Sabit Abdyli dhe lirikat e tij me cilësi të lartë

Libra

Sabit Abdyli dhe lirikat e tij me cilësi të lartë

Nga: Baki Ymeri Më: 9 janar 2024 Në ora: 00:27
Foto ilustrim

Poezia shqiptare pohon identitetin e saj dhe dallimet e saj që e bëjnë atë një poezi të vërtetë, origjinale dhe komplekse, nëpërmjet cilësive të veçanta. Në tekstet e Sabit Abdylit ka më pak utopi dhe nuk ka përshkallëzime sarkastike, që përqafon realitetin në një ndjeshmëri që ndryshon të dhënat e dashurisë tokësore dhe besimit te Zoti. Poezia femërore apo mashkullore mbetet poezi në dallime strukturore. Është evidente se prej shekujsh ka ekzistuar një poezi tipike, gjë që mund të dëshmohet nga prania dhe theksimi i një burrërie pragmatike, që ekziston në krijimin e emrave të njohur të poezisë shqiptare.

Mund të thuhet se poezia është vokacioni origjinal i zotit Sabit Abdyli dhe lirizmi i tij është kthyer në një vlerë tipologjike të vazhdueshme.

Vargjet e tij na ofrojnë harmoni dhe ekuilibër, një klasicizëm strukturor, përmes një poezie të vetëdijes së akteve ekzistenciale, pa impulse të mëdha dhe me projeksione të moderuara në imagjinare. Poezia e tij bëhet një orë e ndërgjegjes së bazuar në një kujtesë dinamike që është gjithmonë në bazë, por që duhet të aktivizohet nga disa stimuj të menjëhershëm, si natyra, dielli, fusha, fushat, ngrica, stuhia dhe rrjedha. kujtime nga vendlindja: „Ag i bardhë po bie mbi pllajë/ Ka një emision të përmbush/ Etjen ta shuaj gjithqysh/ Të mbrojë nga vetja gjithsecilin/ Ka veç një fytyrë, një fjalë/ Dy duar të vyeshme për të rrëzuar mure/ E latuar gurë/ Për ura përbashkuese kulaçit të ndarë.”

Bashkatdhetari ynë duket se ka ardhur në botë për të sjellë gëzim dhe bukuri, për të na veshur shpirtin me mjaltin e fjalëve. Nëpërmjet bukurisë hyjnore të poezive të tij. Sabit Abdyli përfiton simpatinë dhe admirimin e lexuesve, shkrimtarëve dhe admiruesve. Shpirti është subjekti kryesor i poezisë. Poezitë e tij përfaqësojnë një ishull paqeje dhe dashurie, gëzimi dhe lumturie, shpresash dhe ëndrrash, dhe mirazhi i poezisë së tij jep jetë: „Ec bregut të Paqësorit/ I shoqëruar me stërkala të imta të dallgës/ Që në rrezet e bardha të diellit/ Bëhen ngjyra ylberi/ Poshtë syprinës së detit hija ime e copëzuar/ Hija, se trupin e mendjen/ E kam rrugicave ku hodha hapat e parë”

Vargu i zotit Sabit Abdyli, herë i butë, herë rebel, herë i sjellshëm, herë me thelbin në sipërfaqe, herë i fshehur, është i thellë, i rrumbullakët dhe i ndritshëm si një kokërr margaritar i të ylbertë me rrezatim, me tinguj dhe jehona që ngarkojnë energji hyjnore. Poezia e tij është ajo që ne duam dhe kërkojmë te njerëzit: diçka e ndritshme që na ndihmon të ndiejmë dhe të marrim frymë, diçka që na qetëson, na harmonizon, na frymëzon. I zgjuar dhe i rëndomtë, tekstet e tij janë sentimentale, rrëfyese, të rrjedhshme, meditative dhe filozofike. Poeti ka arritur një thjeshtësi të jashtëzakonshme, të aftë për bërthama komplekse kuptimore, në një muzikalitet kursiv, të qartë dhe brilant: „Në stinën e vonë me fat jam/ Që të kam pranë/ E mban mend/ Një vjeshte pa borë e acar/ U martuam/ Gati gjysmë shekulli u bënë/ Kohet që erdhën pastaj përfshi edhe dimrat/ Me ty ishin pranverë.”

