Ortodoksizmi, ashtu siç është praktikuar nga disa, ka dëshmuar se mbart synime që cënojnë interesat shqiptare. Vetëm SHBA ka qenë si një penicilin për ta, duke ua shuar apetitet ndaj trojeve shqiptare.
Ortodoksizmi, siç është praktikuar nga disa shtete dhe forca politike, veçanërisht në Ballkan, shpesh është përdorur si një mjet për të justifikuar shtrirjen territoriale dhe presionin mbi trojet shqiptare. Historia ka treguar se disa ideologji dhe lëvizje të frymëzuara nga ortodoksizmi politik kanë pasur qëllime ekspansioniste, siç u pa me politikat e Serbisë dhe Greqisë ndaj territoreve shqiptare.
Në këto rrethana, vetëm SHBA ka qenë faktori vendimtar, një lloj ‘peniciline’, që ka frenuar këto aspirata dhe ka mbrojtur sovranitetin dhe integritetin territorial të trojeve shqiptare. Shembuj konkretë janë ndërhyrja e SHBA-së gjatë Luftës së Kosovës në vitin 1999 dhe mbështetja e vazhdueshme për shtetësinë e Kosovës.
Ortodoksizmi në kontekstin e Ballkanit shpesh ka marrë një ngarkesë politike dhe ideologjike, duke u përdorur si një bazë për projekte ekspansioniste dhe përpjekje për asimilim kulturor e territorial, veçanërisht nga Serbia dhe Greqia. Kjo ka ndikuar drejtpërdrejt në historinë dhe fatin e trojeve shqiptare.
Kisha Ortodokse Serbe ka luajtur një rol thelbësor në krijimin e ideologjisë së Serbisë së Madhe. Duke promovuar idenë e “Tokave të Shenjta Serbe”, ajo ka justifikuar agresionin mbi Kosovën dhe pjesët tjera të Ballkanit. Për shembull, gjatë viteve ’90, liderët politikë serbë, si Sllobodan Millosheviçi, shpesh e përdornin Kishën Ortodokse si mbështetëse për të motivuar opinionin publik dhe forcat ushtarake në luftën kundër shqiptarëve.
Gjenocidi në Kosovë në vitet e luftës 1998-1999 dhe Ideologjia e ortodoksizmit serb u përdor për të justifikuar spastrimin etnik ndaj shqiptarëve të Kosovës, duke i konsideruar ata si “pushtues të huaj” në një tokë që ata e quanin “zemra e Serbisë.” Monumentet fetare ortodokse në Kosovë shpesh janë përdorur për të legjitimuar pretendimet territoriale.
Në Greqi, ortodoksizmi ka qenë një shtyllë kryesore e ideologjisë së Megali Ideas (Ideja e Madhe), që synonte rikthimin e “Bizantit” dhe zgjerimin territorial të Greqisë në territoret e banuara nga shqiptarët në jug të Shqipërisë, të cilën ata e quajnë Vorio Epir.
Lufta për Vorio Epirin 1914 me mbështetjen e Kishës Ortodokse Greke, lëvizjet për aneksimin e jugut të Shqipërisë kanë provokuar konflikte të vazhdueshme. Kisha Ortodokse Greke ka kërkuar në disa raste të përjashtojë shqiptarët nga feja ortodokse, duke imponuar greqizimin e kulturës dhe gjuhës në kishat shqiptare.
Në territoret shqiptare, ortodoksizmi shpesh ka shërbyer si mjet për asimilimin e shqiptarëve në identitete të tjera kombëtare. Një shembull është trajtimi i shqiptarëve ortodoksë në Maqedoni dhe Greqi, të cilët shpesh janë konsideruar grekë ose sllavë, duke mohuar identitetin e tyre shqiptar.
Vetëm ndërhyrjet dhe politika e jashtme amerikane kanë arritur të frenojnë këto synime.
Ndërhyrja e NATO-s në Kosovë (1999):
Udhëhequr nga SHBA, NATO bombardoi forcat serbe për t’i ndalur spastrimin etnik dhe për të mbrojtur popullsinë shqiptare në Kosovë. Ky ishte një moment vendimtar, ku SHBA dëshmoi se nuk do të toleronte përdorimin e ideologjisë fetare për qëllime ekspansioniste.
SHBA ishte ndër shtetet e para që njohu pavarësinë e Kosovës dhe mbetet aleati kryesor i saj kundër presioneve serbe dhe ruse, të cilat shpesh mbështeten nga Kisha Ortodokse Serbe.
Gjatë Konferencës së Ambasadorëve në vitin 1919 dhe më vonë në periudha të tjera, SHBA ka lobuar fuqishëm për njohjen e integritetit territorial të Shqipërisë dhe ka penguar përpjekjet greke për aneksimin e jugut të vendit.
SHBA ka qenë një mbështetëse e fuqishme e të drejtave të minoriteteve, përfshirë shqiptarët ortodoksë që janë përpjekur të ruajnë identitetin e tyre në Greqi dhe Maqedoni.
Ortodoksizmi si fe nuk ka qenë problemi, por keqpërdorimi i tij nga shtete dhe ideologji për qëllime ekspansioniste dhe për shtypjen e shqiptarëve. Në këtë luftë, SHBA ka qenë gjithmonë një aleat strategjik dhe ka luajtur një rol vendimtar në ruajtjen e integritetit territorial dhe të drejtave të shqiptarëve, duke neutralizuar çdo përpjekje të tillë si një “penicilin” për këto aspirata të rrezikshme.
