Ndryshimet klimatike kanë përkeqësuar 10 ngjarjet më vdekjeprurëse ekstreme të motit që nga viti 2004 që shkaktuan më shumë se 500 mijë vdekje, sipas një raporti të ri të enjten.
Shkencëtarët nga grupi World Weather Attribution pranë Kolegjit Mbretëror Londër zbuluan se ndryshimet klimatike të drejtuara nga njerëzit përkeqësuan stuhitë vdekjeprurëse, valët e të nxehtit dhe përmbytjet që kanë prekur Evropën, Afrikën dhe Azinë gjatë 20 vjetëve të fundit.
Duke ri-analizuar 10 ngjarjet më vdekjeprurëse të motit nga viti 2004, studimi vuri në dukje se vala shkatërruese e të nxehtit në 2003 që vrau dhjetëra-mijëra në të gjithë Evropën është "prova e parë e pamohueshme" se ndryshimi i klimës nuk ishte një kërcënim abstrakt dhe i largët i së ardhmes.
"Kjo ishte hera e parë që shkencëtarët identifikuan qartë gjurmët e gishtërinjve të ndryshimit të klimës në një ngjarje specifike të motit dhe shënuan fillimin e një fushe të re kërkimore që sot njihet si 'shkenca e atributeve'", thuhet në raport.
Duke përmendur ngjarje të tjera ekstreme të motit ndër vite, studimi tha se nuk ekziston diçka e tillë si një fatkeqësi natyrore, por është cenueshmëria dhe ekspozimi i popullsisë që i kthen rreziqet meteorologjike në fatkeqësi humanitare.
"Puna jonë, krahas literaturës më të gjerë shkencore, tani tregon se me çdo ton qymyr, naftë dhe gaz të djegur, të gjitha valët e të nxehtit nxehen dhe shumica dërrmuese e ngjarjeve të reshjeve të mëdha, thatësisë dhe cikloneve tropikale bëhen më intensive."
Raporti theksoi gjithashtu se në disa raste si vala e të nxehtit vdekjeprurëse ruse e vitit 2010, roli i ndryshimit të klimës në përkeqësimin e dimensionit të ngjarjeve të motit ka të ngjarë të jetë nënvlerësuar.
“Valët më ekstreme të të nxehtit në të gjithë botën janë bërë më të mundshme nga ndryshimi i klimës”, shtoi ai.
Ngjarjet e tjera vdekjeprurëse në të cilat u fokusuan shkencëtarët ishin thatësira e vitit 2011 në Somali, valët e të nxehtit të vitit 2015 në Francë dhe së fundmi, valët e të nxehtit në të gjithë Evropën në 2022 dhe 2023 që shkaktuan 37 mijë vdekje të kombinuara.
Ciklonet tropikale në Bangladesh, Myanmar dhe Filipine në 2007, 2008 dhe 2013, respektivisht, u vlerësuan gjithashtu në studim, i cili zbuloi se të gjitha ishin bërë më të mundshme dhe më intensive nga ndryshimet klimatike.
Duke përmendur rëndësinë e reduktimit të cenueshmërisë dhe ekspozimit për të shpëtuar jetë nga ngjarjet vdekjeprurëse të motit, studimi deklaroi se humbjet dhe dëmet e pashmangshme që ndodhin si rezultat nënvizojnë nevojën urgjente për zbutje për të reduktuar ritmin dhe numrin e këtyre ngjarjeve jashtëzakonisht të rralla në të ardhmen.