Poezia është testamenti i jetës dhe i dashurisë. Vëllimi aktual ka një aromë delikate, që buron nga lirizmi cilësor që poeti e ka përvetësuar dhe përsosur. Hyjnia e vërtetë gjendet në ligjet e materies që rregullojnë ekzistencën e Universit dhe bashkë me të, ekzistencën e njerëzimit me rrënjët e tij të shenjta. Një zgjerim kaq i shkëlqyeshëm nuk është gjë tjetër veçse një certifikatë arritjeje: Je burim në rrënjë ahut të vjetër/ Që të pikë në ballë/ Je bimë e parë në ugar/ Fjalë e ruajtur me gjak/ Mes plumbave që na sollën erërat/ Nëpër mote Je ylli im/ Ëndrra Kolovajzë në degë lisi/ Djep ku u rrita Flamur gdhendur/ Në bedena kalashë/ Ruajtur në petale të lulëkuqeve/ Tokë që të kam me veti edhe kur jam larg/ Pranverë e çelur nga gjoks i ademave je/ Kosova ime e bardhë, e bardhë. Poema prezente nuk është gjë tjetër veçse një lule misri e pazakontë, që lufton në hije dhe përtej projeksionit të saj në përjetësi.

Sabit Abdyli shquhet për reflektimin e tij të thellë. Natyra pjesëmarrëse ndryshon pikat e saj historike, dritat bëhen fatale, heshtja dhe stuhia që kap gjendjet mendore janë po aq elementë të përbashkët me risinë që është supozimi në lumturinë e një akti sentimental: Nëntë ditë e nëntë net larg/ Kish shkuar nuse Doruntina/ Vetmonte hënë mbi re/ Shtigjeve mbi shkrepa nëpër stinë/ Zogjtë shtegtarë iknin e vinin/ Në guri të vatrës motra/ Shëngjergj për Shëngjergj/ Loti shi sixhim i rrëshqiste/ Tek mendonte: Çka u bë me nënën e vëllezërit/ Dhe fjalën e dhënë.

Fjalimi poetik i zotit Sabit Abdyli fokusohet në disa zona që ndodhen në afërsinë ekzistenciale dhe përtej saj, nga ku nxirren të gjitha të dhënat e nevojshme për një idealizëm të sinqertë, për një formë tradicionalizmi, realizmi, romantizmi dhe autenticiteti: Shtigjesh bjeshkësh e resh të bardha/ Erdh Dielli/ Rrëmujë e ngazëllime mëngjesi/ Qentë qençe lehin Diellin/ Azdisen në kohë lirie/ Poeti vazhdon rrëfimin për ujkun/ Mëzetërit qafëtrashur të patrazuar kullosin/ Livadheve të zaptuara me leje t’Bajram begit.

Poeti shkruan për shpirtin, për dashurinë, për një petal lulesh, për qiellin, diellin dhe retë që kërcejnë, për dëshirat, për gëzimin, për trëndafilin që lulëzon, për fushat me mjegull, për vetminë, për një mall të çmendur: Nëntë ditë e nëntë net larg/ Kish shkuar nuse Doruntina/ Vetmonte hënë mbi re/ Shtigjeve mbi shkrepa nëpër stinë/ Zogjtë shtegtarë iknin e vinin/ Në guri të vatrës motra/ Shëngjergj për Shëngjergj/ Loti shi sixhim i rrëshqiste/ Tek mendonte: Çka u bë me nënën e vëllezërit/ Dhe fjalën e dhënë. Poezitë e zotit Sabit Abdyli shquhen për sinqeritetin e fjalës, për lirikën e thellë dhe të kthjellët që përmbajnë. Poezia e tij është një hapje drejt bukurisë, thellësisë, risisë dhe hyjnisë. Ajo bën përshtypje me retorikën e saj dhe risinë e vargjeve të saj. Poezia e tij shquhet për vendndodhjen e saj si në botë ashtu edhe në universin e brendshëm.

commentKomento
Më të lexuarat
Sot mund të lexoni Shfletoni kopertinat