Shkrirja e akullnajave ka shkaktuar pothuajse 2 cm rritje të nivelit të detit vetëm këtë shekull, ka zbuluar një studim.
Hulumtimi tregon se akullnajat e botës humbën kolektivisht 6.542 tn ton akull midis 2000 dhe 2023, duke shkaktuar një rritje prej 18 mm (0.7 in) në nivelet globale të deteve, shkruajnë mediat e huaja, përcjell Telegrafi.
Akullnajat e botës humbën mesatarisht 273 miliardë ton akull çdo vit – ekuivalente me 30 vjet konsum të ujit nga e gjithë popullata globale.
Hulumtimi, i udhëhequr nga shkencëtarët nga Universiteti i Edinburgut dhe Universiteti i Cyrihut, zbuloi se deri më tani këtë shekull, akullnajat kanë humbur afërsisht 5% të vëllimit të tyre të përgjithshëm.
Humbjet rajonale ishin shumë të ndryshueshme; Ishujt Antarktik dhe Subantarktik humbën 2% të vëllimit të tyre, por akullnajat e Evropës Qendrore humbën 39%.
“Këto shifra janë befasuese. Ato shërbejnë si një kujtesë se gjërat po ndryshojnë me shpejtësi në disa rajone”, ka thënë Prof Noel Gourmelen, bashkëautori i studimit dhe drejtuesi personal i vëzhgimit të Tokës në shkollën e gjeoshkencave të Universitetit të Edinburgut.
Gjithashtu u zbulua një kontrast i fortë në sasinë e akullit të humbur çdo dekadë, me 36% më shumë akull të shkrirë midis 2012 dhe 2023 krahasuar me dekadën e mëparshme.
“Kjo është vërtet e rëndësishme pasi konfirmon se ritmi i shkrirjes së akullnajave po përshpejtohet me kalimin e kohës”, theksoi Prof Andrew Shepherd, kreu i departamentit të gjeografisë dhe shkencës mjedisore në Universitetin Northumbria.
“Edhe sasi të vogla të nivelit të detit rriten kanë rëndësi sepse kjo çon në përmbytje më të shpeshta bregdetare. Çdo centimetër i rritjes së nivelit të detit ekspozon 2 milionë njerëz të tjerë ndaj përmbytjeve vjetore diku në planetin tonë”.
Humbja e akullnajave çon gjithashtu në një varfërim të furnizimeve rajonale me ujë të ëmbël për komunitetet e largëta dhe ata që tashmë përballen me mungesën e ujit.
“Akullnajat janë gjithashtu të rëndësishme për prodhimin e energjisë”, tha Gourmelen. “Për shembull, 70% e energjisë elektrike në Islandë vjen nga hidrocentralet. Ata mbështeten në shkrirjen e ujit nga akullnajat për të funksionuar. Ju e keni këtë në Ande, si dhe në pjesë të Evropës, si Zvicra”.
Botuar në revistën Nature, hulumtimi i fundit kombinon dhe analizon të dhënat e disponueshme nga matjet në terren, si dhe nga misionet satelitore.
