Këtë pasdite, talibanët iu drejtuan publikut në një konferencë shtypi në Kabul për herë të parë që nga pushtimi i Afganistanit.
Zëdhënësi Zabihullah Mujahid komentoi të drejtat e grave dhe tha "se si ato do t'i kenë të gjitha të drejtat sipas sheriatit".
"Ne garantojmë të gjitha të drejtat e grave sipas ligjit të Sheriatit. Gratë mund të punojnë në arsim dhe shëndetësi. Nëse komuniteti ndërkombëtar është i shqetësuar, le ta dinë se gratë tona do të kenë të gjitha të drejtat sipas ligjit të Sheriatit. Gratë tona janë myslimane dhe duhet të respektojnë ligjin e Sheriatit," tha ai.
Shtrohet pyetja se çfarë është ligji i Sheriatit në përgjithësi, çfarë thotë ai për të drejtat e grave, por edhe për të drejtat e myslimanëve në përgjithësi.
Për shembull, gjatë sundimit të mëparshëm taliban në Afganistan, 1996-2001, gratë duhej të ishin në shtëpitë e tyre dhe nuk lejoheshin t'i linin ato përveçse të shoqëruara nga një burrë.
Ligji i Sheriatit është një sistem juridik islam që vepron si një kod moral themelor fetar i Islamit dhe si rregulla që zbatohen në të gjitha fushat e jetës; përfshirë obligimet fetare, rutinat e përditshme dhe besimet personale.
Ai mbështetet kryesisht në mësimet e Kuranit dhe Sunetit (mësimet dhe praktikat e Muhamedit), por bazohet gjithashtu në ixhma (një konsensus i dijetarëve myslimanë për një artikull në ligjin e Sheriatit) dhe kijas (një zgjidhje e bërë me analogji nga juristët islamikë).
Të gjitha veprimet kategorizohen si të detyrueshme, të rekomanduara, të lejuara ose të palejuara. Mënyra se si zbatohet ligji i Sheriatit brenda shoqërisë ndryshon midis shteteve myslimane.
Krimet ndahen në tri kategori: ato më pak serioze (tazir), për të cilat dënimi varet nga vendimi i gjykatës, ato për të cilat autorët dënohen me të njëjtën gjë që ka pësuar viktima e tyre dhe veprat më të rënda (hudud) të cilat konsiderohen krimet kundër Zotit.
Tradhtia bashkëshortore, akuzat e rreme për seks të paligjshëm, pirja e verës ose alkoolit, vjedhjet dhe grabitjet janë në përgjithësi veprat më të rënda, që do të thotë se autorët mund të fshikullohen, vriten me gurë, dëbohen ose ekzekutohen. Dënimi i parashikuar për krime të tilla përfshin amputimin e një pjese të trupit.
Talibanët ndjekin një version ekstrem të sheriatit që praktikon ekzekutime publike dhe amputime të pjesëve të trupit, një ndalim të muzikës, televizionit dhe rrahjes së burrave që nuk janë falur pesë herë në ditë ose nuk kanë rruar mjekrën.
Veprimet kundër një personi tjetër, nga vrasja në sulm, dënohen me hakmarrje, me autorin që trajtohet në të njëjtën mënyrë si viktima, sipas Encyclopaedia Brittanica. Ky lloj krimi konsiderohet vepër civile dhe jo krim në kuptimin teknik, pasi shteti nuk ka të drejtë të fillojë procedim penal, por vetëm viktimën ose familjen e viktimës.
Për disa krime të veçanta, dënimi mund të fiksohet: vdekje për braktisjen e Islamit, amputim të dorës për vjedhje dhe këmbë për grabitje, gjuajtje me gurë për marrëdhënie jashtëmartesore kur autori është i martuar, 100 fshikullime kur autori është i pamartuar dhe 80 goditje për akuza të paprovuara për pa hijshmërinë dhe për pirjen e alkoolit.
