje këtë vit - por dyshoj se sa efektive do të ishte kjo, shkak pozicionet aktuale të shteteve anëtare kyçe të KiE.
Gazeta “Bota sot”: Ndërkohë, Spanja vazhdon që të jetë kundër pranimit të Kosovës ne Këshillin e Evropës, apo avancimit në anëtarësime ndërkombëtare. Si mund ta bindë Kosova shtetin tuaj që ta ndryshojë qasjen?
Alejandro Esteso Perez: Spanja ka argumentuar me këmbëngulje se refuzon deklaratat e njëanshme të pavarësisë dhe se do të bëjë një lëvizje politike vetëm pasi Kosova dhe Serbia ta zgjidhin mosmarrëveshjen përmes dialogut të lehtësuar nga BE. Është e paqartë se çfarë lloj rezultati duhet të japë dialogu që Spanja ta njohë zyrtarisht Kosovën.
Gazeta “Bota sot”: Gjithashtu, Spanja e ka njohur shtetin palestinez derisa shtetin tonë ende jo. Pse ka ndodhur një gjë e tillë? Shkaqet që Spanja e njohu Palestinën dhe jo Kosovën? Ku qëndrojnë dallimet?
Alejandro Esteso Perez: Mendoj se vendimi i Spanjës për të njohur Palestinën bazohet në dy konsiderata kryesore: së pari, ka një mbështetje të gjerë në mesin e popullsisë spanjolle për çështjen palestineze, me pothuajse 80% të qytetarëve që mbështesin një zgjidhje me dy shtete sipas të dhënave të fundit. Prandaj, ky vendim perceptohet si gjëja e duhur për t'u bërë nga një pjesë e konsiderueshme e popullsisë, gjë që e bën atë një sukses politik për qeverinë spanjolle - dhe që mund të ketë njëfarë tërheqjeje në nivel evropian (përveç vendimit të njëkohshëm të Irlandës dhe Norvegjisë). Së dyti, ndërsa zgjedhjet e BE-së po afroheshin, kjo ndihej si koha e duhur për kryeministrin spanjoll Pedro Sanchez për të hequr këtë kartë, pasi mund të sillte një përfitim elektoral për partinë e tij.
Çështja e Kosovës aktualisht i mungon rëndësia në diskursin publik që të ketë pretendime të mëdha për njohje që qeveria spanjolle të veprojë. Sánchez, dhe kryeministrat e mëparshëm para tij, e kanë trajtuar çështjen e Kosovës në një mënyrë mjaft të sikletshme, thjesht duke injoruar ekzistencën e Kosovës – diçka që nuk ka ndodhur me Palestinën. Për të dhënë një shembull, Palestina ka një Ambasadë në Spanjë - kështu që pikat e nisjes së Palestinës dhe Kosovës janë sigurisht shumë të ndryshme.
