Arkeologët kanë zbuluar një mbishkrim të rrallë në një vend të rëndësishëm biblik në Jerusalem.
Mbishkrimi kinez, i datuar nga shekulli 16, u vu re në një fragment tasi prej porcelani të gjetur në malin Sion, sipas Autoritetit të Antikiteteve të Izraelit (IAA).
Mali Sion është shtëpia e Cenacle, një dhomë që tradicionalisht mendohet të jetë vendi ku Krishti ndau Darkën e Fundit. Sipas traditës mesjetare, në katin e parë të së njëjtës ndërtesë besohet se ndodhet varri i mbretit biblik David. Megjithatë, vendndodhja aktuale e varrimit është një çështje e debatit historik dhe fetar.
Mbishkrimi në fragmentin prej porcelani të zbuluar së fundmi thotë: "Përgjithmonë do të ruajmë pranverën e përjetshme". Sipas IAA, artefakti përfaqëson mbishkrimin më të hershëm të njohur kinez të gjetur në Izrael.
"Në kërkimet arkeologjike, dëshmitë e marrëdhënieve tregtare midis tregtarëve në Tokën e Izraelit dhe Lindjen e Largët janë të njohura edhe nga periudhat e mëparshme - për shembull, të erëzave të ndryshme. Por është magjepsëse të takosh dëshmi të këtyre marrëdhënieve edhe në formën e një mbishkrimi aktual, i shkruar në gjuhën kineze dhe në një vend të papritur – në malin Sion në Jerusalem”, tha drejtori i IAA, Eli Escusido.
Fragmenti i porcelanit doli në dritë gjatë gërmimeve në tri vjetët e fundit në malin Sion nga IAA në bashkëpunim me Institutin Protestant Gjerman të Arkeologjisë.
Shumica e gjetjeve të zbuluara nga këto hetime datojnë në periudhën bizantine (afërsisht shekujt IV-VII) dhe më herët në periudhën e Tempullit të Dytë (516 B.C.-A.D. 70). Por fragmenti i porcelanit ka origjinë të papritur, duke e bërë atë një gjetje befasuese brenda këtij konteksti.
Fragmenti shumëngjyrësh i tasit prej porcelani mendohet se daton nga viti 1520 deri në 1570 dhe duket se e ka origjinën nga dinastia Ming (1368-1644), e cila sundoi Kinën pas përmbysjes së dinastisë Yuan të udhëhequr nga mongolët.
E themeluar nga perandori Hongwu, dinastia është e njohur për rivendosjen e qeverisjes kineze Han dhe promovimin e vlerave konfuçiane.
Dinastia Ming është e njohur për kontributin e saj në letërsi dhe art dhe përpjekjet e saj për të zbatuar një qeverisje efektive. Ajo ra për shkak të grindjeve të brendshme, korrupsionit dhe rebelimit, duke i hapur rrugën ngritjes së dinastisë Qing.
Burimet historike treguan se Perandoria Kineze kishte marrëdhënie tregtare me Perandorinë Osmane gjatë shekullit 16. Kjo mund të shpjegojë praninë e fragmentit të tasit prej porcelani të gjetur në Sion.
