Humanistët e famshëm arbëror:
Marin Barleti, Profesor,shkrimtar, humanist
Gjon Gazulli Astronom ,diplomat
Nikollë Leonik Tomeu, Matematicient ,humanist
Pal Engjëlli,Diplomat,humanist
Pjetër Budi, Poet,shkrimtar,humanist
Pjetër Bogdani ,doktor i filozofisë, humanist
Shtjefën Gjeqovi,Etnolog, arkeolog, shkrimtar,humanist
Nënë Terëza Humaniste, etj.
Dëshira e humanistëve tanë arbëror ishte ndërtimit i një tempulli të kulturës , dijes,artit e shkencës, më saktësisht kombi të hyjë në dritë nga errësira e padijes dhe primitivizmit.
Ata ishin adhurues të antikitetit dhe u bënë në fakt imituesit e gjallë të saj duke i lënë brezave po këtë udhë të imitimit dhe ecjes në atë dritë.
Humanistët tanë janë ata që i dhanë bekimet e tyre të larta për një arsim e edukim të lartë, për një mirëqenje e vetëdje të lartë kombëtare e njerëzore.
Ata ishin studiues të mëdhenjë dhe qëllimi i tyre ishte shpëtimi i kombit të tyre e botës përmes mësimit dhe shkrimit, dijes, edukimit ,arsimit,kulturës ,shkencës etj, ata në fakt ishin të frymëzuar nga fryma klasike e arsimit antik, mësuan njohuritë në kërkim të dijes , nxorrën nga drita e tyre e talentuar dhe i transemtuan brezave.
Përpjekjet e parreshtura të tyre për arsim,edukim,art,kulturë, shkencë etj, të asaj kohe përfaqësojnë vetëm agimin e jetës sonë të shekullit XXI dhe janë tregues i qartë se mbi cilat themele duhet të qëndrojë të ecën e ta shohë të ardhmen kombi ynë arbëror europian.
