Si qytetar dhe jurist nga Kosova, dua të parashtroj disa propozime lidhur me pesë masat që ka formuluar presidenti serb për vendin tonë, dhe si institucionet përkatëse mund t’u përgjigjen atyre për të mbrojtur sovranitetin, integritetin territorial dhe sundimin e ligjit në Kosovë. Këto masa jo vetëm që rrezikojnë stabilitetin e rajonit tonë, por përbëjnë edhe një kërcënim të drejtpërdrejtë ndaj përparimeve që kemi arritur vitet e fundit.
1. Kthimi në gjendjen e mëparshme -Status Quo.
Serbia kërkon kthimin në Status Quo , që do të thotë kthimin e gjendjes para shpalljes së pavarësisë së Kosovës.
Propozim:
- Kosova duhet të bëjë të qartë në nivel diplomatik se kthimi në "Status Quo " është i papajtueshëm me të drejtën ndërkombëtare dhe marrëveshjet ndërkombëtare. Kjo bie ndesh me vendimin e Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë të vitit 2010, i cili thotë se shpallja e pavarësisë së Kosovës nuk bie ndesh me të drejtën ndërkombëtare.
- Propozoj që Kosova të mobilizojë aleatët ndërkombëtarë si SHBA, BE dhe Kombet e Bashkuara për të refuzuar kërkesën e Serbisë për një kthim në të kaluarën si një revizion të rrezikshëm të historisë. Një qëndrim i qartë diplomatik është thelbësor për të delegjitimuar këtë kërkesë.
2. Kosova si zonë me masa të veçanta mbrojtjeje sociale Serbia planifikon ta trajtojë Kosovën si një zonë të veçantë nën mbrojtje sociale, veçanërisht për sa i përket popullsisë serbe në Kosovë.
Propozim:
- Kosova duhet të informojë komunitetin ndërkombëtar se çdo masë e Serbisë që trajton Kosovën si pjesë të territorit të saj është në kundërshtim me të drejtën ndërkombëtare. Programet sociale që realizohen nga Serbia pa konsultim me institucionet kosovare duhet të konsiderohen ndërhyrje në sovranitetin e Kosovës.
- Rekomandoj që qeveria e Kosovës të forcojë programet e saj sociale, veçanërisht në zonat e dominuara nga serbët, për të promovuar integrimin e këtyre komuniteteve në shtetin e Kosovës dhe për të siguruar që të drejtat e tyre të respektohen brenda sistemit tonë ligjor.
3. Forcimi i institucioneve serbe në Kosovë Serbia ka për qëllim të forcojë qëndrueshmërinë e institucioneve serbe në Kosovë.
Propozim:
- Kosova duhet të ndërmarrë masa ligjore për të siguruar që nuk ekzistojnë struktura paralele serbe në territorin e saj që nuk janë të koordinuara me autoritetet kosovare. Këto struktura shkelin sovranitetin e vendit tonë.
- Propozoj që Kosova të kërkojë bashkëpunim më të ngushtë me misionin EULEX dhe trupat e KFOR-it për të siguruar që këto institucione ilegale të ndalohen. Për më tepër, qeveria kosovare duhet të rrisë praninë e saj në zonat e prekura, për të forcuar besimin e popullatës serbe në institucionet kosovare.
4. Krijimi i një Prokurorie Speciale nga Serbia Serbia planifikon krijimin e një Prokurorie Speciale që do të merret me çështjet rreth Kosovës.
Propozim:
- Kosova duhet të ndërmarrë hapa ligjorë për të deklaruar këtë Prokurori Speciale si të paligjshme sipas së drejtës ndërkombëtare. Krijimi i një institucioni të tillë në tokën kosovare do të ishte një ndërhyrje e drejtpërdrejtë në juridiksionin dhe sovranitetin e shtetit të Kosovës.
- Rekomandoj që Kosova t’i drejtohet Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë për të kundërshtuar ligjërisht këtë masë. Gjithashtu, duhet të informohen organizatat ndërkombëtare si OKB ose Këshilli i Evropës, që të ushtrohet presion diplomatik mbi Serbinë për të hequr dorë nga këto plane.
5. Mosnjohja e institucioneve kosovare nga Serbia. Serbia përsërit se nuk e njeh pavarësinë dhe institucionet shtetërore të Kosovës.
Propozim:
- Kosova duhet të kërkojë në mënyrë më aktive në arenën ndërkombëtare që Serbia të përmbushë detyrimet e saj nga Marrëveshja e Brukselit. Kjo marrëveshje parashikon normalizimin e marrëdhënieve dhe njohjen e institucioneve kosovare. Refuzimi i vazhdueshëm i Serbisë pengon procesin e paqes dhe stabilitetin rajonal.
- Propozoj që Kosova, së bashku me BE dhe SHBA, t’i dërgojë një mesazh të qartë Serbisë: Pa njohjen e institucioneve kosovare, nuk mund të ketë përparim në negociatat e anëtarësimit të Serbisë në BE. Kjo duhet të shihet si një kusht për rrugën e mëtejshme të Serbisë drejt Bashkimit Evropian.
Përfundim
Pesë pikat e presidentit serb përbëjnë një kërcënim serioz për sovranitetin dhe integritetin e Kosovës. Është thelbësore që institucionet kosovare të reagojnë të bashkuara dhe vendosmërisht ndaj këtyre provokimeve. Duhet të ndërmerren masa diplomatike, ligjore dhe të brendshme për të reduktuar ndikimin e Serbisë dhe për të forcuar njohjen e Kosovës në nivel ndërkombëtar.