Se sa rreptë interpretohet dhe respektohet ligji i Sheriatit, pjesërisht ose plotësisht, ndryshon nga vendi në vend dhe varet nga qeveria kompetente. Disa vende kanë vendosur të miratojnë disa aspekte të ligjit të Sheriatit në kombinim me sistemet e stilit evropian, ndërsa të tjerët, përfshirë Arabinë Saudite, Katarin dhe Iranin, e ndjekin atë shumë më nga afër, shkruan INews.
Edhe pse shumë vende në Afrikë ndjekin aspektet e ligjit të Sheriatit, përfshirë Nigerinë, Keninë dhe Etiopinë, Sudani ndaloi përdorimin e tij në shtator 2020 kur u bë zyrtarisht një shtet laik dhe përfundoi 30 vjet të ligjit Islam.
Vendet ku zbatohet një version i ligjit të Sheriatit janë: Afganistani, Bahrejni, Brunei, Egjipti, Indonezia, Irani, Iraku, Malajzia, Maldivet, Mauritania, Nigeria, Pakistani, Katari, Arabia Saudite, Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Jemeni.
Talibanët thanë në fillim të këtij viti se ata donin një "sistem të vërtetë islamik" në Afganistan që do të përcaktonte të drejtat e grave dhe pakicave, në përputhje me traditat kulturore dhe rregullat fetare.
Grave u kërkuan të mbanin burka gjatë sundimit të fundit taliban dhe nuk u lejuan të përdorin shërbime të kujdesit shëndetësor të drejtuar nga meshkujt, ndërsa vajzat nuk u lejuan të ndiqnin shkollën.
Pikëpamja patriarkale është themeli i ligjit tradicional islam mbi marrëdhëniet familjare. Baballarët kanë të drejtë të martojnë vajzat e tyre, qofshin të mitura apo të rritura, por avokatët pajtohen që një grua e rritur që nuk është më e virgjër duhet të japë pëlqimin e saj të qartë për martesën. Pyetja nëse një vajzë e virgjër ka të drejtë të kundërshtojë një martesë të lidhur nga babai është një çështje debati midis juristëve islamikë. Disa besojnë se kundërshtimi i saj duhet të merret parasysh, por që nuk është detyrues, ndërsa të tjerë besojnë se një kundërshtim i tillë përjashton martesën.
E drejta familjare sipas ligjit tradicional islamik të familjes, burrat kanë të drejtën e poligamisë dhe mund të martohen ligjërisht me një maksimum prej katër grave. Gjatë martesës, burri është i detyruar të kujdeset për gruan dhe ta mbështesë atë, me kusht që ajo t'i bindet atij. Një grua që refuzon sundimin e burrit të saj dhe që largohet nga shtëpia e familjes pa shkak të vetëm humbet të drejtën e saj për mirëmbajtje.
Shkurorëzimi mund të arrihet me marrëveshje reciproke të bashkëshortëve. Sidoqoftë, vetëm burri ka fuqinë të zgjidhë në mënyrë të njëanshme martesën për arsye të heqjes dorë. Kjo është një procedurë jo-gjyqësore; domethënë, burri mund të heqë dorë arbitrarisht nga gruaja e tij dhe nuk është përgjegjës për mbikëqyrjen e gjykatës ose ndonjë organi tjetër zyrtar.
Si çdo sistem ligjor, sheriati është kompleks dhe praktika e tij mbështetet tërësisht në cilësinë dhe trajnimin e profesionistëve, sipas BBC.
Juristët islamikë nxjerrin udhëzime dhe gjykime. Udhëzimet që konsiderohen zgjidhje zyrtare ligjore quhen fetva.
Ekzistojnë pesë shkolla të ndryshme të së drejtës së Sheriatit, dhe doktrinat ndryshojnë në atë se si interpretohen fjalë për fjalë tekstet nga të cilat buron ligji i Sheriatit.
