Presidenti serb Aleksandar Vuçiq është takuar me Këshillin e Sigurisë Kombëtare, ndërsa tensionet në Kosovë janë rritur mes autoriteteve atje dhe serbëve etnikë, shkruan BBC.
Të shtunën një granatë trullosëse u hodh në drejtim të policisë së BE-së në veri të Kosovës, ku serbët përbëjnë shumicën, dhe policia lokale shkëmbeu zjarr me grupe të panjohura.
Serbët etnikë vendosën blloqe rrugore pasi policia kosovare u vendos në një mosmarrëveshje mbi targat e makinave.
Serbia refuzon ta njohë Kosovën si shtet të pavarur.
Kosova, e cila ka shumicë dërrmuese shqiptare etnike, u shkëput nga Serbia pas një lufte më 1998-99.
NATO, e cila ka trupa paqeruajtëse në Kosovë, u bëri thirrje të gjitha palëve që të shmangin provokimet. BE-ja ka bërë të njëjtën gjë, duke paralajmëruar se nuk do të tolerojë sulme ndaj policisë së BE-së ose akte kriminale.
Të hënën, shefi i politikës së jashtme të BE-së, Josep Borrell përsëriti thirrjen e tij për de-eskalim si nga Kosova ashtu edhe nga Serbia.
“Ata duhet të gjejnë një mënyrë për t’i dhënë fund tendencës për të luftuar në rrugë, për të krijuar bllokada,” tha ai.
Trazirat e fundit u shkaktuan nga arrestimi i një ish-oficeri serb të policisë të shtunën.
Duke folur për agjencinë e lajmeve Reuters pas takimit me këshillin e tij të sigurisë kombëtare, Vuçiç tha se donte të qetësonte situatën.
Kryeministri i Kosovës Albin Kurti i përshkroi protestuesit si “banda kriminale” dhe kërkoi nga Forcat paqeruajtëse të Kosovës (KFOR), të udhëhequra nga NATO, që të heqin barrikadat.
Policia e Kosovës tha se është sulmuar në lokacione të ndryshme afër një liqeni në kufi me Serbinë të shtunën vonë, me oficerët që iu përgjigjën zjarrit në vetëmbrojtje.
Kosova vendosi policinë në zonat me shumicë serbe – të cilat nuk e njohin qeverinë e Kosovës në kryeqytetin Prishtinë – në fund të javës së kaluar. Kjo i rriti edhe më tej tensionet, pasi ato u ngritën tashmë prej muajsh në një grindje për targat e automjeteve.
Vuçiq tha se përdorimi i policisë ka shkelur marrëveshjet e mëparshme të paqes. Ai tha se planifikonte t’u kërkonte paqeruajtësve të NATO-s leje për të dërguar policinë dhe trupat serbe në zonë, megjithëse pranoi se kishte pak mundësi që kjo të jepej.
Sa herë që rriten tensionet ndërmjet Kosovës dhe Serbisë – ose ndërmjet pakicës serbe të Kosovës dhe autoriteteve në Prishtinë – paqeruajtësit e KFOR-it të NATO-s luajnë një rol vendimtar.
Ata nuk duhet të bëjnë asgjë të veçantë. Thjesht prania e 4000 trupave shumëkombëshe ka qenë e mjaftueshme për të parandaluar çdo problem serioz për pjesën më të mirë të dy dekadave.
Autoritetet në Beograd mbështeten në KFOR për të garantuar sigurinë e serbëve të Kosovës. Ata i frikësohen përsëritjes së dhunës në vitin 2004, e cila rezultoi në vdekjen e më shumë se një duzinë serbësh, qindra të tjerë lëndime dhe zhvendosjen e mijëra familjeve serbe.
Në të njëjtën kohë, prania e KFOR-it vepron edhe si garanci se Serbia nuk do të dërgojë asnjë nga forcat e veta në Kosovë. Beogradi është i vetëdijshëm se angazhimi me trupat e NATO-s nuk do të ishte jashtëzakonisht i mençur.
Pra, ndërsa tensionet mund të mbeten të larta, çdo incident ka të ngjarë të jetë i izoluar. Megjithatë, BE-ja do të punojë jashtë orarit për të sjellë të dyja palët rreth tryezës për të arritur një zgjidhje afatgjatë.
Kosova shpalli pavarësinë në vitin 2008, pas luftës së përgjakshme njëvjeçare një dekadë më parë. Serbia nuk e njeh atë si një shtet sovran, megjithatë pranon autoritetin qeverisës sipas një marrëveshjeje të ndërmjetësuar në 2013 për normalizimin e marrëdhënieve.
Nga 1.8 milionë banorë që jetojnë në Kosovë, 92% janë shqiptarë dhe 6% janë serbë.
Oficeri i policisë i arrestuar të shtunën ishte një nga rreth 600 serbët etnikë që dhanë dorëheqjen nga forca në nëntor në shenjë proteste pasi autoritetet në Kosovë thanë se do t’u kërkonin serbëve të ndërronin targat serbe që datonin para luftës me ato kosovare.
Rreth 50,000 njerëz në zonat me shumicë serbe kanë refuzuar deri më tani të përdorin targat e Kosovës sepse nuk e njohin pavarësinë e saj nga Serbia.
Një marrëveshje e ndërmjetësuar nga BE-ja në fund të nëntorit pa një marrëveshje jo të lehtë të arritur midis dy palëve, me Kosovën që hoqi dorë nga planet për të gjobitur njerëzit që nuk ndërronin targat dhe Serbia pranoi të ndalonte lëshimin e regjistrimeve me inicialet e qyteteve në Kosovë./BBC
