Familjet me duhanpirës në Maqedoninë e Veriut ndajnë deri në 13.2 për qind të buxhetit familjar për blerjen e cigareve, që është një rritje e ndjeshme nga 10.3 për qind në vitin 2018, tregon studimi i fundit mbi efektin e frenimit të konsumit të duhanit në buxhetin familjar në Maqedoninë e Veriut, i realizuar nga “Think Tank”.
“Këto harxhime kanë efektin e ‘shtrydhjes’ të buxhetit familjar, gjë që shkakton rritje të varfërisë”, thotë Tamara Mijovic Spasova nga Think Tank. Të dhënat nga studimi tregojnë rezultate shkatërruese – pasioni për cigaren dhe produktet e tjera të duhanit e zbraz buxhetin e familjes në kurriz të buxhetit të nevojshëm për ushqim, arsim dhe shëndetësi, veçanërisht në familjet me të ardhura të ulëta.
“Përveç kësaj, bie në sy fakti se studimet tregojnë se cigaret nxisin harxhimet për pije alkoolike, pra familjet që nuk pinë duhan shpenzojnë 1.1% nën buxhetin e tyre familjar për alkool, ndërsa familjet me duhanpirës shpenzojnë 12.5% për alkool. Nëse merren parasysh të gjitha analizat, shihet qartë se shpenzimi i buxheteve familjare për prodhimet e duhanit shkakton thellimin e varfërisë”, thotë Spasova.
Përqindja e duhanpirësve tek të rriturit në Maqedoninë e Veriut është 48.4 për qind. Mesatarisht, një duhanpirës aktiv konsumon deri në 18 cigare në ditë, ndërsa pjesa më e madhe konsumon rreth 20 cigare, pra një paketë cigare në ditë.
Ky produkt luksoz është një barrë e madhe për sistemin shëndetësor. Sipas statistikave të Institutit për Shëndet Publik, 45,4% e qytetarëve janë duhanpirës aktiv. Kjo është dukshëm më shumë se rajoni për Evropën që është 25 për qind. Sipas OBSH-së, shpenzimet e cigareve arrijnë në 38 miliardë denarë në vit, që është alarm i kuq për marrjen e masave urgjente për zvogëlimin e kësaj humbje.
Ndryshe, më herët Instituti i Shëndetit Publik (ISHP) njoftoi se ka hapur linjën telefonike falas për lënien e duhanit. Drejtoresha e ISHP-së, Marija Andonova, thotë se në këtë linjë kanë numër të madh të thirrjeve, prandaj do të vazhdojnë të investojnë në aktivitete që do të promovojnë lënien e duhanit.
Instituti i Shëndetit Publik vë theks të veçantë në parandalimin nga aspekti i parandalimit të mbrojtjes dhe përdorimit të të gjitha substancave psikotrope të duhanit dhe produkteve të duhanit. Hulumtimi mbi përdorimin e produkteve të duhanit përfshin jo vetëm përdorimin e cigareve, por edhe puro, cigare elektronike dhe nargjile.
Nga viti 2025 deri në vitin 2030, Drejtoria doganore planifikon rritjen e akcizës për produktet e duhanit.
Çdo 1 janar, akciza për cigaret do të rritet për 0,23 denarë, për puro për 2 denarë për copë, për duhanin për 150 denarë për kilogram, për produktet e padjegshme të duhanit për 350 denarë për kilogram dhe për 0,02 denarë për mililitër. duhani. Me këto masa pritet që deri në vitin 2030 vendi të përafrohet me normat minimale në BE.
